تعادل بدن

آیا تاکنون چیزی درباره سفینه‌های فضایی حامل انسان شنیده و یا خوانده‌اید؟
شاید دانسته باشید که یکی از مشکلات بزرگی که دانشمندان برای غلبه بر آن بسی کوشیده‌اند، مساله «تعادل» بوده است؛ چرا که انسان به هنگام دور شدن از میدان گرانش زمین، تعادل خود را از دست می‌دهد.

تعادل یعنی آنکه بتوان وضع خود را با زمین ـ که پیوسته هر چیز نزدیک به خود را جذب می‌کند ـ هماهنگ ساخت.

بدون وجود تعادل، پرنده نمی‌تواند پرواز کند؛ انسان نمی‌تواند راه برود؛ و خلاصه هیچ جانداری حس جهت‌یابی نخواهد داشت.
انسان دارای دو اندام تعادل است.

این اندام‌ها در درون سر، در جایی نزدیک به گوش قرار دارند.
هر کدام مانند کیسه‌ای است مملو از ماده‌ای به‌نام لنف. در داخل این اندام، نوعی مو وجود دارد که از درون یک یاخته حسی، روییده است.
هنگامی که انسان سر خود را راست نگاه می‌دارد، فشار به‌گونه مساوی بر این موها وارد می‌شود؛ اما اگر سر به این سو یا آن سو خم شود، فشار وارد بر این موها تغییر می‌کند؛ یاخته‌های حسی بر اثر این فشار، تحریک می‌شوند و تکانه‌های عصبی را به مغز می‌رسانند.

در این هنگام مغز، بعضی از ماهیچه‌ها را به حرکت وا می‌دارد تا بدن تعادل خود را باز یابد و بر زمین نیفتد.

افزون بر این، «اندام‌تعادل» ما را قادر می‌سازد که بدانیم در کدام جهت حرکت می‌کنیم.

فرض کنید در اتومبیلی نشسته‌ایم؛ چون حرکت می‌کند، بدن ما که به صندلی چسبیده است به سمت عقب کشیده می‌شود. در این هنگام لنف موجود در «مجاری ‌تعادل» موهای حسی را به پشت خم می‌کند.

این کار باعث می‌شود تا بعضی از اعصاب که به موهای حسی پیوسته‌اند، پیامی به مغز مخابره کنند و آن‌گاه در مغز برای ما این احساس پیدا شود که داریم به سمت جلو حرکت می‌کنیم. پس از لحظه‌ای، حرکت لنف با حرکت بدن یکی می‌شود،‌ و موهای حسی هم دوباره راست می‌شوند و دیگر آن احساس حرکت ناگهانی به طرف جلو، از ما سلب می‌گردد.

اکنون فرض کنیم پا را روی ترمز می‌نهیم. در این حالت بدن ما اندکی به جلو خم می‌شود، و لنف داخل اندام‌ها نیز همین‌طور. بر اثر این حرکت، لنف، موهای حسی را به جلو خم می‌کند؛ در نتیجه پیامی دیگر به مغز مخابره می‌شود و به ما این احساس را می‌دهد که سرعت اتومبیل رو به کاهش نهاده است.

در هر اندام تعادل سه مجرا یافت می‌شود تا با سه سطح فضا هماهنگی داشته باشد. بدین‌گونه موهای حسی به ما آگاهی می‌دهند که به کدام جهت حرکت می‌کنیم: بالا یا پایین؛ این سو یا آن سو؛‌ به عقب یا به جلو.



برگرفته از سایت kimia.roshd.ir