| جلبکها دارای گونه‌های متعددی هستند که در مناطق مختلف زندگی می‌کنند. به نواحی زندگی جلبکها زیستگاه آنها گفته می‌شود. |
اطلاعات اولیه
تالوفیت‌ها یا ریسه‌داران به سه گروه تقسیم بندی می‌شوند:
قارچها یا تالوفیت‌های بدون کلروفیل ، جلبکها یا تالوفیت‌های دارای کلروفیل و
گلسنگها (Lichens) که از اجتماع قارچها و جلبکها تشکیل شده‌اند. جلبکها چون دارای کلروفیل هستند، اتوتروف بوده و می‌توانند با جذب نور خورشید ، مواد غذایی مورد نیاز خود را بسازند. جلبکها ، دارای گونه‌های متعددی هستند که در گروههای ویژه ، رده بندی می‌شوند.
بزرگترین گروههای جلبکها شامل
جلبکهای قهوه‌ای و
جلبکهای قرمز است. جلبکها در زیستگاههای مختلف ، در آبهای شیرین ، شور ، در سطح یا داخل خاک ، در روی تنه درختان ، در چشمه‌های آب گرم و در روی برف و یخ دیده می‌شوند. جلبکها گیاهانی هستند که فاقد ریشه و ساقه و برگ بوده و اندام رویشی آنها در فرم تال یا ریسه است.
هیدروفیت‌ها ، ادافوفیت‌ها ، آئروفیت‌ها ، کرایوفیت‌ها ، آندوفیت‌ها ، سمبیوتیک‌ها ، آندوزئوفیت‌ها و پارازیت‌ها تقسیم بندی جلبکها بر اساس زیستگاه آنها می‌باشد.
هیدروفیت‌ها یا جلبکهای آبزی
جلبکهایی هستند که به حالت غوطه‌ور یا شناور در آب دیده می‌شوند و به گروههای فرعی زیر تقسیم می‌شوند.
نبتوفیت‌ها
جلبکهایی هستند که در گل و لای کف آبها یا چسبیده به کف آب دیده می‌شوند. مانند
شارا و
نیتلا.
اپکتی‌فیتها
جلبکهایی هستند که به موازات سواحل دریاها و برکه‌ها دیده می‌شوند. مانند
ادوگونیوم و
کتوفورا.
ترموفیت‌ها
جلبکهایی هستند که در زیستگاههای آب گرم که درجه حرارت آنها 70 تا 80 درجه سانتیگراد است، دیده می‌شوند. 53 جنس و 153 گونه از سیانوفیت‌ها (
جلبکهای سبز _ آبی) شناخته شده‌اند که در زیستگاه آب گرم زندگی می‌کنند.
پلانکتوفیت‌ها
جلبکهایی هستند که فرم زندگی
پلانکتونی (موجودات ریز آبزی) دارند و دو گروه هستند:
- یوپلانکتوفیت‌ها: جلبکهایی هستند که در اصل دارای فرم زندگی پلانکتونی هستند که از این گروه می‌توان به دیاتومه‌ها اشاره کرد.
- تیکوپلانکتوفیت‌ها: جلبکهایی هستند که در اصل فرم زندگی پلانکتونی ندارند و به دلیل عوامل جوی از قبیل باد یا شدت جریان آب از زیستگاه اصلی خود کنده شده و در فرم پلانکتون دیده می‌شوند. مانند اسپیروژیر و زیگنما.
هالوفیت‌ها
در زیستگهای آب شور دیده می‌شوند.
دونالیلا جلبکی است که در زیستگاههای آب شور ، جایی که بلورهای نمک تشکیل می‌شود، زندگی می‌کند.
پرازیولا نیز در زیستگاه آب های شور دیده می‌شود.
اپی‌فیت‌ها
جلبکهایی هستند که بر سطح گیاهان دیگر یا جلبکها در آب زندگی می‌کنند. مانند
ناوی کولا.
اپی‌زئوفیت‌ها
جلبکهایی که بر سطح بدن موجودات جانوری مانند
صدف نرم تنان ،
لاک لاک پشتان و یا بر سطح
ماهیها دیده می‌شوند. مانند
پروتودرما و
شارالیوم.
اپی‌پسامیک‌ها
چسبیده به شن و ماسه در زیستگاههای آبی دیده می‌شوند. مانند
فراژی لاریا.
ادافوفیت‌ها
جلبکهای خاکزی هستند که به دو گروه فرعی تقسیم می‌شوند:
سافوفیت‌ها
جلبکهایی هستند که بر سطح خاک می‌رویند. مانند
وشریا.
کریپتوفیت‌ها
جلبکهایی که به عمق 1 متر یا بیشتر در درون خاک می‌رویند. مانند جلبکهایی از گروه سیانوفیت‌ها.
آئروفیت‌ها
جلبکهایی هستند که در زیستگاههای هوایی بر روی گیاهان ، سطح صخره‌های مرطوب ، چاهها یا بر روی تیرهای برق یا تلگراف می‌رویند. آئروفیت‌ها به چند گروه فرعی تقسیم می‌شوند:
اپی‌فیلوفیت‌ها
جلبکهایی هستند که بر سطح برگ درختان می‌رویند. مانند
سفالوروس.
اپی‌فلئوفیت‌ها
جلبکهایی هستند که به همراه
خزه‌ها و
هپاتیک‌ها در سطح تنه درختان دیده می‌شوند. مانند
سایتونما.
اپی‌زئوفیت‌ها
جلبکهایی که در مناطق مرطوب بر سطح بدن موجودات جانوری دیده می‌شوند. مانند
درماتوفیتون.
لیتوفیت‌ها
جلبکهایی هستند که بر روی سنگها ، صخره‌ها ، در بدنه چاهها دیده می‌شوند. مانند
وشریا.
کرایوفیت‌ها
جلبکهایی که بر روی برف و یخ می‌رویند. این جلبکها با درجه حرارت پایین سازش یافته‌اند. رویش جلبکها در روی برف باعث می‌شود که رنگ برفها به رنگ سبز یا قرمز دیده شود. برف سبز اروپا یا برف قرمز در برخی مناطق به دلیل رویش جلبکهای کرایوفیت است. مانند
کلامیدوموناس و انواعی از
دیاتومه‌ها.
آندوفیت‌ها
جلبکهایی که در داخل گیاهانی مانند سیکاس زندگی می‌کنند. مانند
نوستوک و
آنابائنا.
سمبیوتیک‌ها
جلبکهایی که به حالت
همزیستی با قارچ دیده می‌شوند و تشکیل گلسنگها را می‌دهند. مانند
میکروسیس تیس.
آندوزئوفیت‌ها
جلبکهای ویژه‌ای که در داخل بدن جانوران دیده می‌شوند. مانند
زئوکلرلا.
پارازیت‌ها
برخی از جلبکها حالت پارازیتی روی دیگر گیاهان دارند. نمونه جالب آن
سفالوروس است که باعث بروز رنگ قرمز (red rust) در مزارع چای و قهوه می‌شود.
مباحث مرتبط با عنوان
