مقدمه
تهیه کریستال مواد
معدنی ، یکی از جذابترین و شگفت ترین کارهایی است که با استفاده از
قوانین شیمیایی می‌توان انجام داد. این آزمایشات را انجام دهید و لذت ببرید و اطرافیانتان را شگفت‌زده کنید.
انگشتر بدلی بسازید!
دانه‌های شکر از بلورهای بسیار ریز شکر ساخته شده‌اند. اما شما می‌توانید آنها را به جواهر درخشانی بدل کنید.
دو فنجان
شکر را در سه چهار فنجان آب جوش حل کنید. پس از آنکه محلول بتدریج سرد شد، آن را در لیوان
کاغذی یا
پلاستیکی شفاف بریزید و کنار بگذارید. با تبخیر
آب ، بلورهای شکر در ته و کناره‌های ظرف تشکیل می‌شوند. هر چه آب سریعتر تبخیر شود، بلورها کوچکتر خواهند بود. اگر صبور باشید و منتظر بمانید تا آب به آهستگی تبخیر شود، پس از گذشت یک ماه ، بسته به دما و رطوبت هوای مجاور ظرف بلورهایی به اندازه میله فلزی نازک حلقه‌ای بسازید و جواهری را که ساخته‌اید، روی آن بچسبانید. انگشتر بدلی شما آماده است، برای اینکه بلورهایی که روی حلقه چسبانیده‌اید، درخشش خود حفظ کنند، کافی است روی آنها لاک بی‌رنگ بزنید.
مواد شیمیایی دیگری که مصارف روزانه دارند، بلورهایی با اشکال متفاوت ایجاد می‌کنند. در ظروف جداگانه مقداری آب جوش بریزید. آنقدر نمک ، اسیدبوریک ، بوراکس یا جوش شیرین به آب جوش اضافه کنید تا دیگر حل نشوید. محلولهای اشباع شده حاصل را کنار بگذارید تا خنک شوند. پس از مدتی انواع گوناگونی از جواهر بدلی خواهید داشت.
ساختن بلورهای منفرد بزرگ کمی دشوارتر است.
طرز تهیه بلورهای بزرگ
برای تهیه بلورهای بزرگ ، لازم است بلور کوچکی به نام
جوانه داشته باشید. طول جوانه باید حداقل 5 میلی‌متر باشد. برای تهیه جوانه ، 30 سانتی‌متر مکعب
محلول اشباع نمک مور نظر ( مثلا محلول اشباع آب قند ) را در ظرفی شیشه‌ای بریزید و کنار بگذارید تا تدریجا بخار شود و آب خود را از بدهد. مشاهده می‌کنید که بلورهای کوچکی در ظرف تشکیل می‌شوند.
پس از اینکه بلورهای کوچک کاملا خشک شدند، یکی از آنها را به‌عنوان جوانه انتخاب کنید ( حتما پیش از دست زدن به بلورها ، دستهای خود بدقت با آب و
صابون بشویید، زیرا
چربی موجود روی پوست ، بر اندازه و شکل بلور حاصل تاثیر می‌گذارد ). با استفاده از یک سیم خمیده ، جوانه را در ظروف حاوی محلول نمک مورد نظر ( مثلا محلول
آب قند ) آویزان کنید. فاصله جوانه تا ته ظرف باید حدود 5 سانتی‌متر باشد.
توجه داشته باشید که غلظت باید اندکی کمتر از حد اشباع باشد. در ظرف را با کلاهکی پارچه‌ای بپوشانید و با استفاده از یک سیم
فلزی آن را محکم کنید. برای اینکه محلول سریعتر بخار شود، ظرف را روی یک قوطی حلبی که در آن چراغی 5 واتی روشن کرده‌اید بگذارید، یا آن را در معرض جریان باد که توسط پنکه ایجاد می‌شود، قرار دهید.
دسته گل بلورین
قطعات کوچکی از
استایروفوم یا چوب را انتخاب کنید و به انتهای هر یک ، میله فلزی نازکی وارد نمایید. آنها را در محلول اشباع سدیم کلراید ( نمک طعام ) فرو برید تا بلورهای جوانه روی آنها تشکیل شود. سپس این قطعات را روی هم قرار دهید و
محلول اشباع را روی آنها بریزید تا تمامی سطح آنها را بپوشانید. دو هفته آْنها را به حال خود بگذارید. سپس جوهری به رنگ دلخواه به محلول اشباع سدیم کلراید اضافه کنید و روی این قطعات بریزید. آنقدر صبر کنید تا تمام آب محلول بخار شود. دسته گل بلورین زیبایی درست می‌شود.
برای اینکه گلهایی به رنگهای گوناگون داشته باشید، می‌توانید قطعات را در محلولهای اشباع نمک طعام که به آنها جوهرهایی با رنگهای مختلف افزوده‌اید، قرار دهید.
دستبندی از جنس بلور
قطعه ای از یک صفحه حلبی را به شکل مستطیل ببرید و دو سر آن را به یکدیگر لحیم کنید. دور آن ، پارچه ای نخی بپیچید. مجموعه را در محلول دی‌کرومات پتاسیم فرد ببرید و خشک کنید. بلورهای جوانه بر سطح پارچه پدیدار می‌شوند. اینک محلول اشباعی از دی‌کرومات پتاسیم تهیه و آن را تا دمای 80 درجه سانتی‌گراد گرم کنید. دستبند را در این محلول فرو برید. پس از یک تا دو روز ، بلورهای قرمزی روی آن تشکیل می‌شوند و دستبند بلورین زیبایی درست می‌شود.
همچنین ببینید
