| گلوکوم (Glaucoma) یا آب سیاه چشم با افزایش فشار داخل چشم، وسیع شدن کاپ اپتیک و کاهش میزان بینایی مشخص میشود که اکثر موارد علتی برای آن نمی‌توان یافت و به نام گلوکوم اولیه گفته میشود. |
شرح بیماری
گلوکوم در بعضی کشورها شایعترین علت کوری قابل پیشگیری می‌باشد. علت آن اختلال خروج
مایع زلالیه چشم می‌باشد و باعث بزرگ شدن کاپ اپتیک میشود و عروق چشمی را به کنار می‌راند و در این صورت با فشار طبیعی بطورمتوسط تقریبا 15 میلیمتر جیوه می‌باشد که هر گاه فشار به دو برابر این میزان برسد، آسیب چشم شروع میشود. میزان آسیب به شدت و مدت افزایش فشار داخل چشم وابسته است. رشته های عصبی تخریب می‌شوند و قطع می‌شوند. زاویه طبیعی قرنیه و عنبیه به طور طبیعی 45-30 است و با بالارفتن سن این زاویه تنگ‌تر میشود و بر اساس این زاویه گلوکوم به زاویه باز و زاویه بسته تقسیم می‌شوند.
گلوکوم زاویه باز اولیه
شایعترین نوع گلوکوم می‌باشد، جنبه ژنتیکی، خانوادگی و فامیلی و نژادی دارد. در سیاهپوستان 3 برابر سفیدپوستان رخ می‌دهد. بعد از 50 سالگی بروز می‌کند و تا مراحل آخر بیمار هیچ علامتی ندارند و در معاینات چکاپ کشف میشود. در این بیماری میدان بینایی به تدریج کوچکتر شده و در انتها بیمار فقط دید لوله ای دارد و فقط روبروی خود را می‌بیند. در معاینه پزشکی افزایش برای پیشگیری، خویشاوندان درجه اول افراد مبتلا باید بررسی شوند.
عوامل افزایش دهنده خطر
افزایش زیاد فشار داخل چشمی، افزایش سن، سابقه خانوادگی مثبت گلوکوم، نزدیک‌بینی دیابت، بیماری قلبی- عروقی، سیاهپوست بودن و بروز خونریزی دیسک چشم در افرادی که فشار داخل چشم بالاست، باعث افزایش احتمال بروز گلوکوم میشود.
درمان
درمان در مراحل اولیه داروهای خوراکی تیمولول، بتاکسولول و استازولامید- دروزلامید پیلوکارپسین و یا قطره‌های نقرین اگر با این داروها فشار چشم بیمار طبیعی نشود لیزر درمانی یا عمل جراحی لازم میشود.
گلوکوم زاویه بسته حاد اولیه
این حالت وقتی رخ می‌دهد که بر آمده شدن محیطی
عنبیه در زاویه اتاق قدامی چشم انسداد ایجاد کند و به این ترتیب کاهش خروج زلالیه باعث افزایش حاد فشار داخل چشم شود.
افراد دوربین به علت اینکه از قبل تنگی زاویه دارند همچنین افراد پیر به علت بزرگ شدن عدسی بیشتر به این حالت دچار می‌شوند.
علایم
این بیماری اکثرا بصورت حمله‌ای است. و در یک چشم ظاهر میشود. حملات آن معمولا هنگام عصر به علت گشاد شدن نسبی مردمک و یا هنگام استفاده از داروهای گشاد کننده مردمک در معاینات پزشکی رخ می‌دهد. گلوکوم زاویه بسته حاد با شروع ناگهانی تاری دید شدید، درد طاقت فرسای چشم، قرمزی چشم، اشک ریزش و حساسیت به نور، دیدن هاله اطراف نور، تهوع، استفراغ مشخص میشود و در معاینه پزشکی فشار داخل چشم افزایش یافته و
مردمک به نور پاسخ نمی‌دهد و گشادی نسبی دارد و قرنیه کدر شده است.
درمان
درمان گلوکوم زاویه بسته حاد یک فوریت پزشکی است. و فشار داخل چشم باید سریعا پایین آورده شود و بعد از آن درمان اصلی، جراحی است که جراحی روی هر دو چشم انجام میشود (در چشم غیر مبتلا برای پیشگیری جراحی انجام میشود. فشار داخل چشم را با داروهای دیورتیک (ادرار آور) مانند استازولامید، مانیتول و بعد پیلوکارپین پایین می‌آورند.)
گلوکوم زاویه بسته تحت حاد
این بیماری نوع حاد است فقط حملات افزایش فشار داخل چشم در اینها مدت کمتری می‌ماند و حالت راجعه دارد. حملات خودبخود رفع می‌شوند. گاه به فرم حاد تبدیل می‌شوند. علایم بیماری شامل حملات کوتاه مدت و راجعه درد، قرمزی، تاری دید یکطرفه همراه با دیدن هاله اطراف نور می‌باشد. درمانی مشابه نوع حاد است.
گلوکوم زاویه بسته مزمن
این بیماری نیز مثل نوع زاویه باز مزمن، با کاهش وسیع میدان بینایی تظاهر پیدا می‌کند. این بیماران هیچگاه دچار حملات افزایش فشار داخل چشم نمیشوند. درمان با جراحی است.
گلوکوم مادرازدی
این بیماری بر اثر ناهنجاری رشد ساختمان چشم ایجاد میشود. نوع ثانویه آن همراه با برخی بیماریهای مغزی مادرزادی دیده میشود (استورچ وبر- نورفیبروماتوز و سرخجه مادرازدی). تشخیص گلوکوم مادرزادی معمولا تا 1 سالگی داده می شود. اشک‌ریزش اولین و شایعترین علامت آن می‌باشد. علائم دیگر حساسیت به نور و کاهش شفافیت قرنیه است. و در معاینه پزشک افزایش فشار داخل چشم و بزرگ شدن کاپ اپتیک وجود دارد. در این بیماران قرنیه بزرگ میشود و چشم بزرگ میشود اصطلاحا چشم گاوی (بوفتالموس) می‌گویند. پارگی چشم با ضربه خفیف و
کوری نتایج این بیماری است. درمان این گلوکوم جراحی است.
گلوکوم ثانویه
گلوکوم ثانویه علت افزایش فشار داخل چشم، بیماری چشمی دیگری می‌باشد. بیماریهای مانند کاتاراکت (
آب مروارید)، در رفتگی عدسی، التهاب شبکیه (تومور چشمی) و مصرف کورتون ها (معمولا مصرف موضعی باعث گلوکوم میشود) و ضربه ها می‌توانند باعث افزایش فشار داخل چشم و گلوکوم گردند.
مباحث مرتبط با عنوان
