مقدمه
مناطق معتدله کره زمین از اولین محلهای استقرار و گسترش تمدن انسانی بوده است که نه تنها انسانهای اولیه بلکه تمدنهای پیشرفته انسانی تا حدود 100تا 150 سال پیش ، نیاز عمده خود را به
انرژی ، تدارک سوخت برای تهیه غذا و حرارت در فصل سرد سال از شاخ و برگ درختان این مناطق تامین میکردند.
به همین دلیل نتایج دخالت انسان ، در پوششهای گیاهی این مناطق به مراتب بالاتر از تاثیرات مخرب انسان روی زیستگاههای دیگر نظیر
توندرا و
تایگا است. نتیجه آن است که در مناطق وسیعی از حوزه انتشار توندرا و تایگا ترکیب و بافت طبیعی حفظ شده است، در حالی که قسمت وسیعی از جنگلهای مناطق معتدله تخریب گردیده و یا سطوح گستردهای از آن بطور کامل نابود شده است.
شرایط اکولوژیک
زیستگاه موسوم به جنگلهای مناطق معتدله را نمیتوان زیستگاهی یکنواخت با شکل ظاهری مشابه و یکسان و مستقر در چهار چوب شرایط اکولوژیک مشخص و محدود دانست. در عین حال مجموعه جنگلهایی که در این گروه طبقه بندی میشوند، عاری از شباهت ساختاری و اکولوژیک با یکدیگر نیز نیستند و گرنه قرار دادن این مجموعه در یک گروه واحد دلیلی و معنا نداشت. غرض بیان این نکته است که دامنه تغییرات و تفاوتهای درون گروهی در این نوع زیستگاه وسیع است.
طبقه بندی انواع جنگلها در این زیستگاه
جنگل متشکل از درختان سوزنی برگ و درختان پهن برگ ریز
این نوع جنگل ، کلیماکس طبیعی مناطق وسیعی از آسیای شرقی ، اروپای مرکزی و قسمتهای شمالی آمریکای شمالی را تشکیل میداده که قسمتهای بسیاری از آنها نابود شده و فقط بخش اندکی باقی مانده و همین بخش باقیمانده نیز از دخالتهای انسان مصون نمانده است.
جنگل مخلوط درختان سوزنی برگ و درختان پهن برگ همیشه سبز
کلیماکس جنگلهای معتدله در مناطق مدیترانهای متعلق به این دسته است.
درختان پهن برگ در این نوع اکوسیستم عمدتا به گونههای
بلوط و درختان سوزنی برگ آن بیشتر به
جنس کاج تعلق دارند. در نواحی مرتفع ، جنگلهای مدیترانهای عمدتا به جای گونههای کاج پوشیده از
سدر و در ارتفاعات حد واسط همراه کاجها ، درختان سدر است مانند کوههای لبنان و مراکش.
جنگل متشکل از درختان پهن برگ برگ ریز
این نوع جنگل در اعصار گذشته مناطق وسیعی از آسیای شمالی و اروپای مرکزی و نواحی شمالی آمریکای شمالی را میپوشانده است. یخبندانهای دوران چهارم و در قرون اخیر ، بهره برداریهای بیرویه انسانها از عوامل اصلی ، کاهش وسعت آن بوده است. این جنگلها زیر اقلیم قارهای و نسبتا مرطوب (بارندگی عمدتا متمرکز روی فصل تابستان ، زمستان سرد و تا حدودی خشک) استقرار دارند. پوشش اصلی این زیستگاه گونههای درختی از
جنس راش ،
افرا و
شاه بلوط است. علاوه بر نیمکره شمالی در نیمکره جنوبی نیز مساحتهای محدودی از جنوب کشور شیلی از این نوع اکوسیستم پوشیده شده است.
جنگل متشکل از درختان پهن برگ همیشه سبز
منظور از جنگل پهن برگ همیشه سبز ، زیستگاهی نیست که منحصرا از درختان برگ همیشه سبز تشکیل یافته باشد. بلکه در این زیستگاه سهم عمده گونههای درختی تشکیل دهنده به درختان پهن برگ همیشه سبز تعلق دارد و همراه آنها در محدوده کوچکتری درختان سوزنی برگ یا پهن برگ برگریز قرار دارند. این زیستگاه دارای وضعیت آب و هوایی متنوعی است. علاوه بر نوسان مجموعه نزولات سالانه ، نحوه توزیع آن در فصول مختلف سال نیز متفاوت است.
تنوع شرایط اقلیمی باعث تغییر در سهم گونههای تشکیل دهنده و تراکم و ارتفاع پوشش درختی میشود. این نوع زیستگاه در فلوریدای آمریکا ، شمال شرقی ، مکزیک ، بخش وسیعی از کشور ژاپن و قسمتهایی از نیوزلند در نیمکره جنوبی دیده میشود، لایه درختچهای و پوششی علفی این زیستگاه از نظر تنوع فلور و وسعت سطوح پوشش غنی است. در حوزه انتشار این زیستگاه وقتی نوع اقلیم به طرف افزایش سرمای زمستانی سیر میکند، سهم درختان برگریز و گونههای سوزنی برگ در پوشش درختی افزایش مییابد.
گونه حیوانی مهم این جنگل
شیر کوهی (mountain Lion) پستاندار خاص بسیاری از جنگلهای برگ ریز است.
مباحث مرتبط با عنوان
