شرح آزمایش دوم رادرفورد
درسال 1910، ارنست رادرفورد، فیزیکدان انگلیسی، همراه با هانس گایگر فیزیکدان آلمانی و ارنست مارسدن ، فیزیکدان انگلیسی که در آن زمان دانشجوی دوره کارشناسی بود، با آزمایشهایی که انجام دادند، نادرست بودن مدل اتمی تامسون را ثابت کردند. همچنین این آزمایشها، اثر بسیار زیادی در پیدایش نظریه اتمی جدید داشت و سبب شناخت ساختمان اتمی ماده گردید.
رادرفورد و همکارانش برای مطالعه ساختمان درونی اتم از اشعه آلفای

ساطع از مواد رادیو اکتیو استفاده کردند. انرژی این اشعه در موارد مختلف اندازهگیری شده بود و میدانستند که ذرات

یونهای هلیم با دو بار مثبت،

هستند. رادرفورد و همکارانش گلوله باران نمودن اتمها به وسیله این ذرات را تحقق بخشیدند. بدین ترتیب که ذرات آلفای منتشره از یک چشمه رادیو اکتیو را پس از گذراندن از یک شکاف باریک به سوی یک برگ فلزی بسیار نازک از طلا (و یا نقره، پلاتین و مس) به ضخامت 0004/0

(و یا به قطر

اتم) گسیل داشتند. برخی از این ذرهها ضمن نفوذ و عبور از برگ فلزی از مسیر اولیه منحرف میشوند و میتوان ذرههای منحرف شده با زاویههای مختلف را شمارش کرد.
رادرفورد این موضوع را با محاسبه احتمالاتی برخوردهای بین ذره

و هسته اتم به ثبوت رسانید و تعداد نسبی ذرات با هر زاویه انحراف را تعیین و ثابت نمود که انحرافهای بزرگتر از

کمیاب ولی بسیار گویا است. بدین ترتیب نتایج تجربی، تأیید نظری یافت.
در آن زمان این شمارش با استفاده از اثر نورانی که ذره

به هنگام برخورد با صفحه آغشته به سولفید روی ایجاد میکند، انجام میگرفت (روش گایگرو مارسدن)
نمودار دستگاه مربوط به آزمایش گایگرو مارسدن پراکندگی ذرات

به وسیله برگه فلزی
آزمایش رادرفورد برای اندازهگیری انحراف ذرههای آلفا بر اثر برخورد با ورقه طلا، بیشتر ذرههای آلفا بدون انحراف عبور میکنند و تعداد کمی با زاویه زیاد منحرف میشوند و برخی ذرهها به سمت عقب برمیگردند.
همکاران رادرفورد نتایج آزمایشهای خود را بدین شرح منتشر کردند:
1.بیشتر ذرات

بدون انحراف قابل ملاحظهای از برگ فلزی عبور میکند.
2.عده کمی از ذرات آلفا انحرافهای زیادی در حدود 30تا 90 درجه نشان میدهند و عده بسیار کمی تقریباً منعکس میشوند و با زاویههایی در حدود 150درجه یا بیشتر بازگشت مییابند. که دلیل این امر، ساختمان غیر یکنواخت اتم را مشخص مینماید.
پیوند های خارجی
http://Olympiad.roshd.ir/chemistry/content/pdf/0581.pdf