خزندگان بزرگ میلیونها سال بر
کره زمین تسلط داشتند.اولین جانوران مهره دار که بر روی زمین زندگی و تولید مثل کرده اند خزندگان بودند آنها بیش از 300 میلیون سال پیش از دوزیستان تکامل یافتند و بین 65 تا 250 میلیون سال پیش بر روی زمین وجود داشتند خزندگان شامل پلی کزاروس(باله بادبانی) پتروزاروس پرنده پلی زیوزاروس شناگر و دیگر دایناسورهای معروفند. امروزه تعداد بازماندگان آنها بسیار کم شده است و این غول پیکرها حتی برای ادامه حیات باید تلاش کنند به عنوان نمونه تمساحها مرکب از سه خانواده بودند که فقط گونه ای از آنها باقی مانده و تعداد زیادی از بین رفته اند. بزرگترین نوع آن
تمساح آب شور است که درازایش به 30/4 متر میرسد از بین انواع بی شمار
سوسمارهای زنده فقط شش تا غول پیکر هستند و درازای آنها از 8/1 متر تجاوز می کند. بزرگترین آنها
اژدهای کومودو است که فقط در چند جزیره
اندونزی بسر می برد این جزایر به فاصله چند صد کیلومتر در شرق جاوه قرار دارند گونه ای از تمساحها و سوسمارها در
ایران وجود دارند که در نواحی
بلوچستان و سواحل
دریای عمان بسر می برند. در حدود 200 نوع
لاک پشت هنوز وجود دارد ولی انواع واقعاً بزرگ این حیوان که 227 کیلو وزن دارد فقط در جزایر گالاپاگوس و در چند جزیره
اقیانوس هند یافت می شوند.
اولین جانوران پرنده دارای ستون فقرات پتروزاروس ها بودند نام آنها به معنی مارمولک بالدار است پتروزاروس ها برای اولین بار حدود 200 میلیون سال پیش بر روی زمین ظاهر شدند آنها در آسمان جولان می دادند تا اینکه حدود 65 میلیون سال پیش منقرض شدند برخی از پتروزاروس ها با تکان دادن بالهایشان پرواز می کردند و برخی دیگر با رفتن به ارتفاعات و سر خوردن بر روی جریان هوا این کار را می کردند.
از بین رفتن انواع موجودات دلایل زیادی دارد ولی در مورد لاک پشت و تمساح، انسان مسئول واقعی آن است از اوایل قرن 17 تا سالهای 1930 و 1940 دزدان دریایی و ماهیگیران و شکارگران صدها هزار لاک پشت های گالاپاگوس رابه علت گوشت و روغن آنها کشتند. شکار این حیوانات تنبل و بی حال راه حل خوبی برای مسئله گوشت ازه بود زیرا بدون هیچ زحمتی می توان آنها را یک سال یا بیشتر در روی کشتی زنده نگاه داشت دزد دریایی پیری در سال 1697 نوشت آنها بسیار بزرگ و چاق اند و به اندازه ای خوش طعم هستند که مزه هیچ جوجه ای به پای آنها نمی رسد وقتی که پای دیگر حیوانات همزمان با انسان به این جزیره ها رسید مسئله نابودی لاک پشتها تسریع شد خوکها تخمهای لاک پشت را می بلعیدند
گربه سگ و
موش بچه ها و نوزادان را می خورند
بز و
الاغ و
گاو از لحاظ مواد غذایی با لاک پشت رقابت می کردند.
امروزه لاک پشتهای گالاپاگوس فقط در دو جزیره زندگی می کنند در صورتی که در گذشته آنها در ده جزیره رشد و تکامل یافته بودند ولی با وجود این به نظر می رسد که آینده بهتری در پیش دارند اکنون این حیوانات در محل زندگی خود مورد حمایت قانن قرار گرفته اند و به حال اسارت در ایستگاه چارلز داروین پرورش می یابند و از آنها مراقبت به عمل می آید. این ایستگاه به نام
چارلز داروین طبیعی دان انگلیسی که در سال 1835 لاک پشت ها را مورد مطالعه قرار داد نامگذاری شده است به نظر می رسد که بشر منابع مالی خود را در زنده نگهداشتن لاک پشت کشف کرده است زیرا در حال حاضر هر ساله هزاران جهانگرد به جزایر گالاپاگوس مسافرت می کنند تا این حیوانات غول پیکر بی نظیر را مشاهده کنند. طول عمر لاک پشتها ظاهراً در بقایشان نقشی داشته است(لاک پشتی در حال اسارت حدود 177 سال زندگی کرد) عمر آنها از بعضی از دشمنانشان بیشتر بوده است. مثلاً بز در بعضی از این جزایر به کلی از بین رفته است.
