– 3-25- سهولت تشکیل رادیکالهای آزاد
حال به هالوژن‌دار شدن آلکانها برمی‌گردیم. دیدیم که جهت‌گیری و واکنش‌پذیری به سهولت نسبی جداشدن انواع اتمهای
هیدروژن بستگی دارد. اما طبق تعریف،
هیدروژن جدا شده و
رادیکال تشکیل شده به طبقه مشابهی تعلق دارند.
عکس پیدا نشد
جدا شدن
هیدروژن نوع اول، رادیکال نوع اول و جدا شدن
هیدروژن نوع دوم، رادیکال نوع دوم ایجاد می‌شود و همین ترتیب ادامه می‌یابد. مثلاً
عکس پیدا نشد
اگر سهولت جدا شدن اتمهای
هیدروژن به ترتیب°1< °2< °3 باشد، سهولت جدا شدن رادیکالهای آزاد نیز باید همان ترتیب را داشته باشد:
عکس پیدا نشد
در نوشتن رادیکالهای آزاد به ترتیب سهولت تشکیل‌شان، درمی‌یابیم که در عین حال آنها را به ترتیب واکنش‌پذیری‌شان نیز مرتب کرده‌ایم. هر قدر رادیکال آزاد پایدارتر باشد، آسانتر تشکیل می‌شود.
این یک قاعده کلی فوق‌العاده مفید است. به نظر می‌رسد که پایداری رادیکال جهت‌گیری و واکنش‌پذیری را در اغلب واکنشهایی که در آنها رادیکال آزاد تشکیل می‌شود، کنترل کند، مثلاً افزایش اتمهای برم به آلکنها یک نوع واکنش متفاوت از واکنش مورد بحث است؛ با وجود این، در اینجا نیز جهت‌گیری و واکنش‌پذیری به وسیلة پایداری رادیکال هدایت می‌شود. (حتی در مواردی که سایر عوامل نظیر ممانعت فضایی و اثرهای قطبی، مهم‌اند و یا حتی غالب می‌باشند، باز هم منطقی است که اساس را بر پایداری رادیکال قرار دهیم).
