نگرش کلی
بطور کلی هیچگاه نمیتوان جنگی را نکوهش و انتقاد کرد. همه جنگها بد ، ناشایسته ، ضد انسانی و وحشتانه نیستند. بلکه برعکس بسیاری از آنها
حق طلبانه ، انسانی بوده و شرف و حیثیت افراد بشر در گرو همان جنگها است.
در جنگ نیز مانند هر
مقوله اجتماعی دیگر ، اهداف کوتاه مدت و دراز مدت مد نظر میباشد و برای رسیدن به آن اهداف
تاکتیکها و
استراتژیهای گوناگون بکار گفته میشود. اما اگر در یک عبارت بخواهیم هدف نهایی جنگها را ذکر کنیم، باید بگوییم که هدف نهایی همه جنگها همان تسلیم نمودن
دشمن است.
عقاید اندیشمندان علوم اجتماعی در مورد اهداف جنگها
- پیروزی بر رقیب برای ملزم ساختن او به انقیاد تام
- کسب اراضی و داراییهای دشمن اعم از سیم و زر و جواهرات آنها
- دفاع از خود در مقابل ادعاهای دشمن
- تحمیل ادعاهای خود بر دشمن و اجبار او به قبول آنها
اهداف اقوام ابتدایی درباره جنگ
اهداف جنگ در این جوامع پیچیده و متعدد است. چون
انگیزههای ستیزه جویی که پایه و زیر بنای اهداف میباشند، نیز ناشی از مقتضیات
زندگی اجتماعی گوناگون است. و علل آنها را باید در
روابط اجتماعی بین المللی جستجو نمود.
سیاستمداران جنگ را ابزار و وسیلهای میدانند، که برای رسیدن به مقاصد سیاسی استفاده میشوند و این مقاصد سیاسی بالاتر از شکست دشمن میباشند.
عقیده کلوزه ویتز (Clausewitz) درباره اهدف جنگ
او معتقد است که هدف جنگ از بین بردن
جمعیت و انهدام کامل دشمن نیست , بلکه هدف از بین بردن قدرت
دولت رقیب است. از دید وی جنگها محدود ،جزئی از یک کل که
سیاست نامیده میشود، تلقی میگردند. به عبارت دیگر جنگها قسمتی از روابط سیاسی دولتها هستند و هرگز نباید آنها را اموری مستقل محسوب نمود.
به همین دلیل او
دیپلماسی و استراتژی را دو روی یک سکه دانسته و
دیپلماتها و
سربازان را همکار و یاور یکدیگر معرفی کرده است که با شکست یکی دیگری وارد صحنه میگردد. به عقیده
ریمون آرون (Raymond Aron) جنگ در اندیشه
کلوزه ویتز مانند اندیشه ماکیاول فقط وسیلهای در خدمت یک هدف برتر یعنی سیاست است.
همچنین ببینید
