سخنان ابوبکر بعد از خطبه فدکیه
ابن ابی الحدید در شرح
نهج البلاغه خود مینویسد: خطبه غراء و استدلالی
فاطمه علیهاسلام بر
ابوبکر گران آمد. پس به منبر رفت و گفت: ای مردم این سخنها چیست که میشنوم؟! این آرزوها در عهد
رسول خدا کجا بود؟! آگاه باشید هر کس شنیده بگوید و هر کس دیده تکلم نماید. او (یعنی
امیرالمومنین علیه السلام ) روباهی است که شاهدش دم اوست و او ملازم است با هر فتنه و آشوبی و چون فتنه خاموش گردد میگوید دوباره آن را شروع کنید و آتش فتنه را برانگیزید. از افراد ضعیف ـ مانند
ام ایمن ـ کمک میگیرد و از زنان - مانند فاطمه - یاری می جوید.
او مانند ام طحال است (زنی که در جاهلیت، فاحشه بود) و دوستدار عمل زشت. ای مردم آگاه باشید اگر بخواهم میگویم و اگر بگویم، رازها را از پرده بیرون میریزم ولی تا وقتی به من کاری نداشته باشند، ساکتم.
سپس ابوبکر به
انصار رو کرد و گفت ای گروه انصار من سخن سفیهان و نابخردان شما را شنیدم و سزاوارترین کسی که باید به پیمان رسول خدا وفادار باشد شمایید. رسول خدا به سوی شما آمد و او را پناه دادید و یاری نمودید.
آگاه باشید که من کسی را که استحقاق ندارد کمک نمیکنم؛ نه با دست نه با زبان. سپس از منبر پایین آمد.
مقصود ابوبکر از آن سخنان
ابن ابی الحدید میگوید به استادم گفتم: ابوبکر در این کلام به چه کسی گوشه میزند؟ استادم گفت گوشه نزده، بلکه تصریح کرده. گفتم اگر تصریح کرده بود، نمیپرسیدم. استادم خندهای کرد و گفت: مقصود ابوبکر، علی بن ابیطالب است.
گفتم آیا واقعا تمام این کلام و این نسبتهای ناروا را در مورد علی بن ابیطالب گفته است؟ گفت: بله، ای پسرم، صحبت فرمانروایی است. (یعنی برای رسیدن به حطام دنیا دست به هر جنایتی میزنند.) گفتم: انصار چه جوابی دادند؟ استاد گفت: انصار شروع کردند به ستودن و تعریف از علی بن ابیطالب؛ و ابوبکر ترسید اوضاع به هم بخورد و بر او بشورند. لذا آنها را از صحبت نهی کرد.
واکنش ام سلمه از سخنان ابوبکر
شیخ جمال الدین شامی در کتاب در النظیم مینویسد:
ام سلمه وقتی سخن ابوبکر را شنید، گفت آیا این سخنها در مورد شخصی مثل فاطمه علیهاسلام گفته میشود؟ او به خدا قسم فرشتهای است بین انسانها که در دامان پرهیزکاران پرورش یافته و
ملائکه بر سر او دست کشیدهاند.
فاطمه در دامان پاکان رشد کرده و به بهترین وجه بزرگ شده و با بهترین روش تربیت یافته. آیا گمان میکنید که رسول خدا امیرانش را از او حرام کرده ولی به او اعلام نفرموده؟ در حالیکه خداوند فرمود - ای رسول ما- اقوام نزدیک خود را انذار کن و از عذاب من بترسان.
آیا زهرا علیهاسلام با دستور رسول خدا مخالفت میکند؟ در حالیکه او بهترین زنان و مادر آقای جوانان بهشت -
حسن و
حسین - و همدوش
مریم است و رسالت خداوندی به پدرش تمام شده. به خدا قسم رسول خدا فاطمهاش را در سرما و گرما دلسوز بود و از چپ و راست به او کمک میکرد. آرام باشید که به همین زودی رسول خدا را دیدار میکنید و بر خداوند منتقم، وارد میگردید. وای بر شما به زودی خواهید فهمید.
ابوبکر، آن سال ام سلمه را از سهمیهاش محروم کرد.
منابع:
- بحار الانوار، ج 29، ص 326.
- در النظیم ـ فاطمة الزهراء قزوینی/505.
مراجعه شود به: