منو
 کاربر Online
774 کاربر online

بحث قرائت هاى مختلف از دین

تازه کردن چاپ
(cached)

  • قرائت های مختلف از دین از تفکر پلورالیسم دینی در بعد نظری ناشی می شود، تفکری که می کوشد تا دین را به عنوان حقیقتی که تنها در نزد خداست و هرگز بشر و حتی پیامبران را بدان راهی نیست تلقی کند، و چنین وانمود کند که ادیان الهی چهره های متفاوت آن حقیقت واحدند. گرایش مذکور چنین می پندارد که اختلاف ادیان ناشی از اختلاف فهمها از دین می باشد، مسلمان برداشت خاصی از دین و وحی الهی دارد، غیر از آنچه مسیحی و یهودی دارد و بالعکس، و دین به عنوان حقیقت واحد و ثابت مختص خداست و هیچ انسانی و حتی پیامبران را بدان راهی نیست و آنچه در حوزه معرفتی انسان قرار می گیرد تنها برداشت ذهنی و فهم بشری اوست. به عنوان مثال، پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم برداشتی مطابق با شرایط فیزیکی و اجتماعی و ارزشهای زمان خود از وحی الهی و دین داشته است و هرگز دین را آنچنان که نزد خداست درک نکرده، در مقام تبلیغ هم معجونی فراهم آمده از دریافت ناخالص، پیشینه های فکری و حالات روحی خود را به دیگران القاء کرده است.

  • طرفداران این نوع تفکر می گویند چه بسا امروزه به لحاظ پیشرفت علم، ما خود بهتر از پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از دین برداشت کنیم، در عین حال چنین اظهار می کنند که آنچه در دسترس بشر قرار می گیرد هیچ تضمینی بر صحت آن وجود ندارد. بنابراین، هیچ کس حق ندارد ادعا کند که فهم من از دیگری برتر است و بر همین اساس صراطهایی مستقیم به جای صراط مستقیم خواهیم داشت و همه برداشت ها، در عین چندگانگی، جلوه هایی از حق اند که همگی ما را به یک مقصد می رسانند، و در نتیجه دینی بر دین دیگر ترجیح ندارد.بدیهی است که بر اساس این نگرش راست و دروغ، خوب و بد، حق و باطل و دین باطل واژه هایی بی معنا هستند، زیرا بر اساس دیدگاه مذکور هر فرد، دسته و گروهی هر چه در باب دین و خدا بگویند، اگر چه گفته های متناقض با یکدیگر، همه بر حق و صادق اند.

  • به نظر می رسد بطلان نظریه صراطهای مستقیم بر حسب تفسیر مذکور با اندک تاملی روشن می شود، زیرا ادعاهای ادیان در بسیاری از مسائل متفاوت و متناقض است و بر حق بودن همه آنها به معنای بر حق بودن طرفین نقیض است که عقل سلیم بالبداهه آن را مردود می داند و به عنوان نمونه هیچ عاقلی تثلیث مسیحی را با توحید مسلمانان به عنوان دو قرائت از یک موجود (= خدا) نمی تواند به رسمیت بشناسد.البته باید توجه داشت فرق اساسی بین این نوع نگرش در زمینه معرفت شناسی که همه معرفت های بشری و از جمله معرفت دینی را نسبی و تابع ذهنیت ها و پیش فرضهایی می داند که از زمینه های اجتماعی و دیگر علوم گرفته شده است و مسأله اختلاف برداشت فقها از مدارک فقهی در برخی مسائل جزئی و فرعی دین است، چون این دو، دو حوزه جدای از یکدیگرند و هرگز نمی توان اختلاف فتاوی را شاهدی بر صحت پلورالیسم دینی گرفت.

  • آنچه به عنوان پلورالیسم دینی، در بعد نظری، تحت عنوان قرائت های مختلف از آن سخن گفته می شود نظریه ای است که منطقا توجیهی ندارد، در حالی که نه تنها اختلاف فهم فقهاء از بعضی از مدارک فقهی در بعضی از فروعات دینی امری است طبیعی، بلکه تغییر برداشت یک فقیه از مدرک فقهی واحد در دو زمان، و در نتیجه تغییر فتوای او مطلبی که نمونه های آن را شاهدیم، واقعه ای طبیعی است. لذا، مسأله اختلاف فتاوای فقها با مسأله قرائت های مختلف از دین تفاوت جوهری دارند، و نمی توان اختلاف فتاوی را از مصادیق قرائت های مختلف از دین دانست و اساساً تفکر قرائت های مختلف از دین تفکری است آمیخته با تناقض که منطقا قابل توجیه عقلانی نیست.

منابع

  • مصباح یزدی، محمد تقى، پرسشها و پاسخها ، ج 4 ، پلورالیسم و آزادی
  • همو ، پرسشها و پاسخها ، ج 3 ، دین و مفاهیم نو
  • علی ربانی گلپایگانی ، تحلیل و نقد پلورالیسم دینی

برای مطالعه بیشتر بخوانید




تعداد بازدید ها: 10594


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..