• ماکس وبر نشان می‏دهد که پیوند فکری و هستی ‏نگرانه موجود بین تعابیر معینی از مذهب پروتستان و نوع معینی از رفتاراقتصادی وجود دارد. بیان این پیوندنشان می‏دهد که یک طرز تفکر معین درباره جهان می‏تواند جهت ‏گیری کنش‏ها را تعیین کند. در حقیقت، کار او درک دین یا تاثیر ارزشها، و باورها بر رفتارهای بشری را به نحوی مثبت و علمی میسر می‏سازد. وبر اخلاق پروتستان را یکی از اشکال عقلانی کردن جنبه معنوی زندگی می‏داند. مفهوم عقلانیت در تفکر وبر بسیار مورد توجه و بخشهای مهم نظری اوست که براساس آن، نقش مثبت دین را ارزیابی می‏کند. عقلانیت در نظر او نشانه عصر حاضر است و جامعه سنتی از آن بهره‏ای کافی ندارد. عقلانیت فرایندی است که از طریق آن هر ناحیه‏ای از مناسبات انسانی در معرض محاسبه و اداره قرار می‏گیرد. او عقلانیت را در تمام ابعاد، از جمله دین، شناسایی می‏کند. علاوه بر آن، معتقد است که خود دین به‏طور نسبی عقلانی است. در عین حال، نظرش این است که دین خود می‏تواند سر چشمه‏ای برای رشد عقلانیت‏ باشد و یکی از سرچشمه‏های عقلانیت در جوامع غربی عبارت است از تغییرات فرهنگی ویژه‏ای که اخلاق پروتستان آن را به ارمغان آورده است،اخلاقی که اعتقاد به اصالت فرد ، سخت‏ کوشی، رفتار عقلانی و اعتماد به نفس را مورد تاکید قرار می‏دهد.

• وبر به یک معنی خواسته است تا راه‏های پیچیده و پرپیچ و خمی را دنبال کند که عقلانی شدن زندگی دینی از طریق آنها رابطه منظم و معقول انسان با خدا را جایگزین روش‏های جادویی کرده است، یعنی پیامبران علیهم السلام با جاذبه‏های فرهمند خود توانسته‏اند قدرت‏های کاهنان را، که مبتنی بر سنت‏بودند، از اعتبار بیندازند و با پیدایش دین مبتنی بر کتاب، فراگرد عقلانی ونظامدارشدن پهنه دینی آغاز شد و در اخلاق پروتستان به اوج خود رسید. در نظر وبر در دین زمینه کافی برای عقلانی شدن زندگی و تناسب معناداری با روحیه پیشرفت و سرمایه‏داری وجود دارد. یک جهان بینی معین با فعالیت اقتصادی پیوندی معنوی دارد.

منابع

• ریمون آرون، مراحل اساسی‏اندیشه در جامعه‏شناسی، باقر پرهام،ص 61، ص 58
• ژان بشلر، خاستگاههای سرمایه‏داری، رامین کامران، چ اول، ص 48
• جامعه‏شناسی، آنتونی گیدنز، ترجمه منصور صبوری،ص‏495
• جرج ریتزر،اندیشه جامعه‏شناسی معاصر، محسن ثلاثی،ص‏101