یکی از
مکارم اخلاقی اعتراف به خطا و اشتباه است. طبیعی است که هیچ انسانی از خطا مصون نیست و بر اثر عوامل مختلفی مرتکب خطا و اشتباه میشود؛ مهم این است که پس از پی بردن به خطای خود بر آن اصرار نورزد، و در صدد توجیه و دفاع از آن نباشد، بلکه به اشتباه خود اعتراف و اقرار، و از طرف مقابل عذرخواهی کند.
البته این نکته نیز مهم است که گر چه خطاپذیری و اعتراف به خطا و اشتباه و عذرخواهی خوب است ولی نباید به صورت یک اصل مکرر در زندگی انسان درآید، به گونهای که آدمی مرتباً در حق دیگران تعدّی کند و سپس بخواهد با اعتراف و پوزش جبران کند. بلکه باید میزان اشتباهات خود را به حداقل رساند.
نکته دیگر اینکه پوزش و جبران هر خطایی باید مناسب همان خطا باشد و گاهی فقط اعتراف به زبان کافی نیست. مثلا کسی که حق دیگران را ضایع کرده، باید آن را به صاحبانش بازگرداند، کسی که آبروی کسی را ریخته باید جبران کند و ...
نکته آخر اینکه اعتراف به اشتباه در اطاعت از فرمانهای الهی که همان توبه و استغفار است باید فقط در پیشگاه خداوند باشد و انسان حق ندارد در برابر انسانهای دیگر به تشریح گناهان خود بپردازد. بلکه باید در خلوت خود با خدای خویش به مناجات و استغفار بنشیند.
مراجعه شود به:
عذرپذیری
توبه حقیقی