ابلیس نام موجودی است که از فرمان خداوند سر باز زد و از درگاه خداوند رانده شد.
«ابلیس» واژه‌ای غیر عربی است ولی بعضی زبان‌شناسان گفته‌اند ریشه‌اش عربی است و از «أبلس» عربی گرفته شده است. نام اصلی ابلیس « الحارث» و کنیه‌اش «بومره» است.
بنا بر روایات، او در اصل از طائفه
جن بود ولی در زمره فرشتگان می‌زیست، و در ماجرای سجده فرشتگان بر آدم، از دستور خدا سرپیچی کرد و کافر شد و از رحمت پروردگار نومید گشت.
از این روست که ابلیس، آدم را دلیل خواری و طردشدنش از بارگاه الهی می‌داند و در صدد انتقام از او و اولادش بر آمده. او برای این کار از خداوند مهلت خواسته و خداوند تا
روز قیامت به او مهلت داده است. ابلیس نیز سوگند خورده است که آدم و فرزندانش را بفریبد.
نام ابلیس یازده بار در قرآن آمده، و مهمترین دلیل سجده نکردنش تکبر و خودبینی او معرفی شده است.
مراجعه شود به:
اعتراف شیطان به پاکی نطفه دوستان علی علیه السلام
توصیه پیامبر به پایداری بر دین و ولایت
آب دهان شیطان بر صورت دشمن امام علی علیه السلام
منابع :
دایرةالمعارف تشیع
دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
دایرةالمعارف الشیعه العامه ج 2
