ستارگان نواختر
در سال 1592 ، هنگامی که در
صورت فلکی ذات الکرسی ستاره جدیدی با روشنی قابل توجه ، مشاهده شد، نجوم اروپایی از خواب طولانی برخاسته بود.
تیکو براهه جوان ستاره جدید را به دقت رصد کرد و کتاب نواختران (Denous Stella) را نوشت. بر اساس نام این کتاب است که هر ستاره جدید را
نواختر خوانده‌اند.
|
|
آتش بازی آسمانی
هسته ستاره ابرغول در حال مرگ در کمتر از
یک ثانیه فرو بپاشد. این فروپاشی ناگهانی
سبب می‌شود که موجی ضربه‌ای ایجاد شود
که لایه‌های بیرونی ستاره را به بیرون می‌اندازد.
|
ابر نواخترها
قابل توجه‌ترین نواختری که پس از اختراع
تلسکوپ ظاهر شد ستاره‌ای بود که
ارنست هارویک (Ernest Hanwrg) اخترشناس آلمانی ، در سال 1885 در
کهکشان امراة المسلسه کشف کرد و به آن نام امراة المسلسه S داده شد. اگر این ستاره کمی روشن بود، با چشم غیر مسلح نیز دیده می‌شد. در آن زمان کسی نمی‌دانست که کهکشان مزبور چقدر دور است یا چقدر بزرگ است. اما پس از نتیجه گیریهای
هابل درباره فاصله این کهکشان ، ناگهان روشنایی نواختری که در سال 1885 ظاهر شده بود، اخترشناسان را دچار حیرت کرد. این نو اختر می‌بایست 10000 برابر روشن‌تر از نواختران معمولی باشد. این یک ابر نواختر (Super nova) بود.
تفاوت بین یک نواختر و یک ابر نواختر
رفتار فیزیکی ابر نواختران آشکارا با رفتار فیزیکی نواختران متفاوت است و اخترشناسان به بررسی جزئیات طیفهای آنها مشتاقند. اشکال اصلی این است که ابر نواختران کمیاب هستند. روشنایی یک ابر نواختر (با
قدرمطلقهایی از مرتبه 14- و بطور تصادفی 17-) فقط می‌تواند نتیجه یک
انفجار کامل یعنی تکه تکه شدن یک ستاره ، باشد.
زندگی هر ستاره ابر غول دارای بیش از 10 برابر جرم خورشیدی در انفجاری عظیم به نام
ابرنواختر پایان می‌یابد.
این انفجار آنچنان پر انرژی است که شاید از کهکشان کاملی با میلیاردها ستاره ، درخشنده‌تر شود. شاید تا مدتی از دید ناظر زمینی این ابر نواختر به صورت ستاره تازه و خیلی درخشان به نظر برسد. اگر از این انفجار ، هسته‌ای با 1.4 الی 3 جرم خورشیدی بجای ماند، هسته کوچک می‌شود و
ستاره نوترونی تشکیل می‌دهد. اگر جرم هسته از 3 برابر جرم خورشیدی بیشتر باشد، جاذبه آن را وا می‌دارد که بیشتر منقبض شود تا حفره سیاه تشکیل بدهد.
ابرنواخترهای دور دست
ابرنواخترهای دور دست نشانه‌هایی از تاریخ عالم را موجب می‌شوند. تئوری گرانشی انیشتین به ما می‌گوید که
انبساط عالم به آرامی رو به کاهش است. اما دلیل چیست؟ متأسفانه ما نمی‌توانیم برای سالها منتظر بمانیم و دوباره نگاه کنیم. تغییر به شکل نامحسوسی بیش از زندگی یک فرد می‌باشد. اما یک روش جدید هیجان انگیز توسعه یافته است و موجب نتایجی عجیب شده که نظریات ما را درباره جهان بالا و پایین می‌کند!
راز در استفاده از یک
تلسکوپ به مثابه یک ماشین زمان است. ما آینده نزدیک را نظاره می‌کنیم؛ گذشته را می‌بینیم؛ زیرا که فواصل در فضا بسیار عظیم هستند، بطوری که می‌تواند میلیونها سال برای رسیدن نور به ما طول بکشد. ما عالم را آنطور که بوده می‌بینیم نه آنطور که هست.
رصد ابرنواخترهای دور دست
اخترشناسان توانایی رصد انفجار ستارگانی که
ابر نواختر نامیده می‌شوند را در کهکشانهای دور داشته‌اند. بوسیله اندازه گیری رنگ این ابرنواخترها ما می‌توانیم یگوییم آنها با چه سرعتی از ما دور می‌شوند. و بوسیله اندازه گیری روشنایی آنها می‌توانیم بگوییم که چقدر از ما دور هستند. بوسیله رصد ابرنواخترها در فواصل گوناگون و همینطور زمانهای گوناگون در گذشته ، اخترشناسان می‌توانند یک مدرک شناسایی از اینکه عالم با چه سرعتی در زمانهای دور منبسط می‌شده بسازند. به دور از منظره عادی که عالم به تدریج سرعتش کم می‌شود، نتایج دو گروه از دانشمندان به نظر می‌رسد که انبساط در حال افزایش را نشان می‌دهد. اما چرا؟
یک توضیح این است که فضا خود ممکن است دارای یک شکل از انرژی باشد.
نظریه گرانشی انیشتین نشان داد که اگر فضا خودش دارای انرژی باشد، بایستی انبساط عالم با سرعت بالا باشد. اما هیچکس نمی‌داند این شکل جدید رمز آلود انرژی چیست؟
چشم انداز بحث
نتایج ابرنواختر هنوز بحث انگیز هستند. زیرا آنها توضیح دیگری برای اینکه چرا ابرنواخترها بیش از حد دور به نظر می‌رسند هستند. برای مثال بین کهکشانها می‌توانست خاک باشد که نور این ابر نواخترها را کاهش می‌دهد. اما اگر نتایج درست باشند، یک چالش مهم در درک ما از عالم ارائه خواهد کرد.
مباحث مرتبط با عنوان
