مقدمه
در حدود 3 درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی
عقب ماندگی ذهنی می باشد ، شناسایی این قبیل کودکان و آموزش و پرورش آنان از ابعاد مختلف حائز کمال اهمیت می باشد.
در دین مبین اسلام افراد با هر نوع توان و استعداد حق برخورداری از موهبت الهی و
حقوق اجتماعی را دارند و استعداد و توان آنها در هر حد و اندازه قابل پرورش و تربیت است بنابر این باید در حکومت جمهوری اسلامی امکانات بهره وری از مواهب الهی را برای همه افراد در سایه تعلیم و تربیت صحیح فراهم نمود. مسئله دیگری که در رابطه با تعلیم و تربیت این گروه مطرح است این است که عدم توجه به تعلیم و تربیت آنان موجب
زیانهای اجتماعی و اقتصادی برای جامعه و در واقع هدر رفتن تعداد زیادی از افراد خواهد شد .مضافا باینکه با عنایت به شرایط جسمی و روانی این گروه اگر عدم توجه به آنان باعث انحرافات و اشکالات اجتماعی شود اثر مستقیم آن بر جامعه مترتب خواهد شد که در نزد خداوند مسئول خواهیم بود.
تعریف و هدف
کودکان و دانش آموزان استثنایی در پنج گروه مختلف تقسیم می شوند و در هر گروه تحت شرایطی خاص تحت تعلیم قرار می گیرند این پنج گروه عبارتند از :
1-عقب مانده ذهنی و معلول جسمی
2-ناشنوا و نیمه شنوا
3-نابینا و نیمه بینا
4-ناسازگار
5-تیزهوش
هدف از آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان استثنایی فراهم آوردن فرصتهای مناسب و امکانات آموزشی و یژه بمنظور استفاده از حداکثر توانائیهای ذهنی و جسمی کودکان با توجه به ویژگی های عقلانی و جسمانی آنان می باشد.
ضرورت و اهمّیت
با توجه به اینکه بطور متوسط 3 درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی عقب ماندگی ذهنی می باشد شناسایی این قبیل کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است . لذا هدف این دوره تربیت افرادی است که بتوانند آموزش و پرورش کودکان استثنایی را عهده دار گردند.
طول دوره و شکل نظام
متوسط طول دوره کارشناسی آموزش و پرورش کودکان استثنایی 5 سال می باشد (حداقل 4و حداکثر 6 سال )و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب ستاد انقلاب فرهنگی است .
کلیه دروس در هشت ترم برنامه ریزی شده و طول هر ترم 18 هفته در هر نیمسال تحصیلی است . زمان تدریس هر واحد از نوع نظری 18 ساعت ، از نوع عملی 36 ساعت و کارورزی 72 ساعت است.
سطوح رشته
ردیف | نام دانشگاه | کاردانی | کارشناسی | ارشد | دکترا
|
1 | آزاد- بیرجند | | | * |
|
2 | آزاد- تهران مرکزی | | * | * |
|
3 | آزاد- دزفول | | * | |
|
4 | آزاد- فسا | | * | |
|
5 | آزاد-همدان | | * | |
|
6 | الزهرا تهران | | * | |
|
7 | شهید بهشتی | | * | |
|
8 | علامه طباطبائی | | * | |
|
9 | فردوسی مشهد | | * | | |
درسهای رشته
ردیف | نام درس | ردیف | نام درس
|
1 | آزمون های تشخیص عقب مانده ذهنی | 2 | آشنایی با کتابخانه و اصول کتابداری
|
3 | آموزش بزرگسالان | 4 | آموزش و پرورش ابتدایی- راهنمایی- متوسطه
|
5 | آموزش و پرورش تطبیقی | 6 | آموزش و پرورش کودکان استثنائی
|
7 | آموزش و پرورش کودکان استثنایی 1 | 8 | آموزش و پرورش کودکان استثنایی 2
|
9 | اختلالهای رفتاری- عاطفی | 10 | اختلالهای روانی- حرکتی
|
11 | اختلالهای گویایی | 12 | اختلالهای یادگیری ویژه
|
13 | اصول مددکاری اجتماعی | 14 | اصول و مبانی آموزش و پرورش
|
15 | اقتصاد آموزش و پرورش | 16 | انسان شناسی در اسلام
|
17 | بازی و حرکت درمانی | 18 | بهداشت و کمکهای اولیه
|
19 | تاریخ آموزش و پرورش در اسلام و ایران | 20 | تهیه مواد و وسائل آموزشی وکمک آموزشی
|
21 | جامعه شناسی آموزش و پرورش | 22 | جامعه شناسی عمومی
|
23 | روان شناسی اجتماعی | 24 | روانشناسی شخصیت
|
25 | روانشناسی تربیتی | 26 | روانشناسی تفاوتهای فردی
|
27 | روانشناسی رشد نوجوانی 2 | 28 | روانشناسی رشد کودکی 1
|
29 | روانشناسی عمومی | 30 | روانشناسی عقب ماندگی ذهنی
|
31 | روانشناسی و آموزش کودکان تیزهوش | 32 | روانشناسی و آموزش کودکان نابینا
|
33 | روانشناسی و آموزش کودکان ناشنوا | 34 | روش تدریس علوم اجتماعی و تجربی
|
35 | روش تدریس ریاضی | 36 | روش تدریس زبان فارسی
|
37 | روش های آماری در علوم تربیتی | 38 | روشها و فنون تدریس
|
39 | روشهای بازپروری حرفه ای | 40 | روشهای تغییر رفتار
|
41 | روشهای مشاوره و مصاحبه | 42 | سنجش اندازه گیری در علوم تربیتی
|
43 | فلسفه آموزش و پرورش | 44 | فیزیولوژی اعصاب
|
45 | گفتار درمانی | 46 | متون تخصصی به زبانهای خارجی
|
47 | مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی | 48 | مقدمات تکنولوژی آموزشی
|
49 | مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی | 50 | مقدمات مدیریت آموزشی
|
51 | مقدمات مشاوره و راهنمایی | 52 | کارورزی در روشهای تدریس
|
53 | کلیات اقتصاد | 54 | کلیات فلسفه |
صنعت و بازارکار
1-دبیر مدارس دانش آموزان استثنایی (عقب مانده ذهنی )
2-مربی مراکز نگهداری کودکان عقب مانده ذهنی
3-مدیر مراکز کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی
4-کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقب مانده ذهنی
5-کارشناس آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی در موسسات گوناگون از قبیل : وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور.