دید کلی
یک اثر بسیار کهن در رابطه با علم نجوم متعلق به سرخ پوستان آمریکا ، که در بالای کوه "بیگ هورن" در وایومینگ شمالی شناخته شده است. شرح این اثر یافت شده بیشتر به این نیت است تا توجه باستان شناسان و پژوهشگرانی را که در جستجوی آثار ناشناخته ، ناحیههای مختلف کشور را مورد بررسی قرار میدهند و همچنین کوهنوردانی را که به دور دستها و ارتفاعهای بلند تا ستیغ کوهساران به فراز میروند، به این نکته جلب ساخته باشیم که از برابر آنچه که به ظاهر دخالت انسانها را در پیدایش آن احساس میکنند، بی تفاوت نگذرند اگر چه تودهای سنگ یا ردیفهایی از سنگ لاشه باشد. بلکه با برداشتن عکس یا تهیه طرحی آن را به صاحب نظران باز سپارند، باشد که پرده از روی بسیاری اسرار ناشناخته برداشته شود. سرخپوستان مورد ستم قرار گرفته در آمریکا ، برخلاف نارواگوئیهای متجاوزان ، مردمی بی فرهنگ و به دور از دانش و آگاهی نبوده بلکه از پیشینهای ارزشمند برخوردار بودهاند.
استون هنج
|
اینک با توجه به مراتب بالا ، به نقل مطلب مربوط به رصدخانه ابتدایی سرخ پوستان آمریکا پرداخته میشود:
رصد خانه ابتدایی مربوط به سرخ پوستان آمریکا
"یکی از شگفت انگیزترین آثار باستان شناسی در نواحی غربی ایالات متحده مجموعهای از قلوه سنگهایی است که بطور نامنظم به شکل چرخ یک دوچرخه عظیم در بالای کوه بیگ هورن در وایومینگ شمالی در ارتفاع 2880 متری چیده شده و به مدیسن ویل (چرخ دارو) مشهور است. باستان شناسان عقیده دارند که سرخپوستان دشت نشین این چرخ را در حدود 1700 ساختهاند، ولی در 80 سال گذشته که پای سفید پوستان به آن سرزمین باز شده چرخ مزبور بصورت یک راز در آمده است. حتی در اشعار عامیانه سرخپوستان از این بابت ذکری به میان نیامده است. اکنون یک
ستاره شناس آمریکایی شواهد و مدارکی ارائه داده است که مدیسن ویل ، به منزله یک
رصدخانه ابتدایی یا تقریبا چیزی شبیه
استون هنج انگلستان بوده است و سرخپوستان آمریکا از آن در
ستاره شناسی استفاده میکردهاند.
مشخصات ساختمانی
در وسط مدیسن ویبل یک توده قلوه سنگ با ارتفاع چند متر چیده شده است. از این مرکز 28 شاخه نامساوی قلوه سنگ تا لبه دایرهای که نامنظم است و در حدود 22 متر قطر دارد کشیده شده است. پیرامون دایره 6 توده کوچکتر قلوه سنگ قرار دادهاند. تناسب و تقارن توده سنگها نسبت به نقطه شمال توأم با افق صاف و باز آن محل ،
جای ادی از مرکز ملی مطالعات نجومی کلورادو بر آن داشت که استدلال کند که این چرخ مورد استفاده پزشک قبیله بوده و از آن به عنوان یک
رصدخانه برای تعیین دقیق روز وسط تابستان استفاده میکرده است. در این روز طبق افسانههای سرخپوستی که: آفتاب در اوج خود بوده و نیروی رستن جهان به نهایت قدرت خود میرسد، بعضی از قبایل سرخپوستان دشت نشین رقص مقدس آفتاب را انجام میدهند.
