!اسامی سوره حمد
این سوره در قرآن نامهای بسیاری دارد و برخی از مفسران برای این سوره 25 نام برشمرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به :
(فاتحة الکتاب ، ام قرآن ، سبع المثالی ، حمد ، وافیه ، شافیه ، اساس ، فاتحة القرآن ، القرآن العظیم ، نور ، کنز ، الحمد الاولی ، الدعا ، الصلاة ، الحمد القصری ، الراقیه ، الشافیه ، المناجاة ، السئوال ، تعلیم المسئله ، التفویض ، الشکر ، الشفاء ، ام الکتاب) اشاره کرد.

ترتیب نزول سوره حمد

این سوره اولین سوره از نظر قرآنی و دومین سوره از جهت نزولی است.

مجموع کلمات ، حروف و آیات سوره حمد

سوره حمد دارای 27 کلمه و 140 حرف است و به اتفاق کلیه مفسران دارای 7 آیه است.

غرض سوره حمد

• سوره حمد با توصیف خداوند از راه نعمتهای او آغاز می‌شود و با صفت ربوبیت ادامه می‌یافته و دو نوع رحمت ، ظهور ذات و اراده‌اش را در عوالم وجود بیان می‌کند.
  
  
• مالکیت روز جزا ، تصرف قاهرانه الهی در عالم و تحول عمومی عالم و سرّ معاد را به بهترین کیفیت می‌رساند.
  
  
• بیان آیه تبعد از زبان بنده «ایاک نعبد ...» و حصر عبادت معرف استعداد انسان برای تحول و تکامل است است که تنها ممیز آدمی همین است.
  
  
• صراط مستقیم گویای تشریع ، قوانین و شریعت است.
  
  
• پایان سوره اسرار و علل موت و حیات ، ترقی و انحطاط افراد و ملل گذشته است.

ثواب قرائت سوره حمد

در ثواب قرائت این سوره روایات زیادی وارد است از جمله :


(ابی ابن کعب) از پیغمبر اسلام روایت کرده که فرمود : هر کس این سوره را بخواند مثل آن است که تورات ، انجیل ، زبور ، صحف ابراهیم و صحف موسی و قرآن را تماما خوانده باشد و به هر حرفی درجه‌ای از بهشت به او دهند که اجازه ندارم اوصاف آن درجات را بیان کنم همین اندازه بگویم که خوش بحال خواننده آن و این سوره هر دردی را دواست.

همچنین در تفسیر عیاشی از پیغمبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نقل است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به جابر فرمود : ای جابر می‌خواهی بهترین سوره را به تو بیاموزم؟ عرض کرد: بله پدر و مادرم فدای تو باد. حضرت (ام الکتاب) را به وی تعلیم کرد و سپس فرمود : حاضری درباره آن بشنوی؟ عرض کرد : آری پدر و مادرم فدای تو باد. پیامبر فرمود : جابر! این سوره هر دردی را دواست ، مگر مرگ.

خواص و فوائد و آثار خواندن سوره حمد

معاویة بن عمار از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که فرمود : (هرگاه هفتاد مرتبه سوره حمد را بر مرده‌ای خواندی و زنده شد تعجب مکن) و نیز فرمود: (خوانده نمی‌شود سوره حمد هفتاد بار بر دردی مگر آنکه فورا آرام می‌شود.)

منابع

1. تاریخ قرآن کریم/دکتر سید محمد باقر حجتی
2. آشنایی با سوره‌های قرآن/احمد قاضی زاهدی
3. تاریخ قرآن/ص 11
4. تفسیر البصائد/ج 1 ، ص 12 ، ح 2
5. تفسیر البرهان/ج 1 ، ص 41 ، ح 5 و 6

همچنین ببینید

• تفسیر سوره حمد