مقدمه
تنها نوع حیاتی که در حال حاضر میشناسیم، حیاتی است که در
زمین وجود دارد. این حیات بی نهایت متنوع و شامل باکتریها و تک یاختهایها که به ندرت بدون
میکروسکوپ دیده میشوند، میلیونها نوع حشره ، درختان غول آسای
سکوا ،
والها و سر آخر خود انسان است. بدن همه این موجودهای زنده از عناصر شیمیایی ترکیب شده است.
عناصری که در ماده زنده یافت میشوند، نسبتاً معدودند:
کربن ،
هیدروژن ،
اکسیژن ،
نیتروژن ،
گوگرد ،
فسفر و بعضی عناصر دیگر.
از جمله برخی فلزها ، معمولاً این عناصر باهم ترکیب میشوند و ترکیبهای زیستی یا زیستی- شیمیایی را بوجود میآورند.
شماری از ترکیبهای زیستی - شیمیایی ، از قبیل پروتئین ، همه یا بیشتر عناصر نامبرده در بالا را دارند. دیگر مولکولهای مربوط به حیات ، مانند
آب و
دی اکسید کربن ، فقط معدودی از این عناصر را دارند. بیشتر ترکیبهای زیستی - شیمیایی ، ترکیبهای آلی ، یعنی دارای کربن هستند. چون بیشتر ترکیبهای زیستی - شیمیایی کربن دارند، میگویند حیات در زمین مبتنی بر کربن است. معمولاً برون زیست شناسان به سه دلیل عمده ، کار خود را به سیستمهای زیستی - شیمیایی مبتنی بر کربن ، محدود میکنند.
- این سیستمها نماینده ، تنها شکلهایی از حیاتند که ما با آنها آشنایی داریم.
- اختر شناسان ترکیبهای آلی زمین گونه در فضاهای خارجی کشف کردهاند. این کشف بسیاری از برون زیست شناسان را به این نتیجه گیری رسانده است که شالودههای ساختمانی حیات ، در همه نقاط جهان یکسان است.
- این مواد شیمیایی ، هنگام تشکیل سیارهها از عناصر موجود در سحابی یا ابر گاز و غبار در فضا ، جزء آنها میشوند. این عناصر به تناسب وفورشان در فضا وجود دارند: هیدروژن ، هلیوم ، کربن ، اکسیژن ، نیتروژن و غیره با مازاد عظیمی از هیدروژن ، در جو سیاره اولیه ، ترکیبهایی چون متان ، آب و آمونیاک از بسیاری از این عناصر تشکیل شدهاند.
|
نقشه اسکیاپارلی
در سال 1877، اسکیا پارلی نقشه
خطوطی که تصور میکرد روی
سطح مریخ دیده است و احتمال
وجود حیات را میداد ترسیم کرد.
|
ماده در فضای خارجی
فضای خارجی دارای انواع گوناگون ماده ، از ذرات ریز اتمی گرفته تا غبار کیهانی و جرمهای بزرگتر است. اما با توجه به مقیاسهای زمینی ، فضای خارجی خلاء است. چگالی متوسط ماده آن بسیار پایین است و شاید به یک مولکول در سانتیمتر مکعب برسد. در مقایسه ،
جو زمین میلیونها مرتبه متراکمتر است. ماده کیهانی ، مثل همه مادهها ، در ترازهای مختلف انرژی وجود دارد، بنابراین این ماده طول موجهای مختلفی از تشعشع برقی - مغناطیسی منتشر میکند.
اگر موجهای برقی - مغناطیسی در
برد رادیویی فرکانسها باشند، میتوان آنها را ، در زمین با
رادیو تلسکوپ دریافت کرد. دانشمندان این موجها را برای شناختن طبیعت شیمیایی اتمها و مولکولهایی که آنها را میفرستند، تحلیل میکنند.
دانشمندان در میان این مولکولهای کیهانی ، تعدادی ترکیبهای شیمیایی کشف کردهاند، که با
حیات در کره زمین مربوطند. یعنی آنها همان ترکیبها و عناصرند که جزو سیستمهای زندهاند، کمک به پیدایش زندگی میکنند، یا بوسیله ارگانیستها تولید میشوند. این مواد که در فضا کشف شدهاند، عبارتند از:
آب ،
آمونیاک ،
متان ،
فرمالدئید ،
سیانوژن ،
هیدروژن و
الکل متیلیک.
این ترکیبها به استثنای آمونیاک و آب (و به غیر از عنصر هیدروژن) ، همه کربن دارند. این ترکیبهای شیمیایی چگونه بوجود آمدهاند؟ بیشتر دانشمندان بر آنند که این مواد منشاء غیر آلی یا غیر زنده دارند. بدین معنی که مواد شیمیایی زیستی ، از تکامل سیستمهای شیمیایی غیر زنده بوجود آمدهاند. این
نظریه تکامل شیمیایی حیات نامیده میشوند و با پیدایش و تکامل سیارهها و منشاء حیات ، ارتباط تنگاتنگ دارد. حیات از همان نوع ترکیب شیمیایی است که تصور میرود در تاریخ اولیه یک سیاره و پیش از پیدایش زندگی در آن ، بوجود آمده باشند. مسئلهای که برای دانشمندان پیش میآید این است که ، آیا این ترکیبهای بیولوژیک منجر به تشکیل موجودهای زنده میشوند یا خیر؟
مطالب مرتبط با عنوان