شرح بیماری
آمفیزم عبارت است از یک بیماری مزمن ریه که طی آن کیسه‌های هوایی (حبابچه‌ها) در ریه بیش از اندازه گشاد می‌شوند و در نتیجه، خاصیت ارتجاعی رشته‌هایی که کیسه‌های هوایی را به هنگام تنفس باز و بسته می‌کنند از بین می‌رود. این بیماری معمولاً در بزرگسالان و بین سنین 75-55 سال رخ می‌دهد و در مردان شایع‌تر از زنان است.
علایم شایع
- غالباً در مراحل اولیه علامتی وجود ندارد.
- تنگی نفس که شدت آن تدریجاً طی سال‌ها زیاد می‌شود.
- عفونت‌های راجعه گاهگاهی در ریه‌ها یا لوله‌های نایژه ای
- بزرگ شدن قفسه سینه و شبیه شدن آن به بشکه
علل
علت اصلی ناشناخته است. اما عوامل مؤثر عبارتند از:
- سیگار کشیدن برای سال‌های متمادی
- آلودگی هوا
- آلتهاب کیسه‌های هوایی در ریه‌ها
- کمبود ارثی آلفا ـ 1 ـ آنتی‌تریپسین
عوامل تشدید کننده بیماری
- مشاغلی که نیازمند تنفس مخصوص و با زور هستند مثل شیشه‌گری یا نواختن یک ساز بادی موسیقی.
- بروز عفونت‌های مکرر تنفسی که باعث کاهش عملکرد بافت ریه می‌شود.
- آلرژی یا سابقه خانوادگی آلرژی
- سابقه آسم یا برونشیت
پیشگیری
- سیگار نکشیدن
- از بودن در جاهایی که آلودگی هوا زیاد است خودداری کنید.
- ورزش در حد متوسط و در هوای تمیز انجام دهید.
- از بروز آنفلوانزا و ذات الریه با زدن واکسن‌های مربوطه جلوگیری کنید.
- از تماس با بیمارانی که دچار عفونت تنفسی هستند خودداری کنید.
- در صورت بروز عفونت ریه به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.
عواقب مورد انتظار
این بیماری را نمی‌توان معالجه کرد، اما با کنترل علایم می‌توان پیشرفت و شدت گرفتن بیماری را به تأخیر انداخت. اگر چه آمفیزم امید به زندگی را کاهش می‌دهد، بسیاری از افراد سال‌ها با آن زندگی می‌کنند. بدون درمان، عوارض بیماری ممکن است مرگبار باشند.
عوارض احتمالی
- مستعد بودن نسبت به بروز عفونت‌های ریه
- بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- نارسایی تنفسی یا روی هم خوابیدن ریه
- نارسایی احتقانی قلب
درمان
اصول کلی
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون و سایر بررسی‌های آزماشگاهی، عکس‌برداری با
اشعه ایکس، و آزمون‌های عملکرد ریه باشند.
- درمان با هدف کاهش علایم، کند کردن پیشرفت بیماری و جلوگیری از بروز عوارض صورت می‌گیرد.
- نوعی درمان جدید برای درمان آمفیزم ناشی از کمبود ارثی آلفا
- 1 ـ آنتی‌تریپسین بسیار نویدبخش است.
- سیگار را ترک کنید. سیگار باعث پیشرفت بیماری می‌شود حتی اگر درمان صورت گیرد.
- از استنشاق آلاینده‌های تنفسی خودداری کنید.
- اگر در جایی کار می‌کنید که آلودگی هوا زیاد است، با اقدامات مختلف سعی کنید از قرار گرفتن در معرض آلودگی اجتناب کنید. در صورت لزوم، شغل خود را عوض کنید.
- به هنگام هشدار در مورد آلودگی هوا، در منزل بمانید.
- سیستم تهویه مطبوع فیلتردار با کنترل رطوبت در منزل خود نصب کنید.
- هر گونه آلرژی همراه آمفیزم باید درمان شود تا از بدتر شدن آمفیزم جلوگیری شود.
- از قرار گرفتن در معرض تغییرات ناگهانی دما یا رطوبت، حرف زدن با صدای بلند، خندیدن، گریه کردن، یا فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی شدید، در صورتی که باعث بروز حمله‌های سرفه شوند، خودداری کنید.
- از رفتن به ارتفاعات که هوا در آنجا رقیق است خودداری کنید.
- دندان‌های خود را مرتب مسواک کنید و نخ دندان بکشید تا احتمال بروز عفونت در دهان کم شود.
- انتهای تخت خود را حدود 12-10 سانتی‌متر بالا بیاورید. این کار کمک می‌کند تا ترشحات مخاطی در قسمت‌های تحتاتی ریه جمع نشوند.
- از افرادی که سرفه می‌کنند یا سرماخوردگی دارند دوری کنید.
- ندرتاً ممکن است انجام پیوند ریه مدنظر قرار گیرد.
داروها
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری محدود خواهد شد، اما تا حدی که قدرتتان اجازه می‌دهد فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خود را حفظ کنید. عدم فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری به مدت طولانی موجب بیشتر شدن ناتوانی خواهد شد.
رژیم غذایی
روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید. این کار باعث رقیق شدن ترشحات ریوی، و آسان‌تر شدن تخلیه آنها با سرفه می‌شود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم آمفیزم را دارید.
- اگر یکی از موارد زیر پس از تشخیص رخ دهد:
- تب
- وجود خون در خلط
- افزایش تنگی نفس، یا تنگی نفس بدون سرفه یا به هنگام استراحت
- درد قفسه سینه
- زیاد شدن، غلیظ شدن، یا تغییر رنگ خلط، علی‌رغم درمان
منبع: www.irteb.com
