خیبر سرزمینی است در هشت منزلی
مدینه و در راه
شام. این سرزمین در زمان
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم دارای هفت قلعه به شرح زیر بود:
1. حصن ناعم
2. حصن تموص یا حصن ابی الحقیق
3. حصن السلالم
4. حصن الشق
5. حصن النطاه
6. حصن الوطیح
7. حصن الکتیبه
این قلعهها در سال هفتم هجری در
جنگ خیبر به دست ((حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام|حضرت علی علیه السلام) فتح شد. اولین قلعه ای که فتح شد، «حصن ناعم» بود و سپس حصن قموص که بزرگترین قلعه بود به دست حضرت علی علیه السلام گشوده شد. آنگاه حصن شق و نطاه و کتیبه و وطیح و سلالم نیز به ترتیب فتح شدند.
میگویند حصن فطاه، قصر
مرحب خیبری بود و در حصن کتیبه نیز زنی به نام «صهباء» زندگی میکرد که
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم با وی ازدواج فرمود.
نقل است وقتی این قلعهها فتح شدند، اهالی آنها از رسول خدا خواستند حفظ و نگهداری ساختمانها و نخلستانهای اطراف را به خیبریان واگذار نماید. پیامبر نیز قسمتی از سرزمین را به آنان واگذار کرد تا مالیات و
جزیه بپردازند. این پیمان تا عصر حکومت
عمر برقرار بود. اما عمر اهالی این منطقه را به شام تبعید کرد و خیبر را بین کسانی که پیامبر، پس از فتح آنجا، برای آنان سهمی تعیین نفرموده بود، تقسیم کرد.
منابع:
مراصد الاطلاع، ج 1، ص 494/ معجم ما استعجم، ج 1، ص 521/ معجم البلدان، ج 2، ص409.