املاک نازخاتون

«723 - 716 ق / 1316 م»

املاک نازخاتون، شامل یک سلسله املاک فرضی می‏شد که امیر چوپان - امیر الامرای الجایتو و ابوسعید بهادر خان - مدعی بود به ناز خاتون از کنیزان پدرش؛ ملک بهادر تعلق داشت، و لاجرم بعد از وفاتش، این املاک به خاندان امیر چوپان می‏رسید.

با آن که حدود و اندازه این املاک معلوم نبود و هویت نازخاتون نیز مجهول بود، امیر چوپان، با تبانی با قاضی همدان که در این زمینه اقدام به جعل سند و ارائه قباله کهنه می‏کرد، عده‏ای از نوکران خود را به همراه قاضی به ولایات می‏فرستاد تا زمینهایی از اراضی همدان، قزوین، و خرقان را به این نام تصرف کنند .

این اقدام و تصرف در اموال مردم به نام قانون شرع توجیه می‏شد و کم کم دست آویز فتنه و آزار مردم شد. چنان که هر رعیتی که از دست مالک خویش شاکی می‏شد، ادعا می‏کرد که ملک و مزرعه‏اش از املاک نازخاتون بوده است و آن را معروض تصرف عمال امیر چوپان قرار می‏داد.

این ماجرا که از اواخر عهد الجایتو آغاز شد، در عهد ابوسعید به نحو فزاینده‏ای بالا گرفت و تملق گویان و فتنه جویان در هر گوشه مملکت، املاک و مزارع مرغوب مردم را جزء املاک نازخاتون قلمداد می‏کردند و قباله‏های مجعول می‏ساختند.

برخی از مردم نیز از بیم آن که املاکشان جزو این برنامه یا بند و تبصره واقع نشود، آن را به بهای نازل و اندک می‏فروختند.

ماجرا به تدریج موجب بدنامی امیر چوپان و وقوع هرج و مرج در امور دیوانی شد.

بالاخره صاحب دیوان، خواجه تاج الدین علی شاه لازم دید برای ساکت کردن امیر چوپان و خاتمه دادن به این اوضاع، ولایتی را در آسیای صغیر همراه با مبلغ زیادی پول به او بدهد تا وی از دعاوی موهوم خود در باب املاک نازخاتون دست بردارد «723 ق / 1323 م».