سهل بن حنیف انصاری، برادر
عثمان بن حنیف از طایفه
عمر بن عوف و از
قبیله اوس و ساکن محله
قبا در
مدینه بود. سهل از اصحاب
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و دارای فضائل بسیار بود.
سهل بن حنیف به همراه جمعی از مردم مدینه به مکه رفت و در سال 12 بعثت در
عقبه منا با پیامبر بیعت کرد و اسلام آورد، و به عنوان یکی از
نقبای 12 گانه مردم مدینه برگزیده شد. وی پس از بازگشت به مدینه به همراه برخی از جوانان یثربی بتهای قبیله را شکست.
سهل در
جنگ بدر،
احد،
خندق و تمامی نبردهای زمان پیامبر شرکت کرد و رشادت هایی بهیادماندنی از خود به یادگار گذاشت.
مورخان وی را در کنار
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام یکی از هشت رزمنده جنگجوی مقاوم احد میدانند. همچنین گویند که سهل از نیروهای
شرطة الخمیس بوده است.
پس از رحلت پیامبر، سهل انصاری از جمله مخالفان خلافت
ابوبکر بود که به همراه یازده تن از صحابه به مخالفت از بیعت با ابوبکر داد سخن داد. او بعد از قتل
عثمان از نخستین گروندگان به امیرالمؤمنین علیه السلام بود.
هنگامی که امام برای سرکوبی شورشیان پیمان شکن راهی
بصره شد، سهل انصاری را به عنوان جانشین خود در
مدینه منصوب نمود. از این رو او در
نبرد جمل حضور نداشت ولی پس از آن، جهت شرکت در جنگ با ستم پیشگان شامی راهی عراق شد و به همراه امام علی علیه السلام در
جنگ صفین شرکت جست. پس از پایان نبرد صفین وی به عنوان استاندار
فارس راهی آن سامان شد ولی مردم آن دیار وی را پذیرا نشدند و او به کوفه بازگشت.
این قهرمان انصاری سرانجام در سال 38 قمری در شهر
کوفه دار فانی را وداع گفت و امیر مومنان علیه السلام را از مرگ خود محزون و نگران ساخت. امام بر پیکر سهل انصاری نماز گزارد و او را کفن کرد و به خاک سپرد.
منابع:
اعیان الشیعه، ج 7، ص 320؛
قاموس الرجال، ج 5، ص 353؛
الطبقات، ج 3، ص 371؛
اسد الغابه، ج 2، ص 70؛