آشنایی
جلبکها و سیانو باکتریا با فراهم نمودن ذرات اسکلتی کربناته ، به تله انداختن دانه‌ها برای تشکیل رسوبات لامینه‌ای و با حمله به ذرات و بسترهای زیستی از طریق فعّالیت موجودات حفّار ، در تشکیل
سنگهای آهکی سهم بسزایی دارند. بیشتر سنگهای آهکی پرکامبرین تا حدودی توسط
سیانو باکتریا تشکیل شده‌اند و سنگهای آهکی حاصل از موجودات میکروسکوپی بطور گسترده‌ای در طول فانروزئیک گسترش داشته‌اند. چهار گروه حائز اهمیت هستند. جلبک قرمز (رودوفیت). جلبک سبز (کلروفیت) ، جلبک سبز – زرد (کریزوفیتا) و سیانو باکتریا (جلبک سبز - آبی).
رودوفیتا Rhodophyta
جلبکهای آهکی
رودوفیتا ، نظیر کوارلیناسه corainacae (کربونیفر تا عهد حاضر) و سولفورپوراسی salenoporaceae (کامبرین تامیوسن) دارای اسکلتهایی از کلسیت کریپتو کریستالینی هستند که در داخل یا بین دیواره‌های سلول ته‌نشین شده‌اند.
کلسیت موجود در جلبکهای
کورالین عهد حاضر دارای مقادیر زیادی Mg ، است که در ارتباط با درجه حرارت آب می‌باشد. بیشتر جلبکهای کورالین بسترهای زیستی را می‌پوشاند و چنانچه یک پپل یا پوسته داشته باشد نرونهایی که تحت عنوان
رودولیت rhoodolith خوانده می‌شود تشکیل می‌شود.
یکی از مهمترین نقشهای این
جلبک قرمز ، متّصل کردن و سیمانی کردن بستر زیست. بویژه در ریفهای امروزی است. در ماسه‌های کربناته مناطق معتدل و سرد ، جلبک قرمز لیتوتامی نیوم نقش مهمّی دارد. در
پالئوزوئیک و
مزوزئیک ،
جلبک قرمز سولنو پوراسه آ بطور موضعی فراوان هستند و در بعضی موارد در تشکیل ریف‌ها شرکت داشته‌اند.
کلروفیتا chlorophyta
سه گروه از جلبکها حائز اهمیت‌اند : کودیاسه آ codiaceae ، داسی کلاداسه آ dasycladaceae (هر دو از کامبرین تا عهد حاضر) ، کاراسه آ characeae (
سیلورین تا عهد حاضر ). کاراسه آ ناقص کلسیتی شده‌اند. بنابراین فقط ساقه‌ها و کپسول‌های دوباره تولید شده آنها در سنگهای آهکی یافت می‌شوند. در جلبکهای داسی کلاد نیز کلسیتی شدن ناقص است و در ارتباط با ته نشینی یک پوشش آراگونیتی در اطراف ساقه و شاخه‌های گیاه می‌باشد. داسی کلادها جلبکهای دریایی هستند که در نواحی گرم مردابی محافظت شدة کم عمق یافت می‌شوند.
جلبکهای کویاسین شامل هالیمدآو پنیسیلوس است که دو جنس فراوان در
مرداب و
ریفهای اقیانوس آرام و
دریای کارائیت می‌باشد. هالیموآ یک گیاه بندبند است که بعد از مرگ و خرد شدن ، ذرات درشت در اندازه ماسه را تولید می‌کند.
پنیسیلوس ، جلبکهای شبیه برس اصلاح هستند که از دسته‌های رشته‌ای با پوششی از سوزن‌های آراگونیتی تشکیل شده‌اند. مرگ اینها و جلبکهای دیگر منجر به تشکیل
رسوبات کربناته ریزدانه یا میکرایت می‌شود.
