اشعث بن قیس کندی در شمار اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بود، اما پس از وفات پیامبر اکرم
مرتد شد و توسط لشگر ابوبکر دستگیر و به مدینه آورده شد. ابوبکر نیز او را عفو کرد و خواهر خود، ام فروه، را که یک چشم یا به قولی نابینا بود به او داد.
اشعث از ام فروه دارای چهار فرزند شد: محمد، اسماعیل، اسحاق، و
جعده .
محمد بن اشعث در جنگ با
مسلم بن عقیل و نیز در کربلا در جنگ با امام حسین علیه السلام شرکت داشت.
جعده همسر
امام حسن مجتبی علیه السلام شد و امام را با زهر مسموم و شهید کرد.
اشعث از سوی
عثمان ولایت آذربایجان را عهدهدار بود و عثمان سالی صد هزار درهم از
خراج آن دیار را به او میداد. او سپس در کوفه اقامت گزید و در آنجا مسجدی بنا کرد که بر اساس روایت
اهل تشیع، از جمله چهار مسجد لعنت شده در
کوفه است.
این مسجد پس از شهادت امام حسین علیه السلام به شکرانه قتل امام تجدید بنا شد.
اشعث در زمان امیرالمومنین علی علیه السلام همچون
عبدالله بن ابّی در عهد رسول خدا، سر کرده منافقان بود و پیوسته به آزار و تمسخر امام میپرداخت. او در
ماجرای حکمیت در
نبرد صفین، جدایی
خوارج از امام علی علیه السلام و همچنین در حادثه شهادت امام نقش مهمی داشت.
اشعث از جمله افرادی است که مورد لعنت امام علی علیه السلام واقع گردیده است. او سرانجام در سال 42 قمری درگذشت.
منابع :
الاصابه ج 1
الاستیعاب ج 1
اسدالغابه ج1
دایرةالمعارف شیعه
العامه ج 3