آل محتاج
چغانیان / صنعانیان
«381 321 ق/ 991 933 م»
یکی از سلسلههای محلی دوره سامانی و روزگار غزنوی، امرای
آل محتاج یا امیران چغانی بودهاند که در کشور چغانیان فرمانروایی داشتند. برخی از آنها در دستگاه سامانی نیز
سپهسالار خراسان بودهاند.
آل محتاج نسب خود را به چغان از امیران قدیم کشور چغانیان میرساندند که آشکارا از نخستین دوره اسلامی تا روزگار غزنوی در این کرانه فرمانروایی داشتند.
نامدارترین امیر این خاندان، ابوبکر محمد بن مظفر بن محتاج چغانی است. او از سرداران بزرگ سامانی بود که در سال 321 ﻫ /933 م به فرمان امیر
نصربن احمد بن اسماعیل سامانی به سپهسالاری خراسان رسید و در جنگی ، ماکان کاکی را به قتل در آورد. ابوبکر چغانی در سال 329 ﻫ / 940 م چشم از جهان فرو بست. از دیگر شخصیتهای معروف این خاندان، ابو منصور نصربن احمد چغانی است که از سوی پدر برای مدتی در چغانیان فرمانروایی کرد. همچنین ابوالمظفر طاهر بن فضل چغانی که مردی اهل دانش و هنر پرور بود, که شاعران را بسیار گرامی میداشت چرا که خود نیز شعر میگفت. وی در سال 377 ﻫ/ 987 م درگذشت. ابوالمظفر
فخرالدوله احمد بن محمد چغانی از آن جمله است که دقیقی و فرخی او را مدح گفتهاند. وی در دانش و ادب پروری از نام آوران روزگار خویش بود.
خاستگاه آل محتاج به روشنی دانسته نیست. اگر چه برخی آنان را از بازماندگان امرای کهن چغانیان یا صنعانیان شهری در ساحل راست رود
جیحون و بالای دره چغارود یا رود زامل و سرخانرود کنونی دانستهاند. فرمانروایی این خاندان با چیره شدن
غزنویان و اوج گیری دولت
سلطان محمود غزنوی برچیده شد.
فرمانروایان آل محتاج :
