در زمینه وجود، آنچه در بینش
اگزیستانسیالیسم توجه وافری بدان می شود، بیشتر وجود فردی و شخصی انسان است.
کییر کگارد در تلاش آن بود که انسانی را به وجود خود و ابهامات آن متوجه کند تا از این طریق او را از زیر بار سنگین شخصیتهای کارب برهاند وی انسانی را به همین صورت برونی که هست قبول ندارد و میگوید:
« این پیکری است عمومی و بیمعنی، کشف سرنوشتها و ترسها و امیدها و اندیشهها و جوانب نامتناهی انسان مهم است نه تیپ شناسی انسان از نظر برونی بنابراین هدف آن کشف من راستین انسان و وجود بخشیدن به آن است.»
یاسپرس نیز تعریف انسانی را محمل می داند چون معتقد به تحرک و تغییر دائمی انسان است.
در این میان هایدگر بیش از دیگران به مطالعه هستی میپردازد هستی به نظر او امر مطلق نیست بلکه با زمان و مکان معین در ارتباط است و به طور تجربی قابل بررسی میباشد او در مقابل سوال هستی چیست جواب قطعی پیدا نمیکند و فقط احساس میکند که در جریانی فوقالعاده پیچیده افتاده که باید در آن بماند و سیر کند. بنابراین در مکتب اگزیستانسیالیزم وجود به معنای وسیع خود مورد توجه نیست بلکه آنچه مورد مطالعه قرار گرفته اگزیستانس انسان است.
اگزیستانس به معنی زندگی فرد و حداکثر وجود اوست ولی نه وجودی که گسترده باشد و شامل همه موجودات شود.
حتی اگزیستانسیالیستهای مذهبی مانند مارسل نیز که معتقد به وجود خداوند هستند نوعی شکاف بین وجود انسان و وجود خداوند قائل هستند. لذا در فرهنگ اورپایی اگزیستانسیالیزم یا اصالت زندگی که در مقابل فلسفههای قرن 18 و 19 اروپا که سر و کاری با زندگی نداشتند به وجود آمده است.
وجود در فلسفه اسلامی
وجود در فلسفه اسلامی واقعیت خارجی وسیعی است که شامل همه چیز و از جمله انسانی می شود. فلاسفه اسلامی برای وجود مصداق عینی قائل هستند. در حکمت متعالیه اصالت وجود واقعیتی اصیل و وسیع است که همه چیز مظهر و مرتبهای از آن میباشد و هیچ واقعیتی خارج از آن نیست.
حکمای اشراق برای ماهیت اشیاء اصالت قائلند و وجود هر شیء را عارض بر آن و وجود را فقط در ذات باری تعالی اصیل و مستقل می دانند.
در اصالت وجود اسلامی، اشیاء در ذات جدا از هم نیستند بلکه همه به درجاتی بهرهمند از وجودند و پرتوی از وجود مطلق را دارا می باشند. در این بیشن مقصود از انسان حیات ابدی و وصال به مراتب بالاتر اعلای هستی است. در حالی که وجود در نظر سارتر و امثال او، وجودی است که پایانش عدم است.
کتاب آشنایی با مکاتب و اصطلاحات عقیدتی و سیاسی
نویسنده: دفتر برنامه ریزی و کتب درسی
صفحه: 94-95
