نگاه اجمالی
در حالت کلی تشخیص
عفونت ویروسی در مقام مقایسه با سایر رشته‌های میکروبیولوژها مستلزم صرف وقت زیاد ، هزینه بالا ، پرسنل ورزیده ، آزمایشگاه مجهز و نمونه‌هایی که بطور صحیح و به موقع از محل مناسب گرفته شده باشد و ارتباط پزشک با آزمایشگاه می‌باشد. از فاکتورهای مهمی که در تشخیص عفونتهای ویروسی تاثیر دارد صرف وقت زیاد است مثلا یک ویروس سایتومگالو در زمان کشت به بیش از 20 روز زمان نیازمند است و هزینه زیادی در بر دارد.
بنابراین در حالت کلی باید در
آزمایشگاه ویروس شناسی سعی شود از روشهای استفاده شود که در زمان کوتاه و با حداقل هزینه عفونت ویروسی را تشخیص داد بلکه امروزه روشهای تشخیص سریع عفونت و کشف شده ولی نسبتا هزینه بالایی نیاز دارد. بطور کلی برای تشخیص عفونتهای ویروسی از روشهای مختلفی استفاده می‌کنند که برخی از این روشها در اینجا ذکر می‌شود.
جداسازی ویروس از محیط کشتهای زنده
با استفاده از سیستمهای زنده ، ویروس را جداسازی می‌کنند که برخی از این سیستم‌ها عبارتند از تخم پرندگان لقالح شده (E.E) یا سیستم حیوانات آزمایشگاهی (L.A) و یا محیط کشتهای سلولی (T.C) این روش و در حالت جداسازی
میکروارگانیسم‌ها یک روش تشخیصی 100% است یعنی با جداسازی میکروارگانیسم‌ها همیشه می‌توان به عامل بیماری پی‌برد. این عمل در رشته‌های مختلف
میکروب شناسی به سهولت انجام می‌گیرد ولی در
ویروس شناسی کمی وقت‌گیر است و هزینه زیادی به دنبال دارد. بنابراین در
آزمایشگاههای تشخیص طبی حدالامکان سعی می‌کنند از روشهای غیر از این روش برای تشخیص عفونت ویروسی استفاده کنند.
در این روش ویروسهایی که در
کشت بافتی رشد می‌کنند غالبا بوسیله اثراتشان بر کشت بافتی شناسایی می‌شوند که توسط
میکروسکوپ نوری تشخیص داده می‌شوند.
تستهای سرولوژیک
تعیین و تیتراژ
آنتی‌بادبهایی که در بدن انسان و جانوران بر علیه عفونت ویروسی بوجود می‌آید چون برای انجام این سری از آزمایشها به سرم (نمونه خونی) احتیاج است که اصطلاحا به قسمتهای سرولوژیک معروف است. امروزه بهترین روشی که برای تشخیص عفونت ویروسی انجام می‌گیرد تست سرولوژیک است که در فاصله زمانی کوتاه انجام می‌گیرد. تشخیص سرولوژیک بر اساس افزایش چهار برابر غلظت آنتی‌بادی از مرحله حاد به مرحله نقاهت بیماری است.
تست الیزا (Elisa)
امروزه تست الیزا به علت راحت و حساس بودن نسبت به روشهای دیگر ، به تدریج جای آنها را می‌گیرد، در آزمون الیزا از پروتئینهای ویروسی اختصاصی خالص شده ازر سلولهای آلوده به ویروس یا تولید شده توسط تکنولوژی DNA ترکیبی استفاده می‌شود و به این روش مقدار آنتی‌بادی اندازه گیری می‌شود.
روش وسترن بلات (Western Blot)
این روش بطور همزمان آنتی‌بادی علیه چندین پروتئین ویروسی را اندازه گیری می‌کند. این روشها برای تایید تشخیص مفید هستند.
مطالعه هیستولوژیکی بافت آلوده
در این روش از بافتهای آلوده به ویروسی بسته به نوع
ویروس و بیماری ایجاد شده نمونه تهیه می‌کنند و با استفاده از روشهای مختلف رنگ آمیزی
بیماری ویروسی را تشخیص می‌دهند.
جستجو و تثبیت آنتی‌ژن ویروسی
در این روش با استفاده از موادی مثل پراکسیداز و یا فلوروسین پراکسیداز وجود
آنتی‌ژن ویروسی را ثابت می‌کنند. این دسته از آزمایشات نیز از روشهای تشخیص سریع به حساب می‌آید و می‌تواند در عرض چند ثانیه برای مریض جواب 100% بدهد.
هیپریدیزاسیون نوکلوئیک اسید ویروسها
این روش نیز از روشهای تشخیص سریع به حساب می‌آید ولی در کارهای تحقیقاتی ویروس شناسی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. و معمولا در آزمایشگاههای تشخیصی از این روش استفاده نمی‌کنند. آزمایش مایعات وزیکولی برای
بیماریهای پوستی و با استفاده از
میکروسکوب الکترونی این روش از روشهای تشخیصی سریع به حساب می‌آید و در صورتی که میکروسکوب الکترونی در دسترس باشد هم در کارهای تحقیقاتی و هم در آزمایشگاهها می‌تواند مورد استفاده باشد.
تستهای پوستی
این آزمایش مثل بقیه روشها دقیق نیست در نتیجه در آزمایشگاههای تشخیص استفاده چندانی ندارد و معمولا باید همراه یک تست دیگر انجام می‌شود تا جواب آن تایید یا رد گردد. این روش برای تستهای
سرو اپیدمیولوژیک کاربرد دارد.
مباحث مرتبط با عنوان
