آیا اگر هوایی برای انتقال موج از جسم مرتعش کننده به گوش ما وجود نداشته باشد ، ما می توانیم صوت را بشنویم ؟ در این آزمایش هوای یک بطری خالی را ( به طریقی که گفته خواهد شد ) خارج می کنید و در آن ایجاد خلاءمی نمایید . بهتر است از یک شیشه شیر یک لیتری و چوب پنبه مناسبی که با آن بتوانید دهانه اش را کاملاً ببندید استفاده کنید . شما همچنین به یک قطعه سیم و یک یا دو زنگوله کوچک نیاز خواهید داشت . سیم را به زنگوله ببندید و مطابق شکل از میان چوب پنبه عبور دهید . طوری دستگاه را آماده کنید که بتوانید با تکان دادن شیشه ، و بدون برخورد زنگوله ها به جدار شیشه آنها را به صدا در آورید .
حال ورق روزنامه ای را ریز ریز کرده و آنها را داخل بطری بریزید . کبریتی را روشن کنید و خرده کاغذ ها را آتش بزنید . به سرعت با چوب پنبه دهانه بطری را ببندید . با سوختن کاغذ هوای داخل آن مصرف شده و در نتیجه یک خلاء نسبی به وجود خواهد آمد .
وقتی که بطری سرد شد آن را تکان داده و گوش دهید . سپس چوب پنبه را بردارید تا هوا وارد شیشه شود و دوباره دهانه آن را ببندید و تکان دهید .
مشاهده خواهید کرد که :
بعد از اینکه قسمت زیادی هوای داخل شیشه را از بین بردید ، تقریباً صدایی نمی شنوید . اگر چه می بینید زبانه زنگوله حرکت می کند . اما وقتی که اجازه دادید هوا وارد شیشه شود دوباره صدای زنگ را می شنوید .
توضیح :
اگر صوت از یک جسم مرتعش به گوش شما می رسد حتماً ماده ای در این بین وجود دارد که آن را حمل می کند . صوت نمی تواند از خلاء بگذرد . معمولاً انرژی صوتی به صورت موج از هوا می گذرد . اما علی رغم اینکه هوا متداولترین حامل صوت است ، بهترین و مؤثر ترین آن است .