بازتابش (انعكاس)
یكی از خواص مهم نور، انعكاس نور از یك سطح است كه با مدل اشعه نوری خیلی خوب توصیف میشود.
سؤال. یك لیزر كوچك را روی یك سطح یك كاغذ بیاندازید و بگویید نور لیزر در چه جهتی منعكس میشود؟ حال آزمایش را با یك آینه یا یك

انجام دهید. چه نتیجهای میتوان گرفت؟
عكس زیر نشان دهنده دو سطح است كه نور از آنها منعكس شده است.
در سطح A كه یك سطح صیقلی است بیشتر نوری كه با سطح برخورد كرده بطور منظم منعكس شده است. مانند آینه كه بیشتر نور را در یك جهت خاص منعكس میكند. ولی سطح

كه یك سطح غیرصیقلی است، بیشتر نور را بطور پخشی منعكس میكند. مانند كاغذ كه نور را در جهات مختلف منعكس میكند و بخاطر همین است كه از هر جهت میتوان لكه لیزر را روی آن دید.
سؤال.
چرا وقتی نور لیزر را در لیوان چای یا محیطی با گرد و غبار میفرستیم میتوان مسیر آن را دید؟
بیشتر اجسام بعلت خاصیت انعكاس پخشی كه دارند برای ما قابل دیدن هستند. بعنوان مثال علت این كه خودكاری كه در دست دارید را میبینید، این است كه هر نقطه آن، نور را در جهات مختلف به صورت واگرا پخش میكند و بنابراین تمام قسمتهای خودكار كه به سمت شما قرار دارد برای شما قابل دیدن است. عكس بعد نشان دهنده انعكاس نور از یك نقطه از برگ درخت است. بنابر مدل اشعه نوری، نور از تمام قسمتهای یك جسم با زوایای مختلف به چشم شما میرسد.
وقتی دو پرتو از آن نقطه كه به هم خیلی نزدیك میباشند به چشم ما رسید، چشم ما فرض میكند كه در محل تقاطع آنها یك جسم قرار دارد و بنابراین آن نقطه از جسم را میبیند.
سؤال. طرحی از یك جسم بكشید و نشان دهید چشم ما چگونه نقاط تشكیل دهنده جسم را میبیند؟
عكسی كه مشاهده میكنید نشان دهنده دو پرتو از یك نقطه از درخت است كه به شخص میرسد و شخص آن نقطه را میبیند.
در مدل اشعه نوری متداول است كه میگویند اشعههای نوری كه از اجسام خیلی دور به ما میرسد موازی هستند.
قوانین انعكاس (بازتابش)
1. مطابق شكل دو پرتوی تابش و بازتابش و خط عمود بر آینه هر سه در یك صفحه واقعند.
2. زاویه پرتو تابش و بازتابش با خط عمود با هم برابرند.

شكل زیر نشان میدهد كه قانون بازتاب، چگونه دیدن یك جسم، در آینه تخت را توصیف میكند. نور از تمام جسم به صورت واگرا پخش میشود. اشعهها بر طبق قانون بازتابش از سطح آینه بگونهای منعكس میشوند كه زاویه تابش و بازتابش با هم برابر باشند و بعد قسمت كمی از این اشعهها به چشم ما میرسد.
در شكل زیر دو پرتوی نور از یك رأس مكعب به چشم ما میرسند و چشم با ادامه دادن خیالی آنها در پشت آینه فكر میكند كه این نقطه در پشت آینه وجود دارد.
به همین خاطر به چنین تصویری كه ساخته ذهن ما است تصویر مجازی میگویند.
سؤال.
با كشیدن شكلی از مسئله نشان دهید كه اگر ما سرمان را تكان دهیم، آیا محل تصویر عوض میشود یا خیر؟ این مسئله را با آینهای كه در اختیار دارید امتحان كنید.
تصویر مجازی.
تصویری كه ساخته ذهن ماست. مانند تصویری كه ذهن ما در پشت آینه تصور میكند.
تصویر حقیقی.
تصویری از یك جسم كه میتوان آن را روی یك محیط واقعی نمایش داد.
مانند تصاویری كه روی پرده سینما ظاهر میشود. یك تصویر مجازی را نمیتوان روی پرده سینما انداخت.
تصویر در آینههای تخت
سؤال.
نشان دهید كه فاصله یك نقطه از تصویر آن در آینه با هم برابر است.
پیوند های خارجی
http://Olympiad.roshd.ir/physics/content/pdf/0255.pdf