ام المؤمنین ( مادر مؤمنان) لقب همسران پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بود. این عنوان برگرفته از بخشی از آیه 6 سوره احزاب است:«
النبی اولی بالمومنین من انفسهم و ازواجه امهاتهم» ( پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسرانش مادران ایشانند.)
بر اساس این آیه، همسران پیامبر به منزله مادر مؤمنان هستند؛ البته مادر معنوی و روحانی. (همان گونه که رسول خدا پدر روحانی امت است.)
باید دانست که تاثیر این ارتباط و پیوند معنوی مادری، تنها در حرمت ازدواج و حفظ احترام زنان پیامبر بود و از سایر جهات همچون قانون ارث و محرمات نسبی و سببی و حرمت نگاه کردن که بین مادر حقیقی و فرزندان برقرار است، تفاوتی با زنان دیگر نداشتند. یعنی مؤمنان، از همسران پیامبر ارث نمی‌بردند و می‌توانستند با دختران آنها ازدواج کنند؛ همچنین نگاه کردن به همسران پیامبر برای آنان حرام بوده است.
خدیجه ،
عایشه،
حفصه،
ام سلمه،
زینب،
صفیّه،
میمونه، ((ام حبیبه (رمله دختر ابوسفیان)|ام حبیبه))،
جویره همگی از همسران پیامبر بودند و لقب همه‌ی آنان ام المومنین بود.
منابع:
تفسیر نمونه، ج 17؛ تفسیر المیزان، ج 16؛ نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج 1؛ مجمع البیان، ج 8