اینکا
|
سه سال قبل در اواسط تابستان ،
ادی به محل مدیسن ویل رفت تا با دستگاههای اندازه گیری توده های سنگ را بررسی کند. مطالعات او نشان داد که در روز وسط تابستان توده سنگ در مراکز دایره با یکی از سنگهای محیط چرخ بطور کامل با طلوع آفتاب آن روز در یک خط مستقیم قرار می گیرد در حالی که یکی دیگر از سنگهای کوچک با غروب آفتاب در همان روز تقریبا در یک خط قرار میگرفت. او در مقاله خود علوم چنین نوشت: "این توده سنگها صرفا بخاطر تعیین روز وسط تابستان به آنصورت چیده شدهاند.
ادی همچنین حدس میزند که سایر تودههای سنگ نیز در دایره مزبور در اوقات مختلف اواسط تابستان با بعضی از ستارگان روشن در آسمان در یک خط قرار میگیرند. او ضمنا عقیده دارد که از موقعیت یکی از این ستارگان یعنی آلدبران برای نشان دادن روز وسط تابستان از چند روز جلوتر استفاده میکردهاند و حال آنکه موقعیت دو ستاره دیگر یعنی
سیریوس و
ریجل ظاهرا پایان تابستان کوتاه را نشان میدادهاند و متعاقب آن نزول برفهای سنگین شروع شده و قبایل بسوی دشت کوچ میکردهاند. ادی میگوید: "با مهاجرت سفید پوستان به خاک آمریکا مخصوصا در دشتهای شمالی ، سرخپوستان دیگر احتیاجی به تقویم خود نداشتند و بعضی از سنتهای ستاره شناسی خود را از یاد بردند."
رصدخانههای کهن آمریکای جنوبی و مرکزی
از قرن نوزدهم بررسیهای ارزندهای درباره آثار بجای مانده از تمدنهای
مایا و
اینکا در رابطه با پژوهش نجومی در قاره آمریکا ، پیش از کشف این سرزمین بوسیله اروپائیان ، انجام گرفته است. این بررسیها اطلاعات جالبی را در اختیار قرار میدهند و روشنگر این امر است که ساکنان این بخش از جهان نیز چون پایه گذاران دیگر تمدنها ، به امر شناخت آسمان و آنچه در اوست تو.جه داشته و در این راه کمر همت بر بسته بودهاند. اطلاعات موجود روشنگر این امر است که بطور معمول کار
ستاره شناسی در این تمدنها بر عهده کاهنان بوده و بناهایی که با احتمال کاربرد نجومی داشتهاند بیشتر در میان و یا کنار ستایشگاهها بر پا میشدهاند و وقف خدایان بودهاند. از جمله آثار جالب در این زمینه میتوان برای نمونه به مکانهای زیر اشاره کرد:
- ال کاراکل ، واقع در "چی چن ایتزا" در مکزیک. بنای مزبور برج دایره شکلی است که بر بالای دو سکوی مکعب مستطیل که بر روی یکدیگر استوار شده اند بنا گشته است. بنای مزبور وقف خدای کوکولکان شده است.
- رصدخانه خورشیدی در آخاک تون: واقع در گواتمالا و در مرکز تمدن مایا.
- رصدخانههای کوپن در ناحیه هندوارس از مراکز مهم قوم مایا.
- مونته آلبن (کوه سفید) در مکزیک. جهت عمده بناهای این محل از محور شمالی- جنوبی پیروی کردهاند.
- این تی هواتانای واقع در پرو. مفهوم این عنوان عبارتست از "محلی برای تمرکز نور خورشید" یا عقربهای برای نظارت عبور خورشید از سمت الرأس.
مایان
|
- معبد خورشید در کالاساسایا در تی آهواناکو در بولیوی که مفهوم کالاساسایا واژهای "آیامارایی" است به معنی "سنگ ایستاده" یا آنچه که ما آن را "سنگ افراشتی" نامیدهایم. وجود دو دیوار سنگی با سنگهای بلند بر پا در فاصلههای معین ، معرف کار با آنها به کمک تعیین سایهها و مکان تابش آفتاب در فصلها و زمانهای مختلف سال است. برای آگاهی بیشتر درباره این مکانها به کتاب : "رصدخانههای پیش از کلمب" در آمریکای مرکزی و جنوبی ، ترجمه مهران کندری از انتشارات مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها رجوع کنید.
مباحث مرتبط با عنوان