نگاه اجمالی
- مهارت در انجام کارها چگونه در کودک بوجود می‌آید؟
- انواع مهارتهایی که در دستها مشاهده می‌شود کدام است؟
همراه با
رشد حرکتی کودک (Motor Develop Ment) مهارتهایی را بدست می‌آورد. مهارتها و توانایی‌های مربوط به دستها از مهمترین مهارتها محسوب می‌شود که به استقلال نسبی کودک در اعمال از دیگران (بویژه از والدین) می‌شود و این استقلال با کسب مهارتهای پا تکمیل می‌شود. تحقیقات مربوط به
رشد کودک نشان می‌دهد که کودک سالم در دوازده ماهگی (یک سالگی) می‌تواند مدادی را در دست بگیرد و این روند در دو سالگی به صورت «باز کردن در یک جعبه ، ورق زدن کتاب» و در سه سالگی به صورت رفع بسیاری از نیازمندیهای جسمی دیده می‌شود.
در ادامه این روند کودک پنج ساله می‌تواند یک «سه گوش» رسم کند یا اشکال مختلفی را با کمک قیچی ببرد یا اسباب بازیهای خود را با نظم و ترتیب در جای خود قرار دهد. وقتی کودک به «شش سالگی» رسید مهارتهای دستی او به پیشرفت بالایی رسیده‌اند و او می‌تواند به آسانی و سرعت مهارتهای خود را بکار برد. از مهمترین مهارتهایی که کودک در طول این «شش سالگی» بدست می‌آورد عبارتند از «غذا خوردن ، لباس پوشیدن ، نوشتن و پرتاب یا گرفتن توپ» تکمیل برخی از این مهارتها تا «دوازده سالگی» ادامه می‌یابد.
غذا خوردن
کودک در پایان نخستین سال زندگی خود به استقلال در غذا خوردن متمایل می‌شود اما هنگام نزدیک کردن قاشق به
دهان تقریبا تمام غذای خود را روی لباسهای خود می‌ریزد. در طی دومین سال زندگی با وجود مهارت بیشتر در غذا خوردن با قاشق تمایل دارد که با دست غذا بخورد اما در سه تا چهار سالگی کودک در استفاده از قاشق کاملا ماهر می‌شود به گونه‌ای که می‌تواند قطعات بزرگ غذا را با کمک آن به دهان ببرد اما این مهارت تا پنج سالگی تکمیل نمی‌شود.
لباس پوشیدن
کودک پیش از آنکه بتواند به تنهایی لباسش را بپوشد می‌تواند لباسش را در بیاورد. سریعترین دوران پیشرفت در لباس پوشیدن از «یازده ماهگی تا سه و نیم سالگی» است. در عین حال جنسیت نیز در این امر دخالت دارد. دختران معمولا به سبب نرمش بیشتر در مچ دست و هماهنگی عضلانی بهتر غالبا از پسران زودتر و بهتر لباس پوشیدن را یاد می‌گیرند. با این حال در «پنج سالگی» کودک باید قادر باشد به استثنای «بستن بند کفش» تمام فعالیتهای دیگر مربوط به لباس پوشیدن را شخصا انجام دهد.
نوشتن
مطالعات نشان می‌دهد که رشد مهارت نوشتن از نحوه حاصی تبعیت می‌کند. به این ترتیب که کودک در یک سالگی کاغذ و اشیا دیگر را با مداد خط خطی می‌کند. در یک و نیم سالگی او می‌تواند در میان کاغذ خطهای نا‌منظمی را بکشد در خالی که در سه سالگی کودک شکلهایی می‌کشد که کمی به حروف شباهت دارد اما پیش از شش سالگی بدن از نظر زیستی برای نوشتن آمادگی کامل ندارد. این بدان دلیل است که تا این سن اعصاب ، عضلات انگشتان ، مچ دست و بازوها به آن میزان از هماهنگی نرسیده‌اند که کودک بتواند مداد را به خوبی در دست بگیرد و شروع به نوشتن بکند.
پرتاب و گرفتن توپ
پرتاب و گرفتن توپ مستلزم حرکات موزون و هماهنگ میان تمام اعضای بدن است. اگر چه بعضی از کودکان در دو سالگی می‌کوشند که توپ را روی زمین بغلتانند و یا حتی آن را پرتاب کنند اما هیچ یک از آنها نمی‌توانند این فعالییت را بخوبی انجام دهند. ابتدا کودکان شروع به پرتاب کردن توپ می‌کنند و در آغاز هر دو دست را بکار برده و تمام بدن را حرکت می‌دهند، اما به مرور زمان حرکات محدود شده و توپ بوسیله یک دست پرتاب می‌شود.
گرفتن توپ مشکل‌تر از پرتاپ کردن آن است اما در چهار سالگی برخی کودکان می‌توانند توپ را بگیرند ولی بیشتر آنها مهارت این کار را در شش سالگی بدست می‌آورند و لازم به ذکر است که هم در گرفتن و هم در پرتاب توپ دختران از پسران زودتر به مهارت دست می‌یابند.
مباحث مرتبط با عنوان
