نور سفیدی که از خورشید به ما میرسد، با استفاده از منشور با توری پراش، به توزیع پیوستة رنگها از سرخ تا بنفش (یعنی به صورت رنگهای مجزای رنگین کمان) قابل تجزیه است. خطهای فرانهوفر، خطهای تاریک و نازکی هستند که در طیف نور خورشید تجزیه یا پاشیده شده ظاهر میشوند. اگرچه از ویلیام ولاستون به عنوان اولین کاشف این خطهای تاریک نام میبرند، ولی این یوزف فون فرانهوفر بود که در اوایل قرن نوزدهم این پدیده را به تفصیل مورد مطالعه قرار داد.
آزمایشهای ولاستون و فرانهوفر حاکی از اولین مشاهدات طیف جذبیاند. اگر نور ناشی از چشمهای یا طیف گسیلی پیوسته به اتم یا مولکولی برخورد کند، قسمتی از طیف آن جذب میشود. نور وقتی جذب میشود که الکترونی برانگیخته شود و از یک حالت انرژی به حالت دیگر برود. چون ترازهای انرژی و در نتیجه خطهای جذبی مشخصههای آن اتم یا مولکول هستند، طیف جذبی میتواند هویت عناصر یا ترکیبهایی را که در نمونة خاصی وجود دارند تعیین کند. برای پیبردن به علت ظهور خطهای نازک، به جای جذب تمام نور، باید از نظریة کوانتومی استفاده کرد.
توزیع طیف خورشید در کل مشابه با توزیع طیفی «جسم سیاه» در دمای تقریباً K 5000 است. ولی اتمهای موجود در جو خورشید، چون سردترند، میتوانند نور را جذب کنند و بسیاری از خطهای فرانهوفر را پدید آورند. خطهای دیگر در نتیجة جذب نور در گازهای جو زمین پدید میآیند.
فرانهوفر این خطها را، ضمن انجام کارهایش در ساخت ابزارهای اُپتیکی، دوباره کشف کرد.
منشأ این خطها برای سالهای متمادی به معمایی تبدیل شده بود تا این که گوستاو کیرشهوف با همکاری روبرت بوتسن، در پژوهش طیفنمایی جذبیاش، برای آنها توضیحی ارائه داد. او بین طیف جذبی اتمها، به ویژه اتمهای سدیم، و خطهای فرانهوفر تشابهی یافت. اگر چه بیشتر خطها به آسانی به عناصر شناخته شدهای نسبت داده شدند، ولی معلوم نبوید که بعضی خطها متعلق به چه چیزند. این خطها مربوط به جذب در عنصر هلیوم بود که تا آن زمان هنوز کشف نشده بود.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 2228
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!