آشنایی
اجرای اسکلتی یک سنگ آهکی ، پراکندگی بی‌مهرگان ترشح کننده
کربنات‌ها را در طی زمان و مکان نشان می‌دهد. عوامل محیطی نظیر عمق ، درجه حرارت ، درجه شوری ، بستر زیست و آشفتگی ، پراکندگی و گسترش موجودات را در زیر محیطهای کربناته مختلف کنترل می‌کنند. در طول
فانروزوئیک ، گروههای مختلفی ظهور و توسعه یافته است تا جایگاه باقیمانده گروههای متعرض شده یا کاهش یافته را اشغال نماید.
نرم تنان Mollusca
شامل دو کفهایها Bivalves ،
شکم پایان Gastro Pods و پابرسران Cephalopods می‌باشند. این گروه از
پالئوزئیک تحتانی تاکنون در
سنگهای آهکی یافت می‌شوند. دو کفهایها گروه خیلی بزرگی هستند که گونه‌های آنها عمدتا
محیطهای دریایی ، لب شور و
آب شیرین را اشغال کرده‌اند.
براکیوپودها
براکیوپودها مخصوصا در سنگهای آهکی پالئوزوئیک و
مزوزوئیک با منشا دریایی کم‌عمق فراوانند. اینها عمدتا موجودات کف‌زی ، چسبنده بوده و تعداد کمی از گونه‌ها اینفونال بوده‌اند. بیشتر براکیودپودهای معضل‌دار از
کلسیت با
منیزیم کم تشکیل شده‌اند. بنابراین ساختمان داخلی همواره کاملاً حفظ شده است. ساختمان متداول در آنها ، از یک لایه خارجی بسیار نازک از رشته‌های کلسیتی که عمود بر سطح پوسته قرار دارد و یک لایه داخلی خیلی ضخیم تر از رشته‌های موّرب تشکیل شده است.
سید دریا (بویژه مرجانها)
سید دریا یا Cnidaria شامل آنتوزوآ (
مرجانها) می‌باشد که امروزه در دو گروه آکولوژیکی وجود دارند. مرجانهای دو جنسی و مرجانهای غیر دوجنسی ، مرجانهای دوجنسی که به آبهای سرد عادت دارند، می‌تواند در اعماق خیلی بیشتر یافت شوند. آنها بطور موضعی برجستگیها و سدها را می‌سازند. مرجانهای رگوز تابولیت در ریف‌های سیلورین و دونین مهم هستند ، و بسیاری از ریف‌های تریاس حاوی مرجانهای اسکلراکتینیا می‌باشند.
اکینودرم
بطور کلی اکینودرم‌ها echinoderms موجودات دریایی هستند که شامل اکینوئیدها و کرینوئیدها می‌باشند. اسکلتهای اکینوئید و کرینوئید ، کلسیتی هستند، بطور کلی فرمهای امروزه دارای منیزیم بالایی هستند. خرده‌های اکینودرم به راحتی قابل تشخیص هستند چون از بلورهای کلسیت منفرد و بزرگ تشکیل شده‌اند.
دانه‌های اکینودرم دارای ظاهری غبارآلود هستند، بویژه نسبت به
سیمان اسپارایتی که به فرم ثانویه رشد کرده و ممکن است ساختمان متخلطی را نشان دهند که از اسپارایت یا
میکرایت پر شده است و برخی از دانه‌های اکینودرم قدیمی ، دارای انلکوزیونهایی از
دولومیت ریز هستند که ترکیب
کانی شناسی اولیه کلسیت با منیزیم بالا را مشخص می‌کند.
بریوزوئرها
اگر چه این موجودات دریایی کوچک و مجتمع در عهد حاضر بطور موضعی از نظر تأمین رسوب کربناته حائز اهمیت‌اند، ولیکن در گذشته در تشکیل ریف‌ها و سایر سنگهای آهکی ، بویژه در پالئوزوئیک ، شرکت داشته‌اند. اسکلت بریوزوئرهای امروزه یا از
آراگونیت یا از کلسیت (عموما کلسیت با منیزیم بالا) و یا مخلوطی از هر دو تشکیل شده‌اند.
فرامینسیفرها
فرامینسیفرها عمدتا از پروتوزو آی دریایی ، و بیشتر در اندازه میکروسکوپی هستند. فرامینسیفرهای پلانکتونیک در برخی از رسوبات پلاژیک ، نظیر لجنهای گلوبوژرین‌دار کف اقیانوسها و برخی از گل سفیدها و مارن‌های کرتاسه و ترشیاری ، فراوانند. فرامینسیفرها از کلسیت با منیزیم کم یا زیاد و بندرت از آراگونیت تشکیل شده‌اند.
اسفنج‌ها (پوریفرا) Sponges
سوزنهای اسفنجی که ممکن است از سیلیس یا کلسیت تشکیل شده باشند، بطور پراکنده در رسوبات کامبرین به بعد یافت می‌شوند. سوزنها Spicules به عنوان منشا
سیلیس برای تشکیل نرولهای چرت و سیلیسی شدن سنگهای آهکی حائز اهمیت‌اند. بعضی اوقات ،
اسفنج‌ها چارچوب ریف‌ها و پشته‌ها را فراهم می‌کنند.
آتروپودها
از این گروه ، استراکوها (کامبرین تا عهد حاضر) بطور موضعی در سنگهای آهکی ترشیاری و برخی دیگر حائز اهمیت‌اند و در
محیطهای دریایی کم عمق ، لب شور یا آب شیرین زندگی می‌کنند. استراکوها دارای پوسته دوکفه‌ای نازک ، کوچک ، صاف یا دارای تزئینات هستند که از کلسیت با ساختمان شعاعی – رشته‌ای تشکیل شده‌اند.
کلسی‌اسفرها Calcipheres
اجرای کروی شکلی هستند که تا 0.5 میلیمتر قطر دارند و از کلسیت (معمولا اسپارایت) ، در برخی موارد با دیواره میکرایتی ، تشکیل شده‌اند. کلسی‌اسفرها به
جلبکها نسبت داده می‌شوند، هر چند وابستگی آنها به فرامینسیفرها پیشنهاد شده است. آنها در بیشتر سنگهای آهکی پالئوزوئیک ، بویژه در میکرایتهای دانه‌ریز با منشا پشت ریفی یا مردابی ، یافت می‌شوند.
مباحث مرتبط با عنوان
