امام سجاد علیه السلام یکی از مصادیق آیهی «
کل شی احصیناه فی امام مبین » است؛ چرا که بر اساس روایات متعدد، هنگامی که از
رسول خدا صلی الله علیه و آله دربارهی این آیه سئوال شد،
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام را « امام مبین » معرفی کرد و جانشینان آن امام نیز همه وارث علم و سایر کمالات اویند.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام، باب مدینهی علم پیامبر است ( پیامبر فرمود: «
انا مدینه العلم و علی بابها ») و تمام علم او به جانشینش یکی پس از دیگری انتقال یافته است
امام سجاد در زمینه الهی بودن علم امامان و گستردگی آن میفرمایند:« حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم امین خداوند در روی زمین بود و چون به لقاء حق شتافت،
اهل بیت او وارثانش و امینان خداوند در روی زمین شدند. علم منایا و بلایا ( علم به سرنوشت و مقدرات انسانها)، علم نسب، نام شیعیان و اسامی پدران آنها همه نزد ماست.
ما برگزیدگان خداوند و اوصیای پیامبریم و از هر فرد دیگری به قرآن سزاوارتر. ما در مراتب عالی علم قرار داریم و علوم همه ی انبیاء نزد ما به ودیعت گذاشته شده است.»
در زمینه جایگاه رفیع علمی حضرت سجاد علیه اسلام دو استدلال دیگر نیز قابل توجه است:
1- تمام میراث سترگ علمی
امام باقر علیه السلام که شکافنده علوم لقب گرفت و
امام صادق علیه اسلام که به دلیل تلاش در نشر فرهنگ اسلام و تبیین احکام و معارف ناب، « رئیس مذهب شیعه » لقب یافت، از حضرت سجاد علیه اسلام بوده است که به آنان به ارث رسیده است.
2- بر اساس حدیث «
انّ آثارنا تدل علینا » (یعنی آثار ما بر کمالات ما دلالت دارد)، مجموعههای گرانقدر بهجامانده از حضرت سجاد علیه السلام از قبیل «
صحیفه کامله سجادیه » و «
رساله الحقوق » و صدها حدیث و روایت و نیز شاگردان تربیت شده نظیر
ابو حمزه ثمالی که ائمه هدی او را
سلمان و
لقمان زمان نامیدند، دلالت بر جایگاه رفیع علمی و فرهنگی آن امام بزرگوار دارد.
منابع:
- بصائرالدرجات، ص 120، اصول کافی
مراجعه شود به:
