اخلاص دارای مراتبی است که نخستین مرتبه آن عبارت است از اینکه
عبادت از
ریا و تظاهر و خودنمایی خالص باشد. بنابراین، اگر کسی به قصد پاداش یا برآورده شدن حاجت، عبادت کند عملش صحیح است و همراهی این‌گونه مقاصد با اصل اخلاص منافات ندارد. زیرا چنانکه گفتیم اساس اخلاص بر ترک ریا و خودنمایی استوار است.
بدیهی است کسی که برای خداوند
نماز می‌گذارد و در ضمن از او حاجت می‌خواهد و یا انتظار پاداش و ثواب دارد، ریاکار نیست. البته چنین شخصی اخلاص‌اش کامل نیست زیرا اخلاص کامل آن است که بنده جز خدا نخواهد و در دلش چیزی جز او نباشد. چنانکه
امام صادق علیه‌السلام فرموده است:
«ما انعم الله علی عبد اجل من ان لا یکون فی قلبه مع‌الله غیره»
«هیچ نعمتی بالاتر از این نیست که در دل نبده چیزی جز خدا نباشد»
