• مقدمه
• سطوح رشته
• درسهای رشته
• صنعت و بازارکار

مقدمه

رشته باغبانی یکی از مهمترین رشته های کشاورزی است که داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی می تواند آن را انتخاب کند. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و احتیاج غذایی آنها، رشته باغبانی با تولید حدود 40% مواد غذایی، نقش مهمی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز بشر دارد. تخصصی شدن پرورش گیاهان و درختان میوه نیاز به استفاده بهینه از ابزار و امکانات و همچنین استعدادهای جوان دارد. به منظور تربیت نیروی متخصص، در آزمون سراسری، رشته مهندسی باغبانی برای تربیت متخصص در زمینه های تولید محصولات باغبانی، شامل درختان میوه ، سبزیها، درختان زینتی، گل کاری و طراحی فضای سبز ارائه می گردد.

1- مهندسی باغبانی
تعریف و هدف

مهندسی باغبانی یکی از رشته های اصلی مجموعه کشاورزی است که در سطح کارشناسی در بسیاری از دانشکده های کشاورزی دانشگاههای معتبر کشور ارائه می گردد. هدف از ارائه این رشته تربیت نیروهای زبده ای است که بتوانند در زمینه های مختلف پرورش و تولید محصولات باغی، سبزی و صیفی، گلهای زینتی، طراحی فضاهای سبز و... فعالیت نمایند.

اهمیت و جایگاه در جامعه

اساسی ترین نیاز هر فرد، تأمین نیاز غذایی اوست. با توجه به محدود بودن زمین و آب برای جوامع رو به رشد، باید حداکثر محصول را از زمینهای زیر کشت به دست آورد. محصولات باغبانی در دنیا، علاوه بر تأمین بخشی از غذای مورد نیاز بشر، در تأمین سلامتی انسان جایگاه ویژه ای دارد. تولید گلها و گیاهان زینتی سبب انبساط و شادی روح انسان و تقویت سلامت روانی افراد می شود. با توجه به وابستگی کشورمان به صادرات نفت، تولید محصولات باغبانی می تواند یکی از مهمترین منابع ارزی کشور باشد و جایگزین درآمد نفت شود. در حال حاضر نیز این بخش یکی از مهمترین منابع ارز آوری کشور محسوب می گردد. با توجه به این مطالب، جذب فارغ التحصیلان این رشته در وزارت کشاورزی و سازمانهای وابسته و همچنین بخشهای خصوصی نظیر شرکتهای سهامی زراعی و... اهمیت قابل ملاحظه دارد و نیاز خاص به این رشته را- حتی در مقایسه با سایر رشته های کشاورزی- به وضوح نشان می دهد.

سطوح رشته

ردیف	نام دانشگاه	کاردانی	کارشناسی	ارشد	دکترا
1	آزاد- استهبان		*	‌
2	آزاد- تبریز		*
3	آزاد- جهرم	*	*	*
4	آزاد- جیرفت		*
5	آزاد- رشت		*
6	آزاد- رفسنجان		*
7	آزاد- ساوه		*	‌
8	آزاد- شیراز		*
9	آزاد- شیروان		*
10	آزاد- علوم و تحقیقات تهران			*
11	آزاد- محلات		*
12	آزاد- مرند		*
13	آزاد- مهاباد		*
14	آزاد- میانه		‌*	‌
15	آزاد-ابهر		*
16	آزاد-تاکستان		*
17	آزاد-خوراسگان		*	‌
18	آزاد-مراغه		*	‌
19	ارومیه		*	‌
20	بوعلی سینا همدان		*
21	تبریز		*	*
22	تربیت مدرس		‌	*
23	تهران		*	*
24	خلیج فارس		*
25	زنجان		*
26	شاهد تهران		*
27	شهیدچمران اهواز		*	*
28	شیراز		*	*
29	صنعتی اصفهان		*
30	علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان		*	*
31	فردوسی مشهد		*	*
32	گیلان		*	*
33	مازندران		*	*
34	هرمزگان- بندرعباس		*
35	ولیعصر رفسنجان		*
36	کشاورزی مراغه		*

درسهای رشته

ردیف	نام درس	ردیف	نام درس
1	آبیاری عمومی	2	آفات مهم درختان میوه
3	آفات و بیماریهای مهم گیاهان زینتی، صیفی و سبزی	4	آمار و احتمالات
5	ازدیاد نباتات	6	اصلاح و بذرگیری گل و سبزی
7	اصول اصلاح نباتات	8	اصول باغبانی
9	اصول تبدیلی و نگهداری فرآورده های کشاورزی	10	اصول و ترویج و آموزش کشاورزی
11	اقتصاد کشاورزی	12	اکولوژی
13	بیماریهای گیاهی	14	بیماریهای مهم درختان میوه
15	بیوشیمی عمومی	16	جلسه بحث
17	چایکاری و تکنولوژی چای	18	حاصلخیزی خاک و کودها
19	حشره‌شناسی و دفع آفات	20	خاک‌شناسی عمومی
21	دامپروری عمومی	22	درختان و درختچه های زینتی
23	رابطه آب و خاک و گیاه	24	ریاضیات عمومی
25	زراعت عمومی	26	ژنتیک
27	سبزیکاری خصوصی	28	سبزیکاری عمومی
29	شیمی آلی	30	شیمی عمومی
31	طراحی باغ و پارک	32	طرح آزمایشات کشاورزی 1
33	علف‌های هرز و کنترل آنها	34	عملیات کشاورزی
35	فیزیولوژی بعد از برداشت	36	فیزیولوژی گیاهی
37	فیزیک عمومی	38	گلکاری
39	گیاهشناسی 1(فیزیولوژی و تشریح )	40	گیاه شناسی 2 (سیستماتیک و مرفولوژی)
41	ماشین‌های کشاورزی	42	ماشینهای برداشت محصولات باغی
43	مسئله مخصوص	44	مساحی و نقشه برداری
45	میوه‌های ریز	46	میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری
47	میوه های مناطق معتدله	48	هوا و اقلیم شناسی
49	کارآموزی

صنعت و بازارکار

تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن
برای ادامه تحصیل در این رشته- با توجه به کمیت و کیفیت دروس ارائه شده در این دوره- داوطلب باید از دانش بالایی در زمینه های علوم پایه، شیمی، فیزیک و... برخوردار باشد. همچنین توان جسمی، قدرت تجزیه و تحلیل و دقت کافی در مسائل را داشته باشد. شایان ذکر است تقریباً اکثر کارها و فعالیتهای این رشته در خارج از محیط شهری و باغهاست و توان نسبتاً بالایی را می طلبد.
تواناییهای فارغ التحصیلان
همان گونه که اشاره شد فارغ التحصیلان این رشته می توانند پس از پایان تحصیلات مسؤولیتهای متفاوتی به عهده بگیرند، از جمله:

• محاسبه، ساخت و اجرای گلخانه های تولید گل و سبزی، شاسی های گرم و سرد، خزانه های تولید نشا و سایر ادوات ثابت باغبانی.
• نظارت و اجرا در کاشت باغهای پیشرفته و همچنین تولید ارقام جدید میوه و سبزی و... .
• فعالیت در زمینه های تحقیقات کشاورزی در بخش باغبانی.
• طراحی باغ و پارک و فضای سبز شهری و نظارت و اجرای طرحهای فضای سبز ، چمن کاری و گل کاری.
• انجام بسیاری از کارهای نقشه برداری برای اجرا و ایجاد دقیق باغها و فضای سبز.
• تولید نهال و پرورش گل و ایجاد نهالستان و گلستانهای پیشرفته.

تواناییهای فارغ التحصیلان دوره های کارشناسی ارشد و دکتری در تحصیلات تکمیلی بیشتر به جنبه های نظری و پژوهشی پرداخته می شود و دانشجویان تواناییهای علمی، پژوهشی و به طور کلی نظری خود را افزایش می دهند. افزایش توانایی، در کارهای اجرایی علمی نیز تأثیر بسزایی دارد.