شرح بیماری
اریتم مولتیفرم عبارت است از یک بیماری التهابی حاد
پوست و غشاهای مخاطی (بافتهای نازک و مرطوبی که حفرات بدن را میپوشانند). در اکثر موارد، این بیماری خوشخیم است و خودبهخود محدود میشود، اما امکان دارد شدید نیز باشد. نوع شدید بیماری با نام نشانگان استیونس ـ جانسون یا اریتم مولتیفرم شدید نیز شناخته میشود.
علایم شایع
- نقاط بثوری که قرمز هستند و شکلی قرینه دارند و غالباً بهصورت حلقهها متحدالمرکز (شبیه سیبل تیراندازی) ظاهر میشوند.
- این بثور معمولاً روی کف دست و پا، یا سایر نقاط دست و پا ظاهر میشود و ممکن است بهصورت و سایر نقاط بدن نیز گسترش یابد.
- ضایعات معمولاً خارش دارند و گاهی دردناک هستند یا فرد در آنها احساس سوزش میکند.
- ضایعات تبدیل به تاول، کهیر، یا زخم میشوند.
- در موارد شدید، غشاهای مخاطی دهان، چشم ها، و ناحیه تناسلی ملتهب میشوند.
- تب
- سردرد
- گلودرد
- اسهال
علل
- در 50% از موارد، علت ناشناخته است. عفونتهای ویروسی، خصوصاً ویروس هرپس سیمپلکس (ویروس تب خال )
- عفونتهای باکتریایی
- عفونتهای ناشی از انگلهای تکیاختهای
- بیماریهای بافت همبند ـ رگها
- داروهایی مثل سولفونامیدها، پنی سیلین ها، داروهای ضدتشنج، سالیسیلات ها، و باربیتوراتها. واکنش دارویی ممکن است تا 14-7 روز پس از شروع دارو رخ ندهد.
- سرطان ها
- حاملگی
- اشعه درمانی
- تغییرات هورمونی قبل از عادت ماهانه
عوامل تشدید کننده بیماری
- سابقه اریتم مولتیفرم از قبل
- مصرف داروهایی که ممکن است باعث بروز این واکنش شوند.
پیشگیری
- حتیالمقدور اجتناب از علل احتمالی
- درمان سریع هرگونه بیماری یا عفونتی که ممکن است باعث اریتم مولتیفرم شود.
- پیشگیری از بروز تب خال با کاهش استرس و قرار نگرفتن در معرض آفتاب
عواقب موردانتظار
بثور پوستی در عرض 2-1 هفته به حداکثر خود میرسد و معمولاً در عرض 3-2 هفته از بین میرود، اما ممکن است تا 6-5 هفته هم باقی بماند.
عوارض احتمالی
- پیشرفت بیماری از نوع خفیف به نوع شدید
- در چشم ممکن است مشکلاتی چون زخم قرنیه، التهاب عنبیه، یا سایر مشکلات جدی بهوجود آیند.
- عود بیماری
- امکان دارد بهعلت شوک یا گسترش التهاب در بدن، مشکلات جدی بهوجود آیند و حتی بیمار ممکن است فوت کند.
درمان
اصول کلی
- استراحت در رختخواب در صورت وجود تب
- قطع مصرف هر دارویی که احتمالاً باعث بروز مشکل شده است.
- کمپرس مرطوب یا لوسیون برای نرم کردن پوست
- خوابیدن در وان آب ولرم تا خنک سه بار در روز هر بار بهمدت 30 دقیقه.
- درمان هرگونه بیماری یا عفونتی که باعث بروز این واکنش شده است.
- معاینه دقیق چشم بهطور مرتب برای پیشگیری از عوارض
- اگر در دهان زخم وجود داشته باشد، رعایت بهداشت دهان برای کاهش احتمال عفونت و تخفیف ناراحتی اهمیت زیادی دارد.
- اگر آسیب پوستی گسترده و پیشرفته باشد، ممکن است نیاز به بستری کردن بیمار در یک مرکز مخصوص سوختگی وجود داشته باشد.
داروها
- برای کاهش التهاب و تحریک پوست ممکن است از کورتیکواستروییدها استفاده شود.
- برای درمان عفونتهای ویروسی مثل ویروس تب خال ممکن است آسیکلوویر تجویز شود.
- در صورت وجود عفونت ثانویه روی ضایعات، آنتی بیوتیک تجویز میشود.
- اگر در دهان زخم وجود داشته باشد، امکان دارد داروهای موضعی یا دهانشویه تجویز شود.
- در صورت درگیری چشم، امکان دارد محلول شستشوی چشم یا سایر داروهای موضعی تجویز شوند.
- برای تخفیف علایم امکان دارد داروهای ضد درد، آرامبخشها، یا آنتی هیستامین ها تجویز شوند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا حدی که علایم اجازه میدهند.
رژیم غذایی
- معمولاً رژیم خاصی موردنیاز نیست.
- در صورت وجود زخم در دهان، خوردن مایعات یا غذاهای نرم شاید بهتر تحمل شود.
- گاهی دریافت مایعات بیشتر، ممکن است کمککننده باشد.
- در بیماران بستریشده امکان دارد نیاز به سرم وجود داشته باشد.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یک از اعضای خانواده تان علایم اریتم مولتیفرم را دارید.
- اگر علایم به هنگام درمان بدتر شدند. عوارض بیماری امکان دارد بالقوه شدید باشند.
- اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی بههمراه داشته باشند.
منبع: www.irteb.com
