«آیه» به معنای علامت و نشانه، عبرت و پند، معجزه، امر شگفت، و دلیل و برهان است.
دانشمندان
علوم قرآنی برای آیه تعاریف گوناگونی ارائه دادهاند که مهمترین آنها این است:«آیه بخشی از کلام الهی است که دارای مطلع و مقطع و آغاز و انجام است؛ از قبل و بعد خود جداست و در سورههای قرآن مندرج است.»
آیات قرآن از نظر حجم و مقدار با هم متفاوت اند؛ برخی بسیار بلندند و گاه به یک صفحه میرسند و برخی کوتاه که از حد دو یا سه حرف فراتر نمیروند.
بلندترین آیه قرآن، آیه 282 سوره بقره و کوتاهترین آیه، آیه اول سوره طه و آیه اول سوره حم و پس از آن آغاز سورههای «الرحمن»، «طور» و «حاقه» است.
آیات قرآن کریم از نظر مکان نزول، محتوی و غیره به
مکی و مدنی،
محکم و متشابه،
ناسخ و منسوخ، عام و خاص و ... تقسیم میشوند.
منابع:
الاتقان فی علوم القرآن؛ البرهان فی علم القرآن؛ دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی