خال از سلولی به نام ملانوسیت ساخته می‌شود. ملانوسیت، به سلول‌هایی گفته می‌شود که مسئول ساختن رنگدانه است. این سلول‌ها گاهی در دوران جنینی در لایه پوستی باقی می‌مانند و در سنین مختلف تکثیر شده و به شکل خال بروز می‌کنند.
تشکیل خال متاثر از عوامل گوناگونی است؛ مثلا به دنبال بعضی از تغییرات هورمونی در بدن مانند حاملگی، بلوغ، تابش شدید پرتو خورشید یا مصرف بعضی داروها به‌وجود می‌آیند.
بیشتر خال‌ها خوش‌خیم هستند و نیازی به برداشتن ندارند؛ ولی گاهی تغییرشکل می‌دهند و با نظر پزشک باید برداشته شوند. گاهی هم بیمار خودش می‌خواهد خال را از بین ببرد.
مهم‌ترین راه جلوگیری از ایجاد خال، محافظت از پوست در مقابل پرتو آفتاب است. گرچه این راه نیز صد درصد موثر نیست.
بعضی خال‌ها مادرزادی است و از همان بدو تولد روی بدن وجود دارند و ممکن است اندازه‌‌های مختلف داشته باشند. هر چقدر اندازه خال مادرزادی بزرگتر باشد، احتمال تغییر شکل و سرطانی شدنش در آینده بیشتر است.
اصولا توصیه پزشکان این است که خال‌های مادرزادی ـ اگر قابل برداشتن هستند ـ از طریق جراحی برداشته شوند. زیرا برخی خال‌ها نیمی از بدن را پوشانده‌اند و قابل برداشت نیستند. یعنی آنقدر وسیع است که پوستی برای جایگزینی وجود ندارد و حتی جراحی پلاستیک نمی‌تواند سطح پوستی را که بر اثر برداشتن خال آسیب‌دیده، ترمیم کند. بعضی خال‌ها هم روی پلک کودک قرار دارد و اگر خال دستکاری شود، پلک تغییرشکل می‌دهد.
- رنگ خال نیز به منشأ آن بستگی دارد. برخی خال‌ها در نوجوانی ظاهر می‌شوند و ممکن است اندکی مو هم روی سطحشان دیده شود.
- نوع دیگری از خال‌ها قرمز هستند و بعد از سی سالگی روی پوست پدیدار می‌شوند که آنژیوم نام دارند و به دلیل تغییرات عروق پوستی به شکل دانه‌های ریز توت فرنگی دیده می‌شوند.
- برخی دیگر از نظر فرم یا شکل‌شناسی با خال‌های خوش‌خیم فرق می‌کنند، اندازه بزرگ (بیش از 5 ـ 4 میلی‌متر) حاشیه نامنظم و رنگ آمیزی غیریکنواخت دارند. این خال‌ها را باید از نظر آسیب‌شناسی بررسی کنیم، زیرا احتمال بدخیمی در این نوع زیاد است. برخی افراد به طور ارثی تعداد زیادی از این خال‌ها را روی بدنشان دارند. این گروه نیز باید همیشه تحت نظر باشند.
شکل و ظاهر خال طبیعی هر خالی که متقارن باشد، تغییراندازه و تغییررنگ ندهد، خوش‌خیم است. البته برخی تغییرات ممکن است دیده شود که با برداشتن یا بررسی آسیب‌شناسی می‌توان به مشکل پی برد، اما اگر خارش، خونریزی، ایجاد زخم، تغییر حاشیه از نظر رنگ و شکل و غیریکنواختی در ساختار آن دیده شود یا خال جدیدی روی پوست ظاهر شود، حتما باید بررسی شود. اینها علائمی هشداردهنده محسوب می‌شوند و فقط متخصص پوست قادر به شناسایی آنهاست.
علایم شایع خال های بد خیم: - لبه های ضایعه نامنظم و ناواضح است .
- دارای قسمت های مسطح و برجسته می باشد.
- قطر ۱۵-۵ میلی متر (بزرگتر از خال های معمولی )
- رنگ ضایعه از خرمایی تا قهوه ای تیره در یك زمینه صورتی رنگ متغیر است .
این ضایعات در هر جایی از بدن ممكن است ظاهر گردند ولی بیشتر در ناحیه پشت ، قفسه سینه ، باسن و سر بروز می كنند. این ضایعات هم برروی نواحی در معرض آفتاب و هم در نواحی پوشیده از آفتاب ممكن است ظاهر گردند.
پیشگیری استفاده معمول از تركیبات ضدآفتاب از تركیبات با قدرت ضدآفتابی (SPF) ۱۵ یا بالاتر كه قادر به محافظت در برابر اشعه ماوراءبنفش A و B هستند (بیشتر تركیبات ضدآفتاب تنها در برابر اشعه ماوراءبنفش B اثر محافظتی دارند) استفاده كنید.
در صورت وجود سابقه خانوادگی یا سرطان معاینه فیزیكی منظم توسط پزشك برای شناسایی هرگونه ضایعه جدید یا شناسایی تغییر در ضایعات موجود توصیه می گردد.
درمان برای تشخیص ، معاینه فیزیكی و نمونه برداری از ضایعات مشكوك انجام می شود.
درمان ممكن است شامل برداشت ضایعات مشكوك (كه دچار تغییر واضح شده اند) یا برداشت همه ضایعات (حتی ضایعاتی كه ظاهراً تغییری نكرده اند) باشد.
عكس رنگی ممكن است از ضایعات گرفته شود تا پزشك در ویزیت های بعدی با مقایسه ضایعات با عكس قبلی بتواند هرگونه تغییر را شناسایی كند.
در صورت تشخیص و درمان زودرس، سرانجام این بیماری مطلوب است .
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1819
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!