رسول خدا صلّی الله علیه وآله و سلّم در طول زندگی خویش مکرر می فرمود: « الحسن و الحسین امامان قاما اوقعدا » (
حسن و
حسین امام اند چه قیام کنند و چه نکنند)
صاحب مناقب،
ابن شهرآشوب می گوید همه مسلمین در صحت این حدیث
اجماع و اتفاق دارند چون می دانیم در زمان رسول خدا صلّی الله علیه وآله و سلّم امام خود پیامبر است و در زمان
امام علی علیه السلام ، امام اوست زیرا امام همیشه اکمل خلایق است و رسول خدا صلّی الله علیه وآله و سلّم ،امام علی علیه السلام را بهتر از حسنین معرفی کرده و فرموده است: « و ابوهما خیر منهما» و از طرفی می دانیم که پس از شهادت امام علی علیه السلام، امام حسین علیه السلام همیشه برادرش حسن علیه السلام را به عنوان امام معرفی کرده است پس امامت حسن علیه السلام بعد از وفات جد و شهادت پدر مسلّم است.
گذشته از این، امام علی علیه السلام قبل از شهادت در حضور حسین بن علی و
محمد بن حنفیه و سایر فرزندانش و بزرگان و پیروانش به طور رسمی وصیت به حسن علیه السلام نموده است.
وصایت امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام در روایات متعددی وارد شده است تا آنجا که
ثقه الاسلام کلینی در کتاب کافی، بابی را به این منظور اختصاص داده است که به یک حدیث آن اشاره می کنیم:
جابر از
امام باقر علیه السلام نقل می کند که حضرتش فرمود: «امیرالمؤمنین علی علیه السلام به فرزندش حسن وصیت کرد و بر این وصیت حسین، محمد بن حنفیه، سایر فرزندان و بزرگان شیعه را شاهد گرفت و سپس کتاب و سلاح را به او سپرد و گفت: « رسول خدا صلّی الله علیه وآله و سلّم به من وصیت نمود که چنین کنم و تو را وصی خود سازم و تو نیز باید برادرت حسین را وصی خود سازی. . .»
مراجعه شود به:
امام حسن علیه السلام در دوران خلافت پدر