حکومتهای مستقل ایرانی که از لحاظ سیاسی دشمن حکومتهای عربی بودند بیش از آن حکومتها پاسدار اسلام و مشوق خدمتگزاران اسلام بودند و به دانشمندان در تألیف کتابهای اسلامی در تعلیم علوم اسلامی کمک میکردند.
شور و هیجان ایرانیان نسبت به اسلام و علوم اسلامی در طول 14 قرن اسلام، حتی در 2 قرن اول که سر جان ملکم انگلیسی نام آن را «دو قرن سکوت» گذاشته است، هم از نظر اسلام بیسابقه بود و هم از نظر ایرانیان.
هیچ ملتی به اندازه ایرانیان عشق و خدمت به اسلام نشان نداده است و ایرانیان نیز هیچ دورهای و برای هدف دیگری چه ملی و چه مذهبی این قدر شور هیجان نشان ندادهاند.
ایرانیان پس از استقلال به آیین و رسوم کهن خود که موجب عذاب روحی آنان بود پشت کردند و بیشتر به اسلام رو آوردند، زیرا اسلام با عقل و اندیشه و خواستههای فطری آنان بیشتر سازگار بود.
ایرانیان نشان دادهاند که اسلام را حتی از خود اعراب ، با روحیات خود سازگارتر دانستهاند و اینها همه دلیل خدمات صادقانه ایرانیان است که در طول 14 قرن به اسلام و قرآن نمودهاند. همین خدمات با اخلاص و ایمان مؤید حدیث پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلماست که فرمودند:
به خدا قسم روزی را میبینم که همین ایرانیان که شما برای اسلام با آنان میجنگید با شما بجنگند تا شما را مسلمان کنند.
منبع:خدمات متقابل اسلام وایران؛مرتضی مطهری
