مقدمه
نام
نیوتن با اختراع این
تلسکوپ قرین است. در تلسکوپ بازتابی کار
عدسی شیی را یک آینه انجام میدهد. به جای عدسی آینهای کاو موجب همگرایی نور ورودی میشود. تصویری که توسط
آینه تشکیل میشود با یک چشمی که اساسا همان چشمی تلسکوپ نوع شکستی است مشاهده میشود.
نقره اندود کردن آینه
بر خلاف آینههای خانگی ،
نقره بر روی آینه تلسکوپ یعنی بر سطح کاو آن قرار داده میشود. و شیشه صرفا تکیه گاه نقره به شمار میرود. قرار داشتن نقره بر سطح پیشین شیشه جذب نور را از میان میبرد. نور از شیشه نمیگذرد و بر اثر جذب قسمتی از شدت خود را از دست نمیدهد. اشکال کار این است که لایه نقرهای بی حفاظ پس از مدتی کدر میشود و باید هراز چند گاه آینه را مجددا نقره اندود کرد. در سالهای اخیر ، فرآیند آلومینیومی کردن به تدریج جانشین نقره اندود کردن شده است، اخیرا پی بردهاند که
بخار آلومینیوم چون بر
شیشه بنشیند سطح درخشانی را پدید میآورد که از بسیاری لحاظ بر سطح نقرهای برتری دارد.
اندودن باید در
خلاء انجام گیرد، آلومینیومی که به این طریق اندود شود کدر نمیشود. در نخستین برخورد با هوا روی آن را لایه نازک شفاف و بسیار سختی از اکسید آلومینیوم میپوشاند که آلومینیوم زیری را از هر کنش متقابلی با هوا مانع میشود. خصیصه برتر دیگر اندود آلومینیوم آن است که
نور فرا بنفش را منعکس میکند. نقره منعکس کننده بسیار بدی برای این اشعه که
طول موج آن کوتاه است به شمار میرود. ولی نقره نور
فرو سرخ را بهتر منعکس میکند. نقره بطور کلی از نظر بازتاب تا حدی بهتر است، نقره در بهترین شرایط 95 درصد کل نور و آلومینیوم فقط 90 درصد آنرا منعکس میکند.
طرح نور شناختی تلسکوپ
آینه در انتهای تحتانی لوله سوار میشود. نور بازتاب تصویر را در وسط اشعه ورودی تشکیل میدهند. برای آنکه بتوان این تصویر را مشاهده کرد باید آنرا نقل مکان داد. معمولا این کار به یکی از دو راه که بوسیله نیوتون و همسر فرانسویش کاسگرن ابداع شدهاند انجام میشود. در روش نیوتون اشعه همگرای نور پیش از رسیدن به صفحه کانونی بوسیله آینهای تخت قطع میشود. این آینه اشعه را از بدنه لوله به چشمی هدایت میکند. در پارهای موارد به جای آینه ، منشور منعکس کننده بکار میرود.
در روش کاسگرن
آینهای کوژ کار منحرف کردن نور را انجام میدهد. اشعه همگرا توسط آینهای کوژ قطع میشود و از سوراخی که در شی ایجاد شده به کانون آورده میشود. یکی از امتیازات این روش قابلیت انعطاف در فاصله کانونی شیئ است. چون مجموعه کاملی از آینههای کوژ به همراه شیئ به کار میرود فواصل کانونی متعددی در اختیار ما قرار میگیرد. به برخی از منعکس کنندهها هم به سیستم نیوتونی و هم به سیستم کاسگرن مجهز است.
آینه یا منشور کوچک لاجرم مانع قسمتی از نور ورودی میشود. این کاهش نور ، نسبتا کوچک است و کسر بسیار کوچکی از کل نوری را که بر شیئ میتابد تشکیل میدهد. این مانع را نمیتوان در چشمی دید و همانطور که میتوان حدس زد مزاحم تصویر نمیشود.
مقایسه تلسکوپ شکستی با بازتابی
جز شیئ و روش تغییر مسیر نور منعکس شده تفاوت عمدهای میان
تلسکوپ شکستی و
تلسکوپ بازتابی وجود ندارد. توان جمع آوری نور ، توان تفکیک و توان بزرگنمایی و فرمولهای آنها در هر دو مورد یکسان است. استقرار پایهها نیز برای هر دو به یک صورت است. هر تلسکوپ مزایا و اشکالات خود را دارد. هر کدام از این دو برای پژوهش خاصی که مناسب آن است بکار میرود. از نظر تاریخی ، ابتدا تلسکوپ شکستی اختراع شد. در عمل نیز هنوز به دلایل زیر مورد استفاده بسیار است:
- داشتن وضوح در تصویری که از عدسیها بدست میآید.
- داشتن دید وسیعتر.
- به هنگام کار کمتر در معرض صدمه دیدن بودن.
- آمادگی برای استفاده فوری.
ولی تلسکوپ بازتابی که شیئ آن بجای عدسی آینه است، روز به روز متداولتر میشود. این محبوبیت به علل زیر است:
- عاری بودن از کجنمایی رنگی.
- کوتاه تر بودن لوله تلسکوپ در تلسکوپهای شکستی برای اجتناب از بازمانده قابل ایراد کجنمایی رنگی باید نسبت کانونی 15بکار رود. تلسکوپهای بازتابی با نسبت کانونی 5 نتایج قابل قبولی بدست میدهند. در حالیکه طولشان فقط یک سوم است.
- نیازی نیست که شیشه آینه کامل و بی نقص باشد، زیرا نور از سطح اندوده منعکس میشود.
- فقط یک سطح باید با دقت تمام شکل داده شود.
- هیچ نوری بخاطر عبور از شیشه جذب نمیشود.
- هزینه آن کمتر است.
مباحث مرتبط با عنوان
