انصار

«انصار» جمع ناصر، از ریشه «نصر» و به معنای یاوران است. در صدر اسلام به ساکنان مسلمان مدینه و اطراف آن، بخصوص افراد دو قبیله اوس و خزرج، انصار گفته می‌شد؛ چرا که آنان به یاری پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و مسلمانان مهاجر مکی و نقاط دیگر پرداخته بودند و در نشر اسلام تاثیر زیادی داشتند.
پیامبر با ورود به مدینه میان انصار و مهاجر پیمان برادری برقرار ساخت. اولین گروه انصار که در بیرون مکه (در عقبه منی ) با پیامبر بیعت کردند شش یا هفت تن و از قبیله خزرج بودند. قرآن کریم انصار را ستوده و پیامبر و امامان معصوم نیز از آنان تمجید نموده‌اند.
پیامبر اکرم به انصار فرموده بود:«شما پس از من مورد بی‌مهری قرار خواهید گرفت.» و همین اتفاق افتاد، چرا که وقتی معاویه به حکومت رسید، سهم انصار را از بیت المال قطع کرد.
پس از رحلت پیامبر، برخی از انصار می‌گفتند جانشین پیامبر باید از میان آنان برگزیده شود؛ اما رقابت میان روسای دو قبیله اوس و خزرج و طرفداری کم‌تاثیر بعضی از انصار از حق خلافت امام علی علیه السلام و ... سبب گردید که انصار رفته رفته عقب‌نشینی کنند و عاقبت تسلیم نظر شورای سقیفه بنی ساعده شوند.
با قدرت یافتن اشراف قریش در زمان خلافت عثمان، نارضایی انصار از مهاجرین بالا گرفت و در نتیجه، آنان رفته رفته مدینه را به قصد پیوستن به رزمندگان و مرزبانان اسلامی ترک کردند.
برخی از انصار نیز به وضع موجود تن دادند و در دستگاه خلافت اموی به گرفتن مشاغل درجه دوم راضی شدند.
البته در میان انصار همواره جمعی از دوستداران اهل بیت علیه السلام نیز وجود داشت.

منابع:
دایره المعارف تشیع، المعارف و المعاریف