دید کلی
چرم از زمانهای قدیم ، کالای مهم بشمار میآمده است. پیش از آنکه بشر بتواند با استفاده از برگها و الیاف گیاهی ، پارچه ببافد، چرم ، نقش اساسی در پوشش بدن برای انسان داشته است. چرم ، بافتی طبیعی است که ساختار سه بعدی ویژهای دارد. افزون بر عایق بودن در برابر گرما و برق ، در برابر هوا و
آب نیز مقاوم است. در عین حال ، بخار آب را از خود عبور میدهد و انعطافپذیری قابل توجهی دارد.
پس از جنگ جهانی دوم و تجاری شدن تولید انبوه پلی وینیل کلرید ( PVC ) ،
نایلون ، و پلیاستر ، پلی اورتان و پلیمرهای دیگر ، به تدریج به عنوان جایگزین چرم در تولید کفش ، لباس ، کیف و مبلمان به بازار آمد.
چرم مراکشی
این نوع چرم با محکمترین انواع چرمها برابری میکند. در عین حال ، بسیار نرم و قابل انعطاف است. در زمانهای گذشته
چرم مراکشی را با دوختن پوستها ، دباغی دباغی میکردند. در آن روش ،
پوست را به شکل مشک ، کشکول یا
بطری در میآورند. سیس آن را با مقداری سماق پر میکردند و در ظرفهای پرشده از همان محلول شناور میساختند. سپس بوسیله تیغههای چوبی در حال چرخیدن ، به روی پوست ضربههایی وارد میشد و به
ساخت چرم کمک میکرد.
از این نوع چرم بیشتر برای صحافی کتابها استفاده میشد. امروزه این چرمها برای تهیه کالاهای چرمی ظریف مانند کیفهای زنانه ، کیفهای دستی و جیبی مردانه استفاده میشود.
چرم اسپانیایی
این نوع چرم ، در واقع نوعی چرم مراکشی است. امروزه این نوع چرمها را از پوست اسب با کیفیت مرغوب به روش
پوست پیرایی گیاهی تولید میکنند. این نوع چرمها را از طرف
لش پرداخت میکنند. چرم تولید شده بسیار محکم و همچنین ضد آب است. از این چرم ، در ساخت کفشهای مردانه مرغوب استفاده میشود.
چرم روسی
همانطور که از نام این نوع چرم بر میآید، نخستین بار در
روسیه تهیه شده است. عمل
پوست پیرایی با استفاده از پوست درختهای
بید و
غان انجام میشد. این نوع چرم با بوی خوشایندی که داشت، شناخته میشد که به بوی خوش روغن درخت غان مربوط است. امروزه تولید اینگونه چرم ، دیگر مخصوص کشور روسیه نیست و در بسیاری از کشورها با استفاده از مواد پوست پیرایی گیاهی ، تولید میشود. از این نوع چرم برای صحافی کتاب ، ساخت کیف بغلی ، چمدان و لباس استفاده میشود.
چرمهای حاصل از پرندگان ، ماهیها ، خزندگان و انواع پستانداران
بطور کلی ، بیشتر چرم مورد نیاز ، از پوست حیوانهایی مانند گاو ، گوسفند ، بز و خوک بدست میآید. این حیوانها را بیشتر به خاطر گوشت آنها پرورش میدهند. در واقع پوست آنها ، یک فراورده فرعی به حساب میآید. اما حیواناتی هم هستند که تنها به خاطر استفاده از پوستشان شکار میشوند. از جمله این حیوانات میتوان به
مار ،
مارمولک ،
سوسمار و
کروکودیل اشاره کرد.
پوست مار و مارمولک
این نوع پوست ، بسیار نازک و در عین حال محکم است. وقتی که پوست پیرایی میشود، ترک نمیخورد و آبرفتگی و کشیدگی پیدا نمیکند و دوام و استحکام زیادی دارد. پوست مارمولکها ، گرانتر از پوست مارها است. از یک مارمولک میتوان حدود 30 سانتیمتر مربع پوست بدست آورد.
پوست کروکودیلها و سوسمارها
این حیوانات ، پوست زیبایی دارند و از روی نقشهای بزرگ به راحتی میتوانند تشخیص داده شوند. این پوستها ، به اندازهای شهرت دارند که برای ساخت تقلبی آنها با پرسهای فولادی ، نقشهای سوسمار را بر روی پوست گاو ، نقش و ثابت میکنند. پوست سوسمار ، بیشتر از پوست کروکودیل مورد استفاده قرار میگیرد و برای ساخت چمدانهای درجه یک ، کیفهای زنانه و کفشهای مرغوب درجه یک استفاده میشود.
پوست ماهی
در میان ماهیها ،
کوسه دارای مناسبترین پوست برای تولید چرم است. چرم موسوم به
شاگرین (
Shagreen) از پوست این حیوان ساخته میشود.
پوست پرندگان
پوست پرندگانی که برای استفاده از پر و بالشان پرورش مییابند، تنها در صورتی به چرم تبدیل میشوند که پرنده ، مرده یا کشته شود. نوع بسیار خوب چرم ، امروزه از پوست کانگورو
والابی (
Wallaby) تهیه میشود. چرم ساخته شده از پوست این حیوانها برای رویه کفش بکار میرود و در مقایسه با انواع چرم ، محکمترین آنها بوده و هیچگاه ترک بر نمیدارد و پاره نمیشود.
از پوست شتر مرغ نیز چرم بسیار سخت و مرغوب بدست میآید که از آن در تهیه کیف و کفش و چمدان استفاده میشود. تقریبا تمام پوستهای شتر مرغ در
آمریکای جنوبی بدست میآید. بطور کلی میتوان گفت که بجز
حشرات ، کمتر مخلوق چرنده یا خزندهای وجود دارد که نتوان پوست آن را به چرم مرغوب تبدیل کرد.
مباحث مرتبط با عنوان