دید کلی
اختلال مغزی - عروقی عبارتند اختلال در قسمتهای مختلف مغز که باعث عوارض در قسمتهای مختلف بدن از جمله در تکلم و فلج قسمتی از بدن ، اختلالات درکی و غیره میشود. اختلال مغزی - عروقی به 9 دسته تقسیم میشود عبارتند از:
- حوادث مغزی - عروقی
- همی پلژی
- آفازیا
- آپراکسی
- اگنوزیا
- دیس آرتری
- کنتزیا
- بی اختیاری
- سندرم دست - شانه
که در زیر به شرح هر کدام از آنها میپردازیم:
حوادث مغزی - عروقی
ضربه مغزی یا سکته (مرگ) قسمت ویژهای از مغز به علت خون رسانی ناکافی است. سکته میتواند در اثر انسداد یکی از عروق اصلی تغذیه کننده مغز ، انسداد مختصر یا کامل یکی از عروق اصلی داخل جمجمهای و یا خونریزی داخل مغزی بوجود آید.
علل بروز اختلالات مغزی - عروقی
بسته شدن کامل یا مختصر یکی از عروق تامین کننده خون مغز از شایعترین علل
سکته مغزی است. بیشترین علل بروز عبارت است از ترومبوز ، آمبولی و
خونریزی. عوامل خطر آفرین مربوط به سکته عبارتند از موارد ایسکمیک قلبی (انفارکتوس میوکارد یا بیماری شریان کرونر یا نارسایی احتقانی قلب و
هیپرتروفی بطن چپ) ،
دیابت ملیتوس ، بیماری آتروسکروتیک عروق داخل جمجمهای و خارج مغزی ،
فشار خون بالا ، افزایش گلبولهای خون (پلی سیتمی) ، افزایش
کلسترول خون ،
مصرف دخانیات ، استفاده از
قرصهای ضد بارداری خوراکی ، استرس روحی و
هیجان ،
چاقی ، تاریخچه خانوادگی و سن (با بالا رفتن سن میزان بروز افزایش مییابد).
علایم بالینی
شامل فلج نیمه بدن ، از دست دادن زودگذر تکلم ، اختلال حسی در نیمی از بدن از تظاهرات حمله ایسکمیک زودگذر است که نباید نادیده گرفته شود. پنج واقعه که میتواند بیشتر از خونریزی مغزی در افرادی با فشار خون بالا به وجود آید عبارتند از:
- سردرد شدید پس سری یا پشت گردن.
- سرگیجه یا سنکوب (غش کردن).
- اختلال حرکتی یا حسی (خارش ، سوزش ، پاراسنتزی و فلج زودگذر).
- خونریزی از بینی.
- خونریزی شبکیه.
دیگر یافتههای همراه شامل
سردرد ،
استفراغ ،
حمله ناگهانی ،
کوما ، سفتی گردن ،
تب ،
فشار خون بالا ،
گیجی ، عدم آگاهی نسبت به زمان ، مکان ، شخص ، آسیب به
حافظه و دیگر تغییرات ذهنی فکری میباشد.
نشانه آسیب به منطقه حرکتی کورتکس ، فیبرهای منطقه پیرامیدال ، خونریزی یا لخته در طرف راست مغز سبب همی پلژی طرف چپ میشود و بالعکس.
علت همی پلژی
فیبرهای عصبی شکل متقاطع در منطقه پیرامیدرال از مغز به طناب نخاعی حرکت مینمایند.
نقص در استفاده و تعبیر علایم و اشارات تکلمی و زبانی است که به واسطه اختلالات قشری مغز ایجاد میشود. آفازی به دو دسته تقسیم میشود: آفازی حسی (دریافتی) روی درک زبان تاثیر میگذارد و آفازی حرکتی (رساننده یا اجرایی) بر تولید تکلم اثر میگذارد.
آفازی حسی
از دست دادن توانایی درک لغات نوشته شده، خوانده شده و بیان شده است.
آفازی حرکتی
توانایی نوشتن ، اشاره کردن و صحبت کردن را از دست میدهد.
وضعیتی است که فرد میتواند قسمت درگیر را حرکت دهد، اما نمیتواند از آن برای فعالیتهای هدف دار خاص (مثل راه رفتن ، صحبت کردن یا لباس پوشیدن) استفاده کند.
علایم بالینی آپراکسی
تغییرات بینایی ، آسیب و صدمه به لوب آهیانهای و گیجگاهی ممکن است سبب قطع رشتههای بینایی از منطقه بینایی گردیده و نقصان در نیمه مقابل میدان بینایی ایجاد میکند، در نیمه کوری هم سال بینایی ناقص یا از دست دادن بینایی در نصف هم سال میدان بینایی هر یک از چشمها است و فرد تنها قادر به دیدن نصف بینایی طبیعی میباشد.
اختلال در قسمتهایی از بدن در تفسیر اطلاعات و قادر به شناسایی نبودن اعضا بدن میباشد.
علایم بالینی اگنوزیا
اختلال در تفسیر اطلاعات بینایی ،
لامسه و دیگر حسها است، قادر به شناسایی اشیا نیست. مثلا: احساس این که بازوی وی قسمتی از بدنش هست را نداشته باشد. یا از وضعیت بازویش و وضعیت آن بیاطلاع باشد.
شخص زبان را میفهمد اما برای تلفظ لغات مشکل دارد و ممکن است آنها را در هم و بر هم بیان کند یا آن که لغات را ناقص بگوید. دیس آرتری نشانه اختلال عملکردی عصب جمجمه است که ممکن است از ضعف یا فلج عضلانی لبها ، زبان ،
حنجره و یا فقدان حس ناشی شود.
علایم بالینی دیس آرتری
اختلال تکلم ، تلفظ ناقص است که سبب اشکال در صحبت کردن میشود.
بیماری کنتزیا عبارت است از ناتوانی در درک حس حرکت است. این اختلال در طرف مبتلا روی میدهد.
علایم بالینی کینتزیا
- بیحسی یک طرفه بدن (فقدان حس).
- اختلال حسی (اختلال سنگینی ، کرختی ، خارش ، سوزن سوزن شدن حساسیت).
- اختلال به صورت از دست دادن حس عضله - مفصل میباشد.
بیاختیاری
بی اختیاری
رودهها و
مثانه. که ممکن است به علت بیتوجهی ، زایل شدن
حافظه ،
هیجان و عدم توانایی در برقراری ارتباط اتفاق نیفتد.
سندرم دست- شانه
درد شانه ، شانه خشک شده و ادم دست را سندرم دست شانه گویند.
مباحث مرتبط با عنوان
