برخی انتقادهای امیرالمؤمنین از خلیفه اول

انتقاد از ابوبکر در خطبه‌ی شقشقیه در دو جمله خلاصه شده است. اول حضرت می فرمایند که پسر ابو قحاقه به خوبی می‌دانست که لباس خلافت فقط شایسته‌ی من است. من در دوران خلافت مانند کسی بودم که خار در چشم و استخوان در گلویش بماند.
اما والله لقد تقمصها ابن ابی قحافه و انّه لیعلم انّ محلّی منها محلّ القطب من الرهی
به خدا قسم پسر ابی قحاقه لباسی را پوشید که می دانست که نسبت من با آن مانند نسبت محور سنگ آسیا با آن است.
دوم اینکه حضرت از مساله‌ی تعیین خلیفه توسط ابوبکر به شدت انتقاد کردند و فرمودند.
فیا عجبا بیناهو یستقبلها فی حیا که اذ عقدها لا خد بعد وفاته
شگفتا که ابوبکر از مردم می‌خواهد که در زمان حیاتش او را از تصدی خلافت معاف بدارند. و در همان حال زمینه را برای دیگری بعد از وفات خویش آماده می‌سازد.
پس از بیان این جملات علی علیه‌السلام از تعبیری بسیار شدید نسبت به خلیفه‌ی اول و دوم استفاده می‌نمایند و می‌فرمایند:
«با هم به قوت و شدت پستان خلافت را دوشیدند».
ابوبکر در جمله‌ای در هنگام خلافت خود گفته بود که «اقلیونی فلست بخیرکم» مرا معاف بدارید که بهترین شما نیستم و سخن امیر‌المؤمنین علی علیه‌السلام مؤید این مطلب است.

منابع:
سیری در نهج البلاغه ، مرتضی مطهری