سلسله مراتب شهرها

سلسله مراتب شهری (Urban Hierarchy) با توجه به توزیع کالاها و خدمات و انتقال فنون جدید و ابداعات به سراسر جامعه بهترین شکل سازماندهی فضاست. وجود این نوع سلسله مراتب شهری باعث می‌شود که تقریباً هر اندازه شهری با حد مطلوب سازگار باشد بدین مفهوم که هر شهری (با هر اندازه‌ای) نقش ویژه خود را جهت خدمات‌رسانی ایفا می‌کند. معمولاً برای تعیین سلسله مراتب شهری‌، جمعیت به عنوان معیار اندازه‌گیری به کار می‌رود.

نظام سلسله مراتب شهری منتج از نظریه مکانهای مرکزی است. در این نظام از آنجایی که طبقه هر شهر با تعداد و تنوع فعالیتهایی که عرضه می‌کند تعیین می‌شود و معمولاً رابطه مستقیم بین تعداد و تنوع فعالیتها و جمعیت شهر وجود دارد، بنابراین می‌توان گفت شهرهایی که در طبقات بالاتر قرار دارد، جمعیت بیشتری هم دارد. در این صورت شهری که در طبقه اول قرار گرفته، کوچکترین اندازه شهر در نظام سلسله مراتب شهری است و شهری که در طبقه آخر قرار گرفته، دارای بزرگترین اندازه شهر در آن نظام شهری است.
در نظام سلسله مراتب شهری ایران، تهران با جمعیتی بالغ بر 845،758،6 نفر در سال 1375 در بالاترین رده قرار گرفته است. پس از آن مشهد و در رده بعد شهرهای اصفهان، تبریز و شیراز قرار گرفته‌اند.