تمساحها نیز از تجاوز انسان ها در امان نبوده اند. کشاورزان خشمگین تمساحها را بی رحمانه قتل عام می کردند. چون این حیوانات در صورت به دست آوردن فرصت به حیوانات اهلی حمله می کردند با وجودی که فقط چند نوع از آنها واقعاً آدمخوار هستند ولی حملات تصادفی آنها به انسانهای بی مبالات از زمانهای قدیم مورد بحث و گفتگو بوده است جانور شناسی اخیراً گزارش داده که در کشورش یعنی در
سری لانکا تمساحها در مدت 25 سال 53 نفر را کشتند و خوردند.
یکی از خزندگان بزرگ موسوم به اژدهای کومودو که بیش از 3 متر درازا و 68 کیلو گرم وزن دارد ظاهراً خطری از جانب انسان احساس نمی کند در واقع از سال 1912 که دانشمندان به وجود این حیوان غول پیکر در چهار جزیره سوندا در اندونزی پی بردند مورد حمایت قانون قرار گرفته است.
اگراژدهای کومودو دشمنی داشته باشد در واقع همنوع خود اوست این حیوان بزرگترین گوشتخوار این جزیره است و بدون رقیب در اپراطوری خود فرمانروایی می کند. این اژدها تا حدی از لاشه تغذیه می کند ولی تقریباً هر چیز متحرکی را می خورد.
ملخ و موش
پرندگان بز
خوک وحشی کره حیوانات
آهو و حتی
بوفالو رانیز شکار کرده و می خورد اژدهای کومودو در حین خوردن طعمه خود منظره واقعاً ترسناکی به وجود می آورد اخیراً دیده شده شد که اژدهای ماده ای به وزن 50 کیلو یک خوک وحشی 41 کیلویی را در مدت 17 دقیقه بلعید دندانهای تیز و اره مانند و چنگالهای تیغ گونه اش و اعضای نیرومند حیوان بخوبی از عهده این کار بر می آیند. او خود را بر روی بوفالوی بزرگ و نیرومند می اندازد و زرد پی آسیب پذیر او را قطع می کند و بعد به سرعت شکم حیوان درمانده را می درد. تمساح همنوع خود را نیز شکار می کند و می خورد و به همین علت است که تعداد آنها از حدود 5000 تا تجاوز نکرده است.
ززمانی که اژدهای کومودو از تخم بیرون می اید درازای آن فقط 45 ساتیمتر است برای اینکه توسط اژدهای بزرگ خورده نشود یک سال بالای درختان بسر می برد و از تخم پرندگان و حیوانات کوچک از قبیل
مارمولک و
مار و
حشرات تغذیه می کند اژدهای جوان گاهی از درختان بالا می رود ولی آنهایی که به حد بلوغ رسیده اند خیلی سنگینند اژدها تا زمانی که یک ساله نشده است و طول آن به یک متر نرسیده است جرات نمی کند که در روی زمین به بزرگترها بپیوندد اژدها سریع رشد می کند و در چند سال درازای آن به حدود 2 متر می رسد در این مرحله توسعه بدن و دمش کم کم شکل اژدهای بالغ را به خود می گیرد یعنی سرش پهن و بزرگ دمش نسبتاً کوتاه و کلفت می شود. زبانش مانند زبان مار دراز و دو شاخه است. حس بویایی اژدها بسیار است و بوی مردار را از فاصله 9 کیلومتری تشخیص می دهد تندتر از آنچه باید برود نمیرود، ولی سرعتی در حدود 20 کیلومتر در ساعت در مورد آن به ثبت رسیده است. می تواند شنا کند و مانند خانواده تمساحها از دم خود به عنوان پارو استفاه کند بعضی از آنها برای شکار
بزها در حدود 300 متر از وسط جریان شدید آب به طرف جزایر کوچک شنا کرده اند.
قسمت اعظم وقت اژدها فقط صرف خواب و خنک نگاهداشتن خود می شود. ممکن است علت طول عمر او همین بیحالی باشد. بعضی عمر این موجود را در حدود 100 سال تخمین زده اند.
تمساحهای غول آسا:
تمساحها آخرین بازماندگان موجودات اولیه هستند که بر
دایناسورها نیز تفوق داشتند و بزرگترین خزندگان محسوب می شوند از سه خانواده این موجودات بزرگترین و بدنام ترین آنها تمساحهای آدمخوار هستند. آنها از دندانهای وحشتناک خود برای گرفتن و کشیدن طعمه به درون آب استفاده می کنند، زیرا تمساحها نمی توانند در روی زمین غذا بخورند تمساحهای مادر که از تخمهای خود مراقبت می کنند حالت تهاجمی شدیدی دارند و به هر متجاوزی حمله ور می شوند نرهای بالغ به اندازه ای همجنس خوارند که ناچار بچه تمساحها تا دو یا سه سالگی در مخفی گاه به سر می برند و موقعی بیرون می آیند که بتوانند از خود دفاع کنند.
به قدری تمساحهای آمریکایی را بخاطر پوستشان شکار کرده اند ک فقط کمتر از 500 تا از آنها در مناطق تحت حفاظت فلوریدا باقی مانده اند ولی تعداد دیگری از آنها در مناطق کارائیب زندگی می کنند. تمساح
رودخانه نیل از خوردن بچه خود ابایی ندارد ولی این عمل به وضع حیوان که خود در خطر است کمکی نمی کند.
لاک پشت غول آسا:
در میان حیوانات خونسرد زمینی جهان لاک پشت گالاپاگوس موجودی سنگین وزن شناخته شده است
وزن حیوان نر بالغ به 227 کیلوگرم می رسد درازای لاک قوسی شکل آن در حدود 127 سانتیمتر است. لاک پشت گالاپاگوس حیوان علفخواری است که زندگی آرام و منظمی دارد. در طول روز به آهستگی حرکت می کند و در حدود ساعت 5 بعد از ظهر به مدت 16 ساعت در حمامی از گل و لای می خوابد و بدین ترتیب بدن خود را در برابر گرمای 50 درجه این جزایر محافظت می کند در موقع عشقبازی حیوان نر به فعالیت می افتد ماده را تعقیب می کند پایش را گاز می گیرد ماده که بی میل است با کشیدن پاهای خود به درون لاکش واکنش نشان می دهد و بی حرکت می ماند. حیوان نر با غرش خر خر مانندی پاسخ می دهد و این تنها صدایی است که از حیوان شنیده شده است.
سر لاک پشت گالاپاگوس به نسبت کوچک و گردنش دراز است او نمی تواند لاک خودرا جمع کند ولی با دستهای سنگین و کمی پهن و مستور از فلسهای بزرگ خود می تواند سر خود را که کمی به عقب رفته است محافظت کند لاکش سخت نیست و از این جهت آسیب پذیر است ولی بیشتر جراحات لاک خود به خود ترمیم می شوند.
جزایر گالاپاگوس در فاصله 1000 کیلومتری ساحل
اکوادور واقع شده است اسپانیاییها این جزایر را کشف کردند و به مناسبت وجود لاک پشتها این جزایر را گالاپاگوس خواندند(در زبان اسپانیایی گالاپاگوس به معنای لاک پشت است) زمانی این جزایر آتشفشانی محل زیست 15 نوع لاک پشت بود که فقط 11 نوع آنها باقی مانده است 6 نوع از آنها را در سانتاکروز پرورش می دهند و سپس در جزایر بومی رها می کنند.
از خزندگان غول آسای ماقبل تاریخ می توان به پلی زیوزاروس اشاره کرد.
پلی زیوزاروس ماهی خوار خزنده ای با بدن کشیده بود که بین 65 تا 190 میلیون سال پیش در اقیانوس می زیسته است آنها مانند لاک پشتهای امروزی از باله های خود برای شنا کردن و خزیدن در ساحل جهت تخمگذاری استفاده می کردند پلی زیوزاروس با یورش بردن سر به طرف پایین و گرفتن طعمه در آرواره های قدرتمندش ماهیگیری می کرد.عکس این موجود دومین عکس از بالا است.
منبع:
