مقدمه
پس از جنگ جهانی دوم ،
رادار مورد استفاده علمی قرار گرفت. برای نمونه ریزموجهای تولید شده بوسیله رادار می‌توانند از
شهابسنگها و همچنین از هواپیماها ، بازتابیده شوند. معمولا ما شهابسنگها را فقط هنگام شب می‌بینیم، زیرا زمانی که از جو عبور می‌کنند بر اثر گرم شدن برافروخته می‌شوند و ما آنها را به صورت
شهاب مشاهده می‌کنیم، که البته مانند
ستارگان معمولی در نور روز قابل رؤیت نیستند. با کمک رادار می‌توانیم شهابسنگها را موقع روز به همان خوبی شب آشکار سازی کنیم. امواج فرستاده شده بوسیله رادار حتی به فاصله‌های بسیار دورتری می‌رسند.
مثلا، در سال 1946 میلادی ، یک باریکه رادار به ماه فرستاده شد و پژواک آن پس از بازتابیده شدن آشکار سازی شد. در سالهای اخیر باریکه‌های رادار بسوی
زهره ،
عطارد ،
مریخ و
مشتری فرستاده شده‌اند و بازتاب آنها آشکار سازی شده است. حتی باریکه‌های رادار را به
خورشید نیز فرستاده‌اند و بازتاب آن را آشکار ساخته‌اند. این آزمایشها از اهمیت بالایی برخوردارند. دانشمندان با کمک اندازه گیری زمان بین گسیل تپش ریز موجها و
آشکار سازی آن ، می‌توانند
فاصله اجسام آسمانی را از زمین مشخص کنند.
تصور کنید که وقتی جسم کوچکی به دور جسم بزرگی می‌گردد، جسم بزرگ باعث ایجاد جزر و مد در جسم کوچکتر می‌شود. جزر و مد اصطکاک ایجاد می‌کند، بطوری که سبب کند شدن چرخش جسم کوچکتر به دور محورش می‌گردد. سرانجام وقتی جسم کوچکتر به دور جسم بزرگتر می‌گردد، فقط یک طرف آن را به جسم بزرگتر قرار می‌گیرد و درست به همین دلیل است که ، در اثر
گردش ماه به دور زمین تنها یک طرف آن رو به زمین قرار می‌گیرد. اخترشناسان در طول سالیان زیادی تصور می‌کردند که در اثر گردش عطارد به دورخورشید ، تنها یک طرف آن رو به خورشید است. بنابراین آنان تصور می‌کردند که آن طرف عطارد که همیشه رو به خورشید است، باید بسیار داغ باشد در حالی که طرف دیگر عطارد که همواره در تاریکی است، باید بسیار سرد باشد، اما آیا می‌توانیم با اطمینان چنین مطالبی را اظهار کنیم؟! آری ، پاسخ مثبت خواهد بود، زیرا هر جسمی تابش الکترومغناطیس از خود رها می‌کند و جسمی که داغتر است، موجهای کوتاهتری رها می‌سازد. جسمی که خیلی داغ است امواجی نوری از خود رها می‌سازد، که می‌توانیم آنها را ببینیم، در حالی که اجسام سرد موجهای بلندتری از خود رها می‌کنند و ما قادر به رؤیت آنها نیستیم، مثل ریزموجها!
ریزموجها و سیاره عطارد
در سال 1962 میلادی ، ستاره شناسان توانستند ریزموجهایی را که از طرف تاریک عطارد رها شده بودند آشکار سازی کنند. ریزموجهای دریافت شده خیلی کوتاه بودند و مقدار آنها چنین نشان می‌دهد که طرف تاریک عطارد بسیار کمتر از آن است که تصور می‌شد. پس باید طرف تاریک عطارد گهگاه بوسیله خورشید گرم شود. ستاره شناسان باریکه‌ای از ریزموجها را به طرف عطارد فرستادند بازتاب آن را مطالعه کردند. اگر عطارد به دور محورش بچرخد، در آن صورت باید ریزموجها کمی کج و معوج شوند که با کمک آنها می‌شود چرخش عطارد را به راحتی محاسبه کرد. از طرف دیگر اگر معلوم می‌شد که عطارد در هر 88 روز ، که مساوی با یک دور گردش آن به دور خودش نیز بچرخد، در آن صورت یک طرف عطارد همواره بسوی خورشید قرار خواهد داشت. اما بعدها مشخص گردید که عطارد هر 58 و 3/1 روز یک بار به دور خودش می‌چرخد و هر قسمت از سطح آن گاهی نور خورشید را دریافت می‌کند.
ریزموجها و سیاره زهره
در مورد
زهره نیز شگفتیهای بسیاری آشکار شد و حقایق زیادی کشف گردید. بازتابهای ریز موج نشان می‌دهند که حدود 6/5 سطح زهره بالاتر از سطح میانگین آن است و 6/1 سطح باقیمانده پایین‌تر از سطح میانگین قرار دارد و ممکن است هنگامی که سیاره جوان بوده است از آب پر بوده باشد. همه این مسائل به کمک ریزموجها و رادارها کشف شدند و این تنها آغاز راه برای دانشمندان بود! بعدها مشخص شد که زهره جوی ضخیم دارد و عطارد جوی ندارد، در این صورت شاید ابرهای سنگین زهره داغ باشند، اما سطح جامد آن سرد باشد، در سال 1962 میلادی یک موشک کاونده به نام مارینر 2 ، از نزدیکی زهره عبور کرد و ریز (میکرو) موجهای آن را اندازه گرفت، پس از آن دیگر هیچ تردیدی باقی نماند، که همه جای سطح زهره داغ است، آن قدر داغ که قلع و سرب را ذوب می‌کند!
با توجه به ابرهای ضخیم زهره دانشمندان گمان می‌کردند که این سیاره پر آب ، فقط گرمای ملایمی مثل آفریقا داشته باشد. اما ریزموجها به ما گفتند که زهره آن قدر داغ است که نمی‌توان روی آن زندگی کرد و سطح آن کاملا خشک است. سرانجام با کمک ریزموجها مشخص شد که زهره هر 243 روز به دور خود می‌چرخد، به گونه‌ای که مثل عطارد هر بخش آن زمانی به سمت خورشید است. نکته جالب توجه در مورد زهره آن است که این سیاره از شرق به غرب می‌چرخد و این درست برخلاف چرخش سایر سیارات است! یافته‌های جدید و شگفت انگیز در مورد عطارد و زهره و سایر سیارت و حتی خورشید ، باعث شد که دانشمندان ومحققان و به خصوص ستاره شناسان ، متوجه ارزش بالای ریزموجها شوند، و تلاش خود را بکار بگیرند تا در کیهان نیز از این امواج سودمند بهره برند و دنیای ناشناخته را بیشتر و بهتر مورد بررسی قرار دهند!
مباحث مرتبط با عنوان
