دید کلی
کیفیت بعضی از آبها ایجاب می‌کند که قبل از مصرف ، تصفیه مناسب شود. هدف از این تصفیه ، مناسب ساختن آبها برای نوشیدن و یا مصرف صنعتی است. در مورد آبهایی که برای تغذیه عمومی در نظر گرفته می‌شوند، نخست خنثی کردن آبها یادآوری می‌شود و سپس آهن‌زدایی انجام می‌شود و در آخر ،
نمک‌زدایی آبهای دریایی نیمه‌شور انجام می‌شود. در پایان ، فلوئورزنی آبها انجام می‌شود.
خنثی کردن آبها
اگر در مطالعه یک
آب ملاحظه شود که مقدار COsub>2 مخرب آن به حدی است که باید خنثی شود، می‌توان با انتقال نقطه نمایانگر آب ، روی نمودار کربونیک امکان متعادل کردن آن را با عمل ساده جریان دادن و تهویه ناشی از آن بررسی کرد. اگر جریان دادن کافی نباشد، می‌توان با
آهک که هزینه زیادی دربرندارد، این نقطه را روی خط اشباع نمودار کربونیک رساند.
همچنین می‌توان آب مورد تصفیه را از روی صافی‌هایی که مواد صاف کننده آنها از مرمر یا از یک محصول سنتز دارای راندمان بهتر شناخته شده است، عبور داد، (برای مثال دولومیتی آهکی).
آهن‌زدایی
چون
آهن در همه نقاط پوسته زمین وجود دارد، جای شگفتی نیست که آب ، ضمن
جریان زیر زمینی مقداری از آن را در خود حل کند و در نتیجه در آبهای استخراج شده ، مقداری آهن وجود داشته باشد. وجود آهن هم در همان اولیه تجزیه‌های آب مشخص می‌شود و هم پس از چند ماه پمپاژ مداوم ، همان طور که در بهره‌برداری از چاههای آب ، گل سفید می‌بینیم.
با حضور گازهایی نظیر هیدروژن سولفید ، کربنیک اسید و
اکسیژن که به‌صورت محلول در آب وجود دارند،
قدرت انحلال آب افزایش قابل ملاحظه‌ای می‌یابد. برای مثال H
2S در داخل خاک ، یعنی جایی که فرایندهای تجزیه آلی انجام می‌شود، فراوان است. چون گاز H
2S گازی کاهنده است، ترکیبات آهن را که به‌صورت فریک هستند، به نمکهای فرو تبدیل می‌کند و در نتیجه ترکیبات دو ظرفیتی در آب که کم و بیش دارای CO
2 است، به‌آسانی حل می‌شوند.
نحوه آهن‌زدایی در ارتباط با روش ترکیب آهن در آب تغییر می‌کند. این موضوع مهم را باید شیمیدان بررسی کند. اگر آهن به شکل پخش مولکولی باشد، می‌توان تهویه نمکهای فرو را که به‌شکل محلول در آب هستند، اکسیژنی و آنها را به نمکهای حل‌ناپذیر تبدیل کرد. بنابراین ، آهن محلول به‌صورت
زنگ آهن ته‌نشین می‌شود.
اگر آهن به‌صورت پخش
کلوئیدی باشد، روش عمل کاملا متفاوت است و تهویه هیچ نتیجه‌ای نخواهد داد. بلکه با افزودن یک ماده منعقد کننده ، آلومین سولفات ، مواد کلوئیدی به شکل فولکولهای حل‌ناپذیر در می‌آیند و در ته‌نشین کننده‌ها یا در صافی‌ها رسوب می‌کنند.
نمک‌زدایی آبهای دریا و تصفیه آبهای نیمه شور
اگر در فرانسه با استفاده از منابع زیرزمینی و سطحی برای مسئله آب ، راه حلی وجود دارد، در بعضی از مناطق کره زمین نظیر ساحل غربی ایالات متحده و اسرائیل (فلسطین اشغالی) که چنین منابعی وجود ندارد، وضع متفاوت است. به این دلیل ، در این کشورها ، برای برطرف کردن نیازهای آبی ، آب اقیانوسها پس از نمک‌زدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همچنین در بعضی مناطق ، آب بعضی از چاهها را به‌علت دارا بودن نمک زیاد نمی‌توان مستقیما مورد استفاده قرار داد. برای مثال ، آب چاههای عمیق صحرای آفریقا که از سفره آلبین به عمق 1500 تا 2000 متر استخراج می‌شود، نیمه شور است.
مشکلات تغذیه آبی جمعیتها ممکن است در چند دهه آینده با ازدیاد جمعیت و افزایش نیازها در همه جا گسترش یابد. برای جلوگیری از کم شدن آب سفره‌ها در بعضی از مناطق فرانسه (شمال ، پادوکاله) ، تامین آب کارخانه‌های پرمصرف و تغذیه آبی جزایری که به‌علت دور بودن نمی‌توانند به‌راحتی از آب تاسیسات خشکی استفاده کنند، راههای وجود دارد. از قدیمیترین این روشها ، روش
تبخیر - تقطیر است که بویژه برای آب دریا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بین روشهای جدیدتر که کاربردهای صنعتی دارند، روش
الکترودیالیز و
اسمز معکوس مورد بررسی قرار خواهند گرفت ( تحت عنوان
نمک‌زدایی از آب دریا. )
فلوئورزنی آبها
گزارش فنی شماره 146 سازمان جهانی بهداشت (ژنو 1958) در مورد فلوئور زنی آب چنین نتیجه‌گیری می‌کند که:
آب آشامیدنی دارای حدود 1mg فلوئور در لیتر تاثیر پیشگیری کننده آشکاری بر علیه پوسیدگی دندان دارد. اگر در تمام طول زندگی از چنین آبی استفاده شود، حفاظت از دندان به حداکثر می‌رسد. هیچ علائمی مبنی بر مضر بودن آب دارای این مقدار فلوئور بر سلامتی کلی وجود ندارد. فلوئورزنی کنترل شده آب آشامیدنی ، یک اقدام بهداشت عمومی قابل اجرا و موثر است.اگر فلوئورزنی از چندین سال قبل در ایالات متحده رایج شده است و اگر تجربه‌های به‌ظاهر قاطع در هلند به اجرا درآمده است، به نظر می‌رسد که فرانسویان نسبت به مسئله فلوئورزنی بیشتر محتاط هستند. عده‌ای موافق فلوئورزنی و عده‌ای مخالف آن هستند. موافقان بر نتایج آماری تکیه دارند: کاهش پوسیدگی دندان. ولی مخالفان عقیده دارند که هنوز برای اظهار نظر در این زمینه بسیار زود است.
به هر حال ، مسلم است که در حال حاضر استفاده از ترکیبات فلوئور برای تصفیه آبها بسیار مشکل است. با انجام آن ، هزینه‌های بهره‌برداری افزایش می‌یابد و مستلزم تاسیس دستگاههای دقیق هم است که بتواند غلظت فلوئور آب را در حدودی کاملا مشخص ثابت نگهدارد.
مباحث مرتبط با عنوان
منبع
- هیدرولیک شهری ، جلد اول ، تالیف: آندره دوپون ، ترجمه: محمد محمدی فتیده.