کریزوفیتا (کوکولیت‌ها)
کوکولیتو فورید‌ها (
ژوارسیک تا عهد حاضر) جلبکهای پلانکتونیک هستند که اسکلت کلسیتی با
منیزیم کم داند و از یک کوکواسفر با مقدار زیادی صفحات آهکی به نام
کوکولیت درست شده‌اند. بخاطر اندازه‌شان ، این جلبکها با
میکروسکوپ الکترونی مورد مطالعه می‌گیرد. کوکولیت‌ها coccoliths عمدتاً دیسکی شکل و معمولا با بلورهای منظم شعاعی می‌باشند.
کوکولیت‌ها از اجزای مهم لجن‌های کربناته آبهای عمیق امروزی ، بویژه آنهایی که در عرضهای جغرافیایی پایینتر هستند. محسوب می‌شوند. آنها قسمت عمده گل سفیدهای
کرتاسی و
ترشیاری را تشکیل می‌دهند و در سنگهای آهکی پلاژیک قرمز در ژوراسیک
آلپ یافت می‌شوند.
سیانو باکتریا
اگر چه مقدار کمی از
سیانو باکتریا کلسیتی می‌شوند. ولیکن آنها از طریق فعالیت‌های حفاری و تشکیل پوششهای
موجودات میکروسکوپی تأثیر زیادی بر روی رسوبات دارند. بخش زیادی از حفره‌های اسکلتی در
رسوبات کربناته عهد حاضر و قدیم دارای یک پوشش میکرایتی تیره در اطراف دانه‌ها هستند. پوشش‌ها عمدتاً توسط باکتریهای اندولیتیک که از داخل خرده‌های اسکلتی را حفر کرده‌اند، ایجاد می‌شود. پس از خالی نمودن حفرات ، آنها با
میکرایت پر می‌شوند.
تکرار حفر کردن و پر شدن باعث ایجاد یک پوشش میکرایتی می‌گردد که بخش خارجی دانه اسکلتی را دگرسان می‌کند. فرایند کاهش دانه ممکن است سرانجام یک دانه کاملا میکرایتی شده را تولید کند، یعنی یک پلوئیده که فاقد ساختمان اسکلتی اولیه می‌باشد. در بعضی موارد پوشش دانه توسط جلبکهای کلسیتی شده انجام می‌گیرد.
پوششهای میکرایتی
پوششهای میکرایتی حاصل از سیانو باکتری اندولیتیک می‌تواند به عنوان شاخص عمق بکار برده شود که نشانگر
رسوبگذاری در ناحیه نوری (کمتر 100 تا 200 متر) است، هر چند دانه‌ها ممکن است به اعماق بیشتر حمل شده باشند. نقش مهّم
سیانو باکتریا در تشکیل پوششهای موجودات میکروسکوپی است که پوششهای جلبکی نیز گفته می‌شود. این پوششهای ارگانیکی در سطح رسوب در بیشتر عرضهای جغرافیایی پایین تا متوسط. در محیط‌های دریایی و غیر دریایی ، از نواحی دریایی کم عمق زیر پهنه جزر و مدی و دریاچه‌های
آب شیرین تا خیلی شور و باتلاق‌ها یافت می‌شود.
استروماتولیت‌ها
سیانو باکتریا چسبنده هستند و این مسئله ، همراه با حالت رشته‌ای آنها ، باعث به تله انداختن و محصور شدن ذرات رسوبی شده و رسوب لامینه‌ای یا استروماتولیت stromatolite را تشکیل می‌دهند. در بسیاری از پوششهای بین جزر و مدی عهد حاضر
لامیناسیون از زوجهایی از لایه‌های تیره غنی از مواد آلی که بطور متناوب با لامینه‌های روشن غنی از رسوب قرار دارند، تشکیل شده است. لامینه‌ها معمولا کمتر از چندین میلیمتر ضخامت دارند. ولیکن برخی لامینه‌های رسوبی ممکن است به یک سانتیمتر یا بیشتر برسند.
مباحث مرتبط با عنوان